Józef Glemp

Józef Glemp (ur. 18 grudnia 1929 w Inowrocławiu, zm. 23 stycznia 2013 w Warszawie) – polski biskup rzymskokatolicki, doktor obojga praw, biskup diecezjalny warmiński w latach 1979–1981, arcybiskup metropolita gnieźnieński w latach 1981–1992, arcybiskup metropolita warszawski w latach 1981–2006, prymas Polski w latach 1981–2009, przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski w latach 1981–2004, kardynał prezbiter od 1983, od 2006 arcybiskup senior archidiecezji warszawskiej. Kawaler Orderu Orła Białego.

Związki z Karolem Wojtyłą/Janem Pawłem II

Józef Glemp - jeszcze jako student - poznał Karola Wojtyłę w Rzymie podczas Soboru Watykańskiego II.

1 grudnia 1967 roku rozpoczął pracę w Sekretariacie Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, stając się jednym z najbliższych współpracowników i domowników Prymasa Polski. Pracował w charakterze referenta do spraw prawnych i przez pewien czas pełnił obowiązki referenta prasowego Sekretariatu. Jako kapelan i sekretarz Prymasa towarzyszył mu podczas wielu uroczystości kościelnych na terenie Polski, a także w licznych podróżach do Rzymu. Kontakty z Karolem Wojtyłą stały się dosyć częste. Glemp wspomina dłuższą rozmowę z kard. Wojtyłą na temat Soboru i swoich zainteresowań dotyczących spraw legislacyjnych Kościoła. Od sakry biskupiej w 1979 jego kontakty z Janem Pawłem II stały się naturalnie jeszcze częstsze.

W marcu 1979 Józef Glemp został mianowany przez papieża Jana Pawła II biskupem diecezji warmińskie, a po śmierci Prymasa Tysiąclecia, 7 lipca 1981 - arcybiskupem metropolitą warszawskim i gnieźnieńskim, a następnie w lutym 1983 - Prymasem Polski. Jako Prymas Polski został także opiekunem duszpasterstwa Polonii zagranicznej i ordynariuszem na terenie Polski dla Kościołów obrządku grekokatolickiego i ormiańskiego. Na publicznym konsystorzu w Watykanie, 2 lutego 1983, otrzymał godność kardynała-prezbitera wraz z kościołem tytularnym Santa Maria in Trastevere (Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu).

Kontakty Glempa jako Prymasa z Janem Pawłem II były częste. Raczej nie odbywali rozmów prywatnych i spotkania były spotkaniami informacyjno-roboczymi, podczas których Glemp zdawał relacje z sytuacji Kościoła w Polsce. Podczas stanu wojennego Papież raczej słuchał relacji, niż mówił i doradzał - pozostawiał Episkopatowi wolną rękę, mając zaufanie, że Episkopat robi to, co możliwe, dla ocalenia narodu i Kościoła.

Józef Glemp towarzyszył Ojcu św. Janowi Pawłowi II podczas jego pielgrzymek do Ojczyzny i brał udział w Światowych Dniach Młodzieży na Jasnej Górze i w Paryżu, a także w kilku papieskich pielgrzymkach, m.in. w Hiszpanii, we Francji, w Austrii, na Węgrzech, na Litwie i Łotwie, na Słowacji, w Niemczech i na Ukrainie.

Ceniony przez Papieża m.in za zdolności mediacyjne w życiu kościelnym i społecznym. Był inicjatorem powrotu po 200 latach do inicjatywy budowy w Warszawie Świątyni Opatrzności Bożej.

Jan Paweł II o kard. Glempie

Drodzy Bracia i Siostry, radujemy się że w gronie nowokreowanych Kardynałow znalazł się Biskup Kościoła w Polsce. Witam więc z całego serca nowego polskiego Kardynała, Prymasa Polski.

(...)

W momencie składania życzeń wzrok mój kieruję z ogromną nadzieją w stronę Jasnej Góry, ku Stolicy Królowej Polski i w Jej ręce oddaję to bogate tysiącletnie dziedzictwo wierności Św. Wojciecha, Św. Stanisława, Św. Maksymiliana i tylu innych. Żywię najgłębszą nadzieję, że nie opuści Ona tego Kościoła i tego Narodu, teraz zwłaszcza w trudnej jego godzinie, “ że przemówi za niego swoim słowem ”.

