Dymitr I

Dymitr I (imię świeckie: Demetrios Papadopoulos, gr. Δημήτριος Παπαδόπουλος) (ur. w 1914 w Stambule w Turcji, zm. w 1991 tamże) - ekumeniczny patriarcha Konstantynopola, honorowy zwierzchik Cerkwi prawosławnej w latach 1972-1991. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1942, biskupie w 1964 roku. Tron patriarchy i 231 metropolity Konstantynopola objął po śmierci Atenagorasa I, który wraz z papieżem Pawłem VI rozpoczął w latach 60. XX wieku proces pojednadnia obydwu Kościołów. Zasłużony w dialogu ekumenicznym. W 1979 roku zainagurował oficjalny i stały dialog teologiczny z Kościołem katolickim.

Relacje z Janem Pawłem II

Kilkukrotnie spotkał się papieżem. Był gospodarzem wizyty Jana Pawła II w siedzibie Patriarchatu Ekumenicznego w stambulskiej dzielnicy Fanar, towrzyszącej pielgrzymce do Turcji w listopadzie 1979 roku. Obydwaj hierarchowie podpisali wówczas wspólną deklarację ekumeniczną. W jej treści możemy przeczytać m.in:

Celem dialogu teologicznego jest nie tylko postęp w kierunku przywrócenia pełnej wspólnoty między siostrzanymi Kościołami katolickim i prawosławnym, ale również wniesienie wkładu w dialog coraz powszechniej prowadzony w poszukującym jedności świecie chrześcijańskim. Dialog miłości (por. J 13, 24; Ef 4, 1-7), zakorzeniony w pełnej wierności jedynemu Panu, Jezusowi Chrystusowi i Jego woli w odniesieniu do Jego Kościoła (J 17, 21), otworzył drogę do lepszego poznania wzajemnych pozycji teologicznych - a dzięki temu, do nowego podejścia w pracach teologicznych i nowej postawy wobec wspólnej przeszłości naszych Kościołów. To oczyszczenie zbiorowej pamięci naszych Kościołów jest ważnym owocem dialogu miłości i niezbędnym warunkiem przyszłych postępów. Ten dialog miłości musi toczyć się dalejk i stawać coraz silniejszym w złożonej sytuacji, jaką odziedziczyliśmy po przeszłości, a która stanowi rzeczywistość, w której muszą być dziś dokonywana nasze wysiłki.

— Deklaracja ekumeniczna z 30 listopada 1979 roku.

W grudniu 1987 Dymitr I odwiedził Wieczne Miasto, gdzie został przyjęty przez Jana Pawła II na audiencji w dniu 3 grudnia. 7 grudnia obydwaj patriarchowie podpisali drugą deklarację ekumeniczną oraz wzieli udział w ekumenicznych nieszporach w Bazylice świetego Piotra. W ich trakcie, papież i metropolita odmówili wspólnie Credo w języku greckim w wersji nicejsko-konstantynopolitańskiej, nie zawierającej przyjmowanego przez katolików sformułowania o filioque (pochodzeniu Ducha Świętego od Ojca i Syna), które z kolei odrzucają prawosławni.

Treść deklaracji ekumenicznej zwracała uwagę na konieczność wzmożenia wysiłków na rzecz jedności chrześcijańskiego Wschodu i Zachodu i wytrwałych modlitw do Ducha Świętego o dojście do pełnej komunii eucharystycznej między Cerkwią a Kościołem katolickim.

Prosimy Ducha Świętego, który w Dniu Zielonych Świąt ukazał jedność w różnorodności języków, by doprowadził nas do pełni prawdy (por. J 16, 13) i sprawił, że zostaną znalezione sposoby rozwiązana trudności stojące jeszcze na przeszkodzie pełniej jedności, która wyrazi się we wspólnym sprawowaniu Eucharystii (...). Idąc za przykładem Chrystusa, który karmi swój Kościół i otacza go troskliwą miłością, odnawiamy wobec Boga nasze wspólne zobowiązanie popierania, na wszelki możliwy sposób, dialogu miłości (por. Ef 5, 29). W tym duchu odrzucamy wszelki prozelityzm oraz wszystkie postawy, które byłyby lub mogłyby być przyjęte jako brak poszanowania.

— Deklaracja ekumeniczna z 7 grudnia 1987 roku.

Jan Paweł II o Dymitrze I

Kiedy po śmierci Papieża Pawła VI i krótkim pontyfikacie Jana Pawła I została mi powierzona misja Biskupa Rzymu, uznałem za jedną z pierwszych powinności mej papieskiej posługi odnowienie osobistego kontaktu z Patriarchą ekumenicznym Dimitriosem I, który przejął tymczasem w Konstantynopolu następstwo po Patriarsze Atenagorasie. Podczas mej wizyty w Fanarze w dniu 29 listopada 1979 r. mogliśmy wspólnie z Patriarchą podjąć decyzję o nawiązaniu dialogu teologicznego pomiędzy Kościołem katolickim a wszystkimi Kościołami prawosławnymi pozostającymi w kanonicznej jedności z Konstantynopolem. Warto dodać, że w tym samym czasie były już w toku przygotowania do przyszłego soboru Kościołów prawosławnych. Dążenie do harmonii między nimi służy życiu i żywotności tych siostrzanych Kościołów, między innymi ze względu na rolę, jaką winny one odegrać na drodze ku jedności. Patriarcha ekumeniczny zechciał odwzajemnić mi wizytę, jaką mu złożyłem, tak że w grudniu 1987 r. mogłem z radością gościć go w Rzymie, gdzie powitałem go serdecznie i uroczyście, w sposób należny jego godności.

— Encyklika Ut unum sint, 1995, pkt 52.

Zobacz także

• Bartłomiej I