Jerzy Kluger

Jerzy Kluger (ur. 4 kwietnia 1921 w Krakowie, zm. 31 grudnia 2011 w Rzymie) – inżynier, biznesmen, przyjaciel od lat dziecinnych Jana Pawła II. Syn adwokata, przewodniczącego wadowickiej gminy żydowskiej. Żona, córka i wnuczka są katoliczkami.

Związki z Karolem Wojtyłą/Janem Pawłem II

Wspólnie chodzili do szkoły podstawowej i gimnazjum. Spędzali ze sobą czas po lekcjach, razem się uczyli. Kluger wspomina moment, gdy zaaferowany pozytywnym wynikiem egzaminów wstępnych do gimnazjum pobiegł do kościoła na wadowickim rynku, by podzielić się tą nowiną z Wojtyłą. Karol slużył do Mszy. Czekając więc w świątyni na kolegę usłyszał, jak mijająca go kobieta mówi ze zdumieniem: "Czy ty nie jesteś synem prezesa gminy żydowskiej?". Karol miał na to zareagowć mówiąc: "Przecież jesteśmy wszyscy dziecmi jednego Boga!".

Wojtyła był częstych gościem w domu Klugerów. Przychodził słuchać radia. Jurek zaprosił Go na koncert muzyki klasycznej (wsytęp tenora) do synagogi. Prawdopodobnie wtedy pierwszy raz Karol był w synagodze.

Jeden z kolegów szkolnych wspomina: "W naszej klasie maturalnej mieliśmy kilku kolegów Żydów. No i naturalnie (...) dokuczaliśmy im czasami. Karol, który prezesował Sodalicji Mariańskiej zawsze stawał w ich obronie. Oni bardzo lubili Karola i na szkolnym zdjęciu wszyscy siedzą wokół niego."

Jerzy Kluger zapewnia w swoim wspomnieniu, że wybryki antysemickie w Wadowicach były łagodne.

we wrześniu 1939 r. wraz z ojcem wyruszył na Wschód w kierunku rejonów formowania się nowych pułków mobilizacyjnych. Dotarli do Lwowa. W 1940 r. dostali się do niewoli. W sowieckim łagrze pracowali przy wyrębie tajgi, a po układzie Sikorski-Majski Jerzy Kluger dostał się do armii Andersa. Walczył m.in. pod Monte Cassino. Matka, siostra i babcia, które zostały w Wadowicach zginęły w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu. Po wojnie zamieszkał w Rzymie gdzie w 1965, po wielu latach przerwy usłyszał o Karolu Wojtyle. Spotkali się i odtąd pozostawali w stałym kontakcie.

1989 - pierwszy raz przyjechał do Polski, do Wadowic na odsłonięcie tablicy w miejscu, gdzie stała wysadzona przez Niemców synagoga. Przywiózl ze sobą "list do przyjaciela Żyda" Jana Pawła II.

Kluger był czętym gościem w Watykanie. Spotykał się z Janem Pawłe II, innymi osobitościami oraz najważniejszymi wspołpracownikami Papieża w celu omawiania relacji katolicko-żydowskich, jak i stosunków między Stolicą Apostolską a Państwem Izreal. Uczestniczył niekiedy w Mszach św. odprawianych przez Papieża. Towarzyszył mu w podróży do Izraela w marcu 2000, był z nim między innymi w Instytucie Yad Vashem w Jerozolimie. Przyczynił się też m.in. do nawiązania stosunków dyplomatycznych między Watykanem a Izraelem. Przez lata brał udział w wielu papieskich inicjatywach na rzecz pojednania chrześcijańsko-żydowskiego i miał pośrednio wpływ na kształtowanie się poglądów papieża, a przez to także na nauczanie Kościoła na temat relacji między judaizmem i chrześcijaństwem.

W 2003 otrzymał tytuł "Człowieka Pojednania", przyznawany przez Polską Radę Chrześcijan i Żydów.

Ostatni raz Jerzy Kluger widział się z Janem Pawłem II na kilka dni przed jego śmiercią w 2005 roku.

Kluger mawiał: możliwe jest porozumienie między osobami różnej wiary i kultur oparte na szacunku do drugiego człowieka.

Bibliografia

• Darcy O'Brien, Papież nieznany: nie opisana dotąd historia wieloletniej przyjaźni, która zmieniła stosunki pomiędzy katolikami i żydami, Jacek Santorski & co, Warszawa 1998 ISBN 8386821752
• Gian Franco Svidercoschi, list do przyjaciela Żyda, Wydawnictwo M, Kraków 1995 ISBN 8386106603
• Jerzy Kluger, Papież i ja: o tym jak długoletnia przyjaźń między polskim Żydem i papieżem Janem Pawłem II przyczyniła się do poprawy stosunków żydowsko-chrześcijańskich, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 2013 ISBN 9788321119366
• Marta Burghardt, Wadowickie korzenie Karola Wojtyły, Wadowickie Centrum Kultury im. Marcina Wadowity, Wadowice 2013 ISBN 9788393346417

Linki zewnętrzne

• Film dokumentalny Jan Paweł II i jego przyjaciel reż.: Paweł Pitera, Janusz Tatarkiewicz