Pielgrzymka zagraniczna (4)

Treść hasła została przygotowana z wykorzystaniem treści publikacji 
(red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.

Czwarta podróż apostolska Jana Pawła II (poza terytorium Watykanu i Włoch). Odbyła się w dniach 28-30 listopada 1979 r. Celem była Turcja.

Przebieg pielgrzymki

28-30 listopada 1979 TURCJA

Cel pielgrzymki

Zbliżenie Kościoła katolickiego i Kościołów prawosławnych oraz rozpoczęcie dialogu z islamem.

Przebieg wizyty w Turcji

• 28 listopada

STAMBUŁ: Przylot z Rzymu

• 29 listopada

STAMBUŁ: Spotkanie z patriarchą armeńskim Shnorhk Kalustanem • Spotkanie z armeńsko-katolickim abpem Stambułu - Jeanem Tcholakian i z wiernymi • Msza św. w kościele Świętego Ducha • Spotkanie z patriarchą ekumenicznym Dimitrosem I

ANKARA: Spotkanie z wiernymi w ambasadzie włoskiej

• 30 listopada

STAMBUŁ: Liturgia prawosławna w kościele św. Andrzeja w Fanarze • Papież i patriarcha Dimitros I podpisali wspólną Deklarację ekumeniczną • Spotkanie z Polakami mieszkającymi w Turcji

EFEZ: Msza św. w sanktuarium Matki Bożej

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielrzymki

Podróż Jana Pawła II do Turcji zaledwie w rok po wyborze na papieża wyraźnie pokazała, jak wielkie znaczenie miała dla niego kwestia dialogu, zwłaszcza z Kościołami prawosławnymi. Papież przybył do Turcji w dniu św. Andrzeja, pierwszego, który został powołany przez Chrystusa na apostoła, a w którego działalności Kościół prawosławny odnajduje swoje korzenie. Jan Paweł II wziął udział w obchodach tego święta, uczestnicząc we mszy św. w kościele Świętego Ducha i w liturgii prawosławnej w kościele św. Andrzeja w greckiej dzielnicy Stambułu - w Fanarze. Dominującym tematem wszystkich przemówień wygłoszonych przez Jana Pawła II w Turcji był problem rozbicia Kościołów i dążenia do jedności. Papież przypominał, że Kościół został powołany do łączenia ludzi we wspólnym wielbieniu Boga. Zadania tego nie może jednak w pełni wykonywać, jeżeli nie daje świadectwa wspólnoty, gdyż nowa ewangelizacja wymaga znaku jedności, który jest znakiem zbawienia. Papież apelował o przezwyciężenie nawyku izolacji i o zainicjowanie współpracy we wszystkich dziedzinach działalności duszpasterskiej Kościołów.

Owocem wizyty było podpisanie przez Jana Pawła II i patriarchę Dimitrosa I wspólnej Deklaracji ekumenicznej, w której zwierzchnicy Kościołów wezwali do pracy nad przekraczaniem barier dzielących katolików i prawosławnych. Ogłoszono również, że Kościoły te oficjalnie rozpoczynają dialog ekumeniczny i że w tym celu została powo- ….logu teologicznego jest nie tylko postęp w kierunku przywrócenia pełnej wspólnoty między Kościołami, katolickim i prawosławnym, ale również wniesienie wkładu w dialog coraz powszechniej prowadzony w poszukującym jedności świecie chrześcijańskim.

Podczas spotkania z wiernymi w ambasadzie włoskiej w Ankarze Papież, cytując fragment deklaracji soborowej Nostra aetate, podkreślił szacunek, z jakim Kościół katolicki traktuje wartości, którymi kierują się wyznawcy innych religii. Ukazując podobieństwa w wierze katolików i muzułmanów, Jan Paweł II przypomniał zgromadzonym o wspólnych korzeniach chrześcijaństwa i islamu, które łączy wiara w jednego Boga - Boga Abrahama. Papież podkreślił, że wiara chrześcijan, muzułmanów i Żydów, gdy jest szczerze przeżywana, gdy przenika życie, stanowi pewny fundament dla godności, braterstwa i wolności ludzi i zapewnia zasadę prawego postępowania w życiu moralnym i społecznym. Dlatego też Papież zwrócił się do zgromadzonych z prośbą o codzienne zastanawianie się nad najgłębszymi korzeniami wiary w Boga, które prowadzi do krzewienia pokoju, dobra i wolności wyznawanej religii. Jednocześnie Następca św. Piotra nawoływał wiernych do odwagi i dumy ze swojej wiary, które pozwalają na wyrażanie [nadzieja|nadziei]] i świadectwa jedności.

Ostatnim wydarzeniem podróży Papieża do Turcji było uczestnictwo w liturgii w sanktuarium Matki Bożej w Efezie - mieście, w którym ojcowie zebrani na trzecim soborze powszechnym w 431 przyznali Marii Pannie tytuł Theotokos (Matki Boga), a tym samym potwierdzili wiarę Kościoła w to, że Chrystus jako Bóg narodził się w ciele i był nam równy we wszystkim oprócz grzechu. W Efezie Papież przypomniał, że Maria jest również Matką Kościoła i wzorem odważnej nadziei i pokornej gorliwości. Biorąc przykład z Jej postawy, będziemy otwarci na działanie Ducha Świętego, który doprowadzi Kościół do doskonałej jedności wszystkich chrześcijan.

(EP)

Cele i przebieg pielgrzymki

Turcja 28-30 XI 1979 r.

