Pielgrzymka zagraniczna (34)

Treść hasła została przygotowana z wykorzystaniem treści publikacji 
(red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.
o. Maciej Zięba OP, „Jestem z Wami: kompendium twórczości i nauczania Karola Wojtyły - Jana Pawła II”, Wydawnictwo M, Kraków 2010

Trzydziesta czwarta podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch) odbyta przez Jana Pawła II w dniach 30 kwietnia – 4 maja 1987. Celem były odwiedziny RFN (dzisiejsze Niemcy). Była to druga pielgrzynka do tego kraju.

Przebieg pielgrzymki

30 kwietnia – 4 maja 1987 RFN

Cel pielgrzymki

Beatyfikacja Edyty Stein (w karmelu s. Teresy Benedykty od Krzyża) oraz o. Ruperta Mayera.

Przebieg wizyty w RFN

• 30 kwietnia
  • KOLONIA: Powitanie na lotnisku Kolonia-Bonn przez władze kościelne i państwowe RFN (na czele z prezydentem Richardem Weizsäckerem) • Spotkanie z Konferencją Episkopatu i członkami Centralnego Komitetu Niemieckich Katolików w kaplicy Maternushaus

• 1 maja
  • BONN: Spotkanie z prezydentem RFN
  • KOLONIA: Msza św. na stadionie Müngersdorf- beatyfikacja karmelitanki s. Teresy Benedykty od Krzyża (Edyty Stein) • Spotkanie z przedstawicielami Centralnej Komisji Żydowskiej
  • MÜNSTER: Liturgia Słowa - spotkanie z mieszkańcami miasta na Scholssplatz • Nieszpory na placu przed katedrą • Modlitwa przy grobie kard. K.A. von Galena w katedrze

• 2 maja
  • KEVELAER: Wizyta w sanktuarium maryjnym • Homilia podczas liturgicznej modlitwy laudesów na Hülsparkstadion
  • BOTTROP: Spotkanie z przedstawicielami świata pracy na terenie kopalni Prosper-Haniel
  • ESSEN: Spotkanie z przedstawicielami władz miejskich i wiernymi na Burgplatz • Wizyta w katedrze
  • GELSENKIRCHEN: Wizyta w ośrodku przemysłowym • Msza św. na Parkstadion

• 3 maja
  • MONACHIUM: Msza św. na Olympiastadion - beatyfikacja o. Ruperta Mayera • Modlitwa przy grobie bl. o. Ruperta w kaplicy Sodalicji Mariańskiej Bürgersaalkirche
  • AUGSBURG: Msza św. w katedrze

• 4 maja
  • AUGSBURG: Spotkanie z zakonnicami w katedrze • Otwarcie nowego seminarium diecezjalnego i Liturgia Słowa • Ekumeniczna Liturgia Słowa w bazylice św. Ulryka i Afry SPIRA: Msza św. na placu przed katedrą • Spotkanie z kanclerzem RFN Helmutem Kohlem • Oficjalne pożegnanie na lotnisku

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielrzymki

Podobnie jak podczas pierwszej pielgrzymki do RFN, program tej podróży apostolskiej był bardzo bogaty. Ojciec Święty w ciągu pięciu dni odwiedził 10 miast, odprawił 5 mszy św. i wygłosił 22 przemówienia i homilie. Spotkał się z przedstawicielami władz państwowych i kościelnych, chorymi, przedstawicielami świata pracy i zakonnicami. Przewodniczył Ekumenicznej Liturgii Słowa z udziałem przedstawicieli różnych wyznań.

Głównym przesłaniem pielgrzymki było wezwanie do dawania świadectwa wierze za przykładem trzech wielkich świadków wiary: Edyty Stein, o. Ruperta Mayera i kard. Klemensa Augusta von Galena. W swoich przemówieniach Papież w sposób niezwykle subtelny odpowiedział na niepokoje i negatywne reakcje, zwłaszcza w niektórych środowiskach żydowskich, dotyczące beatyfikacji i Edyty Stein. Już w przemówieniu powitalnym Ojciec Święty powiedział o niej: Solidaryzując się z umęczonym ludem żydowskim, pełna chrześcijańskiej nadziei, poszła na śmierć drogą cierpienia swego narodu jako Żydówka i katolicka zakonnica. Ponownie obawę o to, że Kościół chce sobie przywłaszczyć tę osobę, odrywając ją niejako od jej narodu, Papież rozwiał podczas spotkania z Centralną Komisją Żydowską i w swojej homilii w trakcie mszy św. beatyfikacyjnej na stadionie Müngersdorf w Kolonii słowami: Przyjęcie chrztu w żadnym wypadku nie oznaczało dla Edyty Stein zerwania więzów z narodem żydowskim. Przeciwnie. Kończąc homilię, zaapelował: Otwórzcie się na przesłanie, jakie nam niesie ta kobieta, pełna ducha i wiedzy, ta, która zrozumiała, że szczytem wszelkiej mądrości jest wiedza Krzyża, wielka córka narodu żydowskiego i wierząca chrześcijanka, wśród milionów pomordowanych bliźnich.

