Pielgrzymka zagraniczna (57)
Treść hasła została przygotowana z wykorzystaniem treści publikacji (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.
Pięćdziesiąta siódma podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch) odbyta przez Jana Pawła II w dniach 3-10 lutego 1993 roku. Celem były odwiedziny Beninu, Ugandy, Sudanu.
Spis treści
Przebieg pielgrzymki
3-5 lutego 1993 BENIN
Cel pielgrzymki
Odwiedzenie wspólnoty katolickiej Beninu.
Przebieg wizyty w Beninie
- 3 lutego
- COTONOU: Powitanie na lotnisku przez pronuncjusza apostolskiego w Beninie, Ghanie i Togo abpa Abrahama Kattumana, abpa Cotonou Isidire de Souza oraz prezydenta Republiki Nicéphore Soglo • Msza św. na Stade de l'Amitié • Spotkanie i kolacja z biskupami - członkami Krajowej Rady Konferencji Episkopatu w siedzibie arcybiskupa
- 4 lutego
- PARAKOU: Spotkanie ze 100 przedstawicielami wspólnoty muzułmańskiej w Departamentalnym Ośrodku Alfabetyzacji • Msza św. na stadionie dla ok. 15 tys. wiernych COTONOU: Kurtuazyjna wizyta u prezydenta Nicéphore Soglo • Spotkanie w centrum konferencyjnym Codiam z wyznawcami wudu (voodoo) • Nieszpory w katedrze Matki Miłosierdzia
- 5 lutego
- COTONOU: Pożegnanie na lotnisku i odlot do Ugandy
Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki
Druga wizyta apostolska Jana Pawła II w Beninie rozpoczynała 57. pielgrzymkę wiodącą do Ugandy i Sudanu. Tematem przewodnim papieskiej wizyty była jedność i współpraca w odbudowie zniszczonego kraju. Po gorącym powitaniu Jan Paweł II udał się z lotniska na stadion Stade de l'Amitié, gdzie odprawił mszę św., podczas której święcenia kapłańskie otrzymało z rąk Papieża 12 diakonów. Liturgii towarzyszyły afrykańska muzyka, śpiewy i tańce. W homilii Papież zwrócił się do diakonów następującymi słowami: Jako kapłani poświęcacie swe życie, by szerzyć Ewangelię na własnej ziemi. Niech zbawcza miłość Chrystusa Zbawiciela ożywia wszelkie wasze działania. Nie można bowiem być prawdziwym świadkiem Chrystusa bez ofiarnej i bezinteresownej miłości ku braciom!.
Duże znaczenie miało spotkanie z przedstawicielami wspólnoty muzułmańskiej. Podczas powitania imam Issiaka Ligali powiedział, że bezustanne działania Ojca Świętego na rzecz pokoju, sprawiedliwości, tolerancji i wzajemnej miłości na całej ziemi są zauważane i doceniane przez muzułmanów w Beninie. Papież w swym wystąpieniu wskazał na najważniejsze cele współpracy chrześcijan i wyznawców islamu: dobro rodziny, sprawę pokoju i odbudowę kraju. Wieczorem tego samego dnia Jan Paweł II spotkał się z wyznawcami wudu - jednej z najbardziej rozpowszechnionych w tej części Afryki religii tradycyjnych. Ojciec Święty wezwał ich do wspólnego działania i modlitwy za rozwój i pomyślność kraju. Wyznawcy wudu powiedzieli o Papieżu, że jest dotykalnym znakiem Boga Żywego.
W przemówieniu pożegnalnym Ojciec Święty jeszcze raz potępił grzech niewolnictwa, który został popełniony również w tym kraju, nazywając go grzechem człowieka przeciw człowiekowi i grzechem człowieka przeciw Bogu.
(DS.)
5-10 lutego 1993 UGANDA
Cel pielgrzymki
Spotkanie z lokalnym Kościołem.