Najważniejszymi celami pielgrzymki do Turcji było podtrzymanie dialogu z prawosławnymi i odwiedziny prawosławnego Patriarchy Konstantynopola.

Nie mogę ukryć radości płynącej z tego, że znajduję się w tym kraju najdawniejszych tradycji chrześcijańskich i w tym mieście bogatym w historię, cywilizację i sztukę, które je umieszczają wśród najpiękniejszych miast świata. Dzisiaj jak wczoraj. Dla chrześcijan całego świata, przywykłych do czytania i rozważania kart Nowego Testamentu, te miejsca są bliskie, jak i nazwy pierwszych wspólnot chrześcijańskich w wielu miastach, które dzisiaj należą do terytorium nowoczesnej Turcji.

— Stambuł, 29 listopada 1979 r.

Papież przybył do Turcji w przeddzień wspomnienia świętego Andrzeja - brata świętego Piotra - apostoła w którego działalności odnajduje swoje korzenie Kościół prawosławny. Papież wziął udział w obchodach tego święta, uczestnicząc zarówno w katolickiej mszy św. w kościele św. Ducha, jak i w liturgii prawosławnej w kościele św. Andrzeja w Stambule. Tematem przemówień Ojca Świętego była kwestia rozbicia Kościoła i potrzeba działań dla przywrócenia jedności. Apelom o współpracę duszpasterską Kościołów towarzyszyło podpisanie przez Jana Pawła II i patriarchę Dimitriosa I wspólnej Deklaracji ekumenicznej, ogłaszającej rozpoczęcie dialogu teologicznego (nazwanego "dialogiem miłości") i powołanie katolicko-prawosławnej komisji mieszanej.

//#### uwaga: Deklaracja ekumeniczna do opisania jako podsekcja w oddzielnym haśle Deklaracje ekumeniczne --> zrobić odwołanie

Ważnym dla chrześcijan wydarzeniem pielgrzymki były również papieskie odwiedziny w Efezie - mieście trzeciego soboru Kościoła. Jan Paweł II uczestniczył w liturgii w tamtejszym sanktuarium Matki Bożej i w przemówieniu przypomniał, że Matka Boża jest również Matką Kościoła.

Pielgrzymka do Turcji była dla Jana Pawła II pierwszą wizytą w krajach muzułmańskich. Była jednocześnie jedyną spośród takich wizyt podczas której w programie nie było spotkania z przedstawicielami społeczności muzułmańskiej. Kilkakrotnie natomiast - zwłaszcza podczas spotkania z wiernymi na terenie ambasady włoskiej w Ankarze Jan Paweł II wspominał o wyznawcach islamu zarówno w kontekście potrzeby szacunku dla wyznawców innych religii, jak i mówiąc o wspólnych korzeniach wiary w jednego Boga - Boga Abrahama - opierając się na deklaracji soborowej Nostra aetate.

Pielgrzymka miała istotne znaczenie pierwszego z wielkich gestów ekumenicznych pontyfikatu Papieża Polaka. Jak sam powiedział w przemówieniu wygłoszonym na rzymskim lotnisku Fiumicino bezpośrednio po wylądowaniu tą podróżą chciałem też zaświadczyć o mojej mocnej woli posuwania się naprzód na drodze wiodącej do jedności wszystkich chrześcijan i równocześnie wnieść wkład w dzieło zbliżenia ludzi między sobą z poszanowaniem tego, co jest istotne i głęboko ludzkie.

• 28 listopada
  • Stambuł: przylot z Rzymu.

//#### spr. i ew. wykluczyć źródła mówiące o tym, że pierwszy przylot był do Ankary... (por. Wikipedia)

• 29 listopada
  • Stambuł: spotkanie z patriarchą ormiańskim Shnork Kalustianem; spotkanie z katolickim arcybiskupem Stambułu obrządku ormiańskiego Jeanem Tcholakianem i wiernymi obrządku ormiańskiego; msza św. w kościele Świętego Ducha; spotkanie z patriarchą ekumenicznym Dimitriosem I,
  • Ankara: spotkanie z wiernymi w kościele przy ambasadzie włoskiej.

• 30 listopada
  • Stambuł: liturgia prawosławna w kościele św. Andrzeja w greckiej dzielnicy Stambułu - Fanarze; podpisanie wraz z patriarchą Dimitriosem I wspólnej Deklaracji ekumenicznej; spotkanie z Polonią turecką,
  • Efez: msza św. w sanktuarium Matki Bożej.

Bibliografia

• (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 444-446, 262-267.
• Jan Paweł II, "Dzieła zebrane", Wydawnictwo M, Kraków 2006, s. 27-33.
• Jan Paweł II, "Nauczanie papieskie", Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 1996, t.II,2, s.601-624.
• "Insegnamenti di Giovanni Paolo II", Libreria Editrice Vaticana, Rzym 1982, t.II,2, s. 1259-1295.

• Andrzej Pólkowski (wybór i opr.), "Jan Paweł II w dialogu miłości z Kościołem wschodnim", Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1984
• ks. Mieczysław Maliński, "Podróże apostolskie Jana Pawła II", Wyd. Ośrodek Corda Cordi, Rzym 1981
• kard. Achille Silvestrini (red.), "Papież pielgrzym. Jana Pawła II przesłanie dla świata", Wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2001, s. 29-30

Linki zewnętrzne

• Teksty przemówień z homilii i przemówień podczas pielgrzymki (fr., hiszp., port. i wł.) [dostęp: 11.02.2013]

Zobacz także

Podróże apostolskie Jana Pawła II, prawosławie