Podczas spotkania z mieszkańcami miasta na Scholssplatz w Münster, nawiązał w swoim przemówieniu do postaci kardynała Klemensa Augusta von Galena (biskupa Münster w okresie II wojny światowej), a następnie do obowiązku obrony życia wszystkich ludzi, szczególnie nienarodzonych dzieci, ludzi słabych, starych i kalekich. Podczas wizyty w sanktuarium Matki Bożej w Kevelaer zapalił świece przed cudownym wizerunkiem Maryi i odmówił akt powierzenia Kościoła Niemieckiego Matce Bożej. Swoje przemówienie na terenie kopalni Prosper-Haniel w Bottrop Ojciec Święty poświęcił problemom społecznym Zagłębia Ruhry, a zakończył apelem: Podtrzymujcie mocno w sercach i dłoniach światło życia, światło wiary! Wtedy nie będziecie musieli lękać się o jutro. W homilii na Parkstadion w Gelsenkirchen Ojciec Święty ukazał trudności, na jakie natrafia człowiek w kontaktach z Panem Bogiem, a po zakończeniu Eucharystii zachęcił młodzież do przyjaźni z Chrystusem, na której nigdy się nie traci. Na Olympiastadion w Monachium przewodniczył mszy św. i dokonał beatyfikacji o. Ruperta Mayera, przy grobie którego modlił się po zakończonej liturgii. Deszcz ze śniegiem stanął na przeszkodzie odprawieniu mszy św. na stadionie w Augsburgu, dlatego Papież sprawował Eucharystię w katedrze augsburskiej. W ostatnim dniu pielgrzymki Ojciec Święty dokonał otwarcia nowego gmachu seminarium duchownego, a następnie przewodniczył Liturgii Słowa. Kończąc swą pielgrzymkę na lotnisku sportowym w Spirze, Papież podkreślił znaczenie dokonanych beatyfikacji, spotkań ekumenicznych i szczególną odpowiedzialność Niemiec w jeszcze ściślejszej współpracy ekumenicznej. (FM)

Beatyfikacja Edyty Stein, Kolonia, 1 maja 1987 / o. M. Zięba OP

Ta pochodząca z Wrocławia niemiecka Żydówka, to postać niezwykle bliska duchowo Janowi Pawłowi II (w teologii – z racji umiłowania karmelitańskiej duchowości, w filozofii – z racji posługiwania się metodą fenomenologii). Papież jedenaście lat później kanonizował Edith Stein, a w następnym roku ogłosił patronką Europy. W ten sposób Jan Paweł II przybliżył całemu światu postać wybitnej intelektualistki, świętej karmelitanki i Żydówki zamordowanej w Auschwitz. Pozdrawiamy dzisiaj z głęboką czcią i ze świętą radością córkę narodu żydowskiego – mówił w Kolonii Papież – bogatą w mądrość i męstwo. Wychowana w surowej szkole tradycji Izraela, naznaczona życiem pełnym cnoty i umartwienia w zakonie, wykazała heroiczność ducha w czasie swej drogi do obozu zagłady. Zjednoczona z ukrzyżowanym Panem, dała swe życie "za prawdziwy pokój" i "za naród".

Ta wybitna uczennica Huserla, po swoim nawróceniu wstąpiła do klasztoru karmelitanek w Kolonii. Jednakże po wydarzeniach Kristallnacht, aby uniknąć nazistowskich represji, przełożone podjęły decyzję o przeniesieniu jej do klasztoru w Echt w Holandii. Po podbiciu w maju 1940 Holandii przez Hitlera schronienie to przestało być bezpieczne. Edyta Stein miała co prawda okazję wyjazdu do Szwajcarii, ale zrezygnowała z niej, bo musiałaby porzucić swoją siostrę. Nieco ponad dwa lata później, w reakcji na list prymasa Holandii potępiający deportacje Żydów, SS rozpoczęło akcję aresztowania Żydów nawróconych na katolicyzm i deportowania ich do Auschwitz. Opuszczając klasztor [w Echt] – mówił Papież – Edyta wzięła za rękę swą siostrę i powiedziała to jedno: "Chodź, idziemy za nasz naród". Dzięki mocy płynącej z naśladowania Chrystusa, naśladowania pełnego gotowości do ofiary, nawet w swej pozornej niemocy widziała jeszcze jeden sposób wyświadczenia ostatniej przysługi swemu narodowi. Już kilka lat wcześniej porównała się do królowej Estery przebywającej na wygnaniu na perskim dworze. W jednym z jej listów czytamy: "Ufam mocno, że Pan przyjął moje życie za wszystkich... Raz po raz muszę myśleć o królowej Esterze, która dlatego została wzięta z pośrodku swego narodu, żeby stanąć przed królem za wielu. Jestem bardzo biedną i bezsilną małą Esterą, ale Król, który mnie wybrał, jest nieskończenie wielki i miłosierny". Dlatego – kontynuował Jan Paweł II – w obozie zagłady ginęła jako córka Izraela "dla oddania chwały Najświętszemu imieniu Boga", a równocześnie jako siostra Teresa Benedykta od Krzyża – "Pobłogosławiona przez Krzyż".

W ten sposób Edyta Stein, która w swym pięćdziesięciojednoletnim życiu doświadczyła bogactwa żydowskiego i chrześcijańskiego dziedzictwa, rozmachu i odwagi w poszukiwaniu prawdy, dramatyzmu konwersji, a także grozy i okrucieństwa nazistowskiej ideologii, jest wielkim świadkiem dla naszych czasów. Albowiem – jak mówił pod koniec kolońskiej homilii Jan Paweł II – nosi w sobie… syntezę historii, nabrzmiałej od ran głębokich, wciąż jeszcze doskwierających, dla których zasklepienia jednak nie szczędzą wysiłku w duchu odpowiedzialności mężczyźni i kobiety, wciąż na nowo, aż po nasze dni. Syntezę prawdy o człowieku, o duszy niespokojnej i niezaspokojonej "dopóki nie spocznie w Bogu".

Źródła

