Edmund Wojtyła

Edmund Wojtyła (ur. 27 sierpnia 1906 w Krakowie, zm. w 4 grudnia 1932 w Bielsku) - starszy brat Karola i Olgi Wojtyłów, pierwsze dziecko małżeństwa Karola Wojtyły seniora i Emilii z Kaczorowskich Wojtyły.

Najważniejsze fakty biograficzne

W 1924 roku uzyskał świadectwo dojrzałości w gimnazjum i rozpoczął studia na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W 1930 roku uzyskał dyplom doktora nauk medycznych i rozpoczął pracę w Klinice Dziecięcej w Krakowie. W 1931 roku został zastępcą ordynatora Szpitala Miejskiego w Bielsku.

Relacje Karola Wojtyły ze starszym bratem

Przyszły papież stracił brata w wieku 12 lat, trzy lata po śmierci matki Emilii. Według relacji kard. Stanisława Dziwisza, Jan Paweł II do końca życia często wspominał swojego brata i mówił o wsparciu, jakie otrzymywał od niego po śmierci matki w 1929 roku. Kardynał wspominał m.in.:

Ojciec Święty często mówił o swoim bracie. Przywoływał wspomnienia o Edmundzie w miejscach związanych szczególnie z jego życiem. Przypominał m.in. swój pierwszy pobyt na Uniwersytecie Jagiellońskim, było to właśnie z okazji uroczystości uzyskania dyplomu przez starszego brata. Jako mały chłopiec głęboko przeżył to wydarzenie i zapamiętał je, jak również to niezwykłe miejsce, w którym się wtedy znalazł. Mówił również, że dzięki Edmundowi po raz pierwszy zobaczył Tatry - podczas wspólnej wycieczki do Doliny Pięciu Stawów. Kontakty z bratem były bardzo serdeczne i z biegiem lat jeszcze bardziej potęgowały się, umacniały ich przyjaźń i więzy rodzinne. Nawet gdy Edmund pracował już w szpitalu w Bielsku, to mały Karol wraz z ojcem często go odwiedzali, nie unikając przy tym kontaktów z pacjentami bielskiego szpitala.

— rozmowa kard. S.Dziwisza z tygodnikiem "Niedziela", nr 14/2008.

Karol Wojtyła był obecny (razem z ojcem) na promocji Edmunda po ukończeniu przez tegoż studiów medycznych w 1930 roku na UJ. Wspominał o tym sam w 1983 roku podczas wizyty na Uniwersytecie Jagiellońskim:

Pierwszy raz wszedłem w mury Collegium Maius jako dzisięcioletni uczeń szkoły powszechnej, aby uczestniczyć w promocji doktorskiej mojego starszego brata, absolwenta Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

— Przemówienie w czasie uroczystości nadania doktoratu honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 22 czerwca 1983 roku

Po podjęciu przez Edmunda pierwszej pracy - w Bielsku-Białej - poprawiła się nieco sytuacja materialna rodziny Wojtyłów, której jedynym źródłem utrzymania była dotąd mizerna emerytura ojca. Ojciec i młodszy brat często odwiedzali Edmunda w Bielsku. Zofia Kotlarczyk wspominała to następująco:

Pan Wojtyła z Karolem w każdą niedzielę po Mszach św. szli na Leskowiec. Ale kiedy Edmund zaczął pracować w Bielsku, to już ojciec z Karolem przestali chodzić na Leskowiec, a jeździli do Bielska, znowu niedziela w niedzielę.

— "Siedemdziesiąta rocznica śmierci doktora Edmunda Wojtyły: uroczystości w Szpitalu Ogólnym i Urzędzie Miejskim w Bielsku-Białej", Wyd. Kwieciński, Warszawa 2003, s. 30

Choroba i śmierć Edmunda

Pod koniec listopada 1932 roku Edmund Wojtyła zaraził się od 21-letniej pacjentki płonicą (szkarlatyną) i zmarł po krótkiej chorobie 4 grudnia tego samego roku, o godz. 19. Został pochowany na Cmentarzu Rakowckim w Krakowie.

Jan Paweł II w rozmowie z Andre Frossardem przekazał następujące wspomnienie:

Mój brat Edmund zmarł u progu samodzielności zawodowej, zaraziwszy się jako młody lekarz groźną odmianą szkarlatyny, co wówczas (1932) przy nieznajomości antybiotyków było zakażeniem śmiertelnym. Są to wydarzenia, które głęboko wyryły się w mej pamięci – śmierć brata chyba nawet głębiej niż matki, zarówno ze względu na szczególne okoliczności, rzec można tragiczne, jak też i z uwagi na moją większą wówczas dojrzałość. Liczyłem w chwili jego śmierci dwanaście lat. Tak więc stosunkowo szybko stałem się częściowym sierotą i jedynakiem.

— A. Frossard, "Nie lękajcie się. Rozmowy z Janem Pawłem II", Kraków 2005, s. 12

Sąsiadka pp. Wojtyłów w Wadowicach - Helena Szczepańska - wspominała tak:

Nie mogę zapomnieć jednego zdarzenia, które miało miejsce tuż zaraz po śmierci Edmunda. Spotkałam Karola i powiedziałam: «Biedny jesteś, że ci brat umarł». A on mi odpowiedział: «Taka była wola Boża». Przecież on miał zaledwie 12 lat. A powiedział to z takim przekonaniem i tak świadomie, że ja, chociaż starsza od niego o trzydzieści lat, zdumiałam się tym powiedzeniem.

— "Siedemdziesiąta rocznica śmierci doktora Edmunda Wojtyły: uroczystości w Szpitalu Ogólnym i Urzędzie Miejskim w Bielsku-Białej", Wyd. Kwieciński, Warszawa 2003, s. 32

Ciekawostki

19 grudnia 2002 roku imię Edmunda Wojtyły nadano szpitalowi ogólnemu w Bielsku-Białej.

Postać starszego brata Jana Pawła II stała się bohaterem filmu dokumentalnego Brat Papieża, nakręconego przez Stanisława Janeckiego w 2006 roku.

Linki zewnętrzne

• Film dokumentalny S. Janeckiego o Edmundzie Wojtyle [dostęp 29.01.2014]
• nekrolog Edmunda Wojtyły [dostęp 7.08.2014]

Zobacz także

• Dzieciństwo Karola Wojtyły
• Emilia z Kaczorowskich Wojtyła
• Karol Wojtyła senior
• Olga Wojtyła