Przebieg wizyty w Ugandzie
- 5 lutego
- KAMPALA: Przylot z Beninu • Powitanie na lotnisku Entebbe • Spotkanie z prezydentem Ugandy
- 6 lutego
- GULU: Msza św. na placu Kaunda Grounds
- KAMPALA: Spotkanie z młodzieżą na boisku sportowym Nakivubo Stadium
- 7 lutego
- NAMUGONGO: Wizyta w sanktuarium anglikańskim • Msza św. w katolickim sanktuarium 22 Świętych Męczenników, zawierzenie Ugandy Matce Bożej
- KAMPALA: Wizyta w największym katolickim szpitalu połączona ze spotkaniem z chorymi na AIDS • Spotkanie z Konferencją Episkopatu Ugandy
- 8 lutego
- KASESE: Msza św. na placu przed siedzibą biskupią
- KAMPALA: Spotkanie w nuncjaturze apostolskiej z korpusem dyplomatycznym akredytowanym w Ugandzie oraz z Polakami (głównie misjonarzami pracującymi w Ugandzie i Kenii) • Spotkanie ze wspólnotą kombonianów
- 9 lutego
- SOROTI: Msza św. na boisku sportowym
- KAMPALA: Inauguracja trzeciego posiedzenia Rady Sekretariatu Generalnego Specjalnego Synodu Biskupów poświęconego Afryce
- 10 lutego
- KAMPALA: Pożegnanie na lotnisku Entebbe. Odlot do Sudanu
Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki
Jan Paweł II odwiedził Ugandę jedno z najuboższych państw świata - podczas swej 57. podróży apostolskiej (obejmującej także Benin i Sudan. Katolicy stanowią nim ok. 40% ogółu mieszkańców.
Pierwszą mszę św. w Ugandzie Papież odprawił w Gulu. W homilii, osnutej na przypowieści o dobrym pasterzu, wezwał do budowania cywilizacji miłości, zwracając się do zebranych słowami; „Dzisiaj w Gulu, w Ugandzie, wzywam was wszystkich: bądźcie wysłannikami Chrystusa, Dobrego Pasterza! Pokażcie wszystkim, jak się wzajemnie miłujecie, jak umiecie ze sobą współpracować, przezwyciężając wszelkie podziały w duchu miłości i starając się służyć wszystkim, bo we wszystkich dostrzegacie dzieci Boże, swoich braci i siostry. Dla dobra waszych dzieci, dla przygotowanej przez Boga przyszłości Afryki, musicie się stać wysłannikami światłości, która rozprasza mroki (por. J 1,5). Musicie pokonać kulturę śmierci, budując cywilizację miłości".
Pod koniec XIX w. w okolicach Kampali poniosło śmierć za wiarę ok. 200 chrześcijan (katolików i anglikanów). W pobliżu miejscowości Nakiyanja poddano torturom 13 katolików i 9 anglikanów, a w odległym o 2 km Namugongo został spalony na stosie 25-letni neofita Karol Lwanga, opiekun paziów królewskich. W miejscach męczeństwa wzniesiono dwa sanktuaria: anglikańskie i katolickie. Obecnie obie miejscowości nazywają się Namugongo.
Odwiedziny w Namugongo Ojciec Święty rozpoczął od wizyty w sanktuarium anglikańskim. Zwracając się do przedstawicieli niekatolickich wspólnot Ugandy, Papież powiedział: Drodzy przyjaciele, nasza obecność dzisiaj w tym miejscu jest znakiem, że podzieleni chrześcijanie pragną znów wspólnie dążyć do pełnej jedności. Utrzymujące się wciąż podziały wśród nas osłabiają moc Ewangelii i są zgorszeniem dla świata, zwłaszcza wówczas, gdy wydaje się, że głosimy «królestwo wewnętrznie skłócone» (Łk 11,17). (...) Chrześcijanie powinni nieustannie modlić się o jedność i zabiegać o nią". Następnie Jan Paweł II udał się do katolickiego sanktuarium 22 Świętych Męczenników Ugandy (Karola Lwangi i 21 towarzyszy). Ojciec Święty długo modlił się przy relikwiach męczenników, później celebrował mszę św. i dokonał aktu zawierzenia Ugandy Matce Bożej. Jeszcze tego samego dnia Papież odwiedził szpital, w którym przebywało ponad stu chorych na AIDS. Pobłogosławił każdego z nich i skierował pełne otuchy słowa: „Nie traćcie odwagi! Czasem jarzmo może się wydawać zbyt ciężkie, (...) ale stoi przy was Chrystus.
W katedrze w Kampali Ojciec Święty otworzył 9 II trzecią na Czarnym Lądzie konferencję Rady Sekretariatu Generalnego Specjalnego Synodu Biskupów poświęconego Afryce.
(DS)
10 lutego 1993 SUDAN
Cel pielgrzymki
Utwierdzenie w wierze chrześcijan w Sudanie.