Z tą ufnościa, i pod Jej opieką podejmij, Księźe Kardynale, Prymasie Polski, to dziedzictwo i ubogacaj je razem ze wszystkimi Pasterzami i Wiernymi, ze wszystkimi ludźmi dobrej woli. Wszyscy będziemy prosić Panią Jasnogórską w tych intencjach za Ciebie i Twoje posługiwanie.

— Przemówienie do kard. Glempa i towarzyszących mu biskupów i pielgrzymów z Polski z okazji nominacji kardynalskiej, Rzym, 5 lutego 1983

kard. Józef Glemp o Janie Pawle II

Jestem przekonany, że spotykałem się ze świętym człowiekiem. O jego wyjątkowości mówiono już w czasach, gdy byłem w seminarium. Moi koledzy podkreślali, że kard. Wojtyła jest otwarty, nowoczesny, a poza tym gra w siatkówkę, spotyka się z młodzieżą, śpiewa i gra na gitarze. W tamtych czasach takie zachowanie biskupa było czymś niespotykanym. Kiedy osobiście go poznałem, odkryłem innego Karola Wojtyłę - człowieka bardzo pobożnego, który codziennie odprawia Drogę krzyżową. Nie da się zresztą łatwo opisać tej postaci. Uważał, że był mistykiem, a bycie mistykiem oznacza, że ta osoba przede wszystkim stale tęskni za Bogiem. Kardynał Wojtyła nie umiał prowadzić codziennego życia bez kontaktu z Bogiem. To była stała łączność z Panem Bogiem w kaplicy, potem w pracy, podczas spotkań, a nawet przy posiłkach. Jego potrzeba modlitwy była ogromna - takie odnosiłem wrażenie.

— Krzysztof Tadej, Dar świętości: nieznane i zaskakujące wspomnienia o Janie Pawle II, s. 348

Każde spotkanie z Ojcem Świętym, a miałem tych spotkań wiele, jeszcze z czasów krakowskich krakowskich kardynała Wojtyły, gdy często odwiedzał kardynała prymasa Wyszyńskiego, jest inne. Za każdym razem przeżywa się coś nowego. Tą nowością nie są zmienne okoliczności czasu, tą nowością jest żywa wiara, którą Papież żyje na co dzień, także w chwilach wytężonej pracy. Wiedzieć o tym związku osoba-wiara w Papieżu i odkryć go przy spotkaniu z nim - oznacza zaczerpnąć odrobinę z jego ducha wiry, by przeszczepić go sobie.

— słowo wstępne w: Moje spotkania z Janem Pawłem II, Wydawnictwo Rok Corporation, Warszawa 1991, s. 5

Wywiad

W Mediatece Centrum Myśli Jana Pawła II znajduje się wywiad z Józefem Glempem. W wywiadzie usłyszymy o:

• spotkaniach z kard. Karolem Wojtyłą w czasach rzymskich,
• relacji między dwoma kardynałami: Wyszyńskim i Wojtyłą
• sytuacji politycznej w Polsce w okresie wyboru Jana Pawła II i jego pierwszych pielgrzymek do Polski,
• wpływie kazań i gestów papieskich na zmiany w Polsce,
• momencie śmierci Papieża i reakcjach Polonii Argentyńskiej, wśród której wtedy przebywał.

Cały wywiad dostępny jest w Bibliotece Centrum Myśli Jana Pawła II.

Bibliografia

• Krzysztof Tadej, Dar świętości: nieznane i zaskakujące wspomnienia o Janie Pawle II, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2009 ISBN 9788374246101
• Alfabet Jana Pawła II, Wydawnictwo Kluszczyński, Kraków 2005 ISBN 8374470232

Linki zewnętrzne

• Nota biograficzna Józefa Glempa w serwisie Prymasa Polski [dostęp: 03.03.2014]
• Homilia wygłoszona w pierwszą rocznicę śmierci Papieża Jana Pawła II w Warszawie 2 kwietnia 2006

Zobacz także

• Gniezno
• Warszawa
• Stefan Wyszyński
• Jerzy Popiełuszko
• Wojciech Jaruzelski