Przebieg wizyty w Sudanie
- 10 lutego
- CHARTUM: Przylot z Ugandy • Powitanie na lotnisku przez władze kościelne i państwowe • Spotkanie z przedstawicielami Kościoła w katedrze • Spotkanie z prezydentem w centrum kultury Friendship Hall • Audiencja w nuncjaturze apostolskiej dla przywódców różnych wspólnot chrześcijańskich oraz innych wyznań działających w Sudanie • Msza św. na placu defilad Green Square • Pożegnanie na lotnisku z udziałem prezydenta. Odlot do Rzymu
Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki
Jan Paweł II odwiedził Sudan tylko raz, na zakończenie swej 57. podróży apostolskiej (obejmującej również Benin i Ugandę), i było to najważniejsze wydarzenie całej pielgrzymki. Dla chrześcijan w tym kraju był to ciężki okres, ponieważ muzułmański rząd dokładał wszelkich starań, aby narzucić wszystkim obywatelom islamski kodeks prawny.
Dominującą religią w Sudanie jest islam - wyznaje go 70% ludności tego kraju. Katolicy stanowią 9% populacji. Od 10 lat toczyła się tu wojna domowa pomiędzy Północą - zamieszkiwaną przez Arabów sudańskich, którzy są muzułmanami, a murzyńskim Południem - zamieszkanym przez wyznawców religii tradycyjnych i chrześcijan.
Na lotnisku w Chartumie prezydent Sudanu Omar Hassan Ahmed al Bashir witał Papieża jako „posłańca pokoju i miłości". Ojciec Święty zaś nawiązał do głównego powodu swej wizyty: Jako następca Piotra mam obowiązek zachęcać i umacniać w wierze moich braci i siostry, gdziekolwiek żyją, zwłaszcza tam, gdzie wiara wymaga odwagi i wytrwałości. Gdzie ludzie są słabi, ubodzy i bezbronni, muszę przemawiać w ich imieniu. Muszę być blisko bezdomnych i cierpiących na skutek suszy, głodu, chorób i zniszczeń wojennych.
Podczas spotkania z prezydentem Sudanu Papież – nawiązując do wojny domowej oraz konfliktów na tle religijnym - zwrócił uwagę na obowiązek poszanowania prawa mniejszości narodowych do istnienia i wyrażania swej tożsamości, potrzebę wolności wyznania i praktykowania wiary, uważając, że dzięki temu kraj osiągnie pokój i bezpieczeństwo. Jan Paweł II wyraził gorące życzenia wolności religijnej, zakończenia konfliktu między północną a południową częścią kraju, między chrześcijanami a muzułmanami. Spotykając się z przywódcami wyznań chrześcijańskich i innych religii (przedstawicielami Kościoła koptyjskiego, protestantami, muzułmanami oraz wyznawcami religii tradycyjnych) Jan Paweł II wskazał na potrzebę wzajemnej akceptacji i szacunku. Zwracając się do chrześcijan z innych Kościołów i wspólnot, Ojciec Święty zapewnił o głębokim zaangażowaniu Kościoła katolickiego w poszukiwaniu ekumenicznego porozumienia.
Warto również wspomnieć o polskim akcencie podczas mszy św. na Green Square. Na jej zakończenie Jan Paweł II przypomniał postać sługi Bożego Jerzego Ciesielskiego - pracownika naukowego Politechniki Krakowskiej, który zginął w katastrofie statku na Nilu 9 X 1970. Postępowanie kanoniczne dotyczące jego życia i cnót zostało zakończone w Krakowie 29 maja 1990 roku, a w czasie, gdy Ojciec Święty odwiedzał Afrykę, Kongregacja Spraw Kanonizacyjnych prowadziła prace związane z przygotowaniem positio causae.
Ostatnie słowa wypowiedziane podczas tej podróży skierowane były do całego kontynentu afrykańskiego. Jan Paweł II powiedział: Afryko, (...) nie rezygnuj ze swych wartości duchowych na rzecz materializmu, który nie jest zdolny zaspokoić tęsknoty ludzkiego serca i nie może stanowić fundamentu naprawdę sprawiedliwego i braterskiego społeczeństwa. Żegnając się z wami, pragnę w imieniu Kościoła katolickiego raz jeszcze potwierdzić jego niezmienną wolę działania dla dobra waszego kontynentu.
(DS)
Źródła
Bibliografia
- (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 18, 20-21, 127-129, 115-117.
- Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Wydawnictwo M, Kraków 2006, t. XIII, s. 389-892, 477-484, 747-762.
- Insegnamenti di Giovanni Paolo II, Libreria Editrice Vaticana, Rzym 1993, t.XVI,1, s.251-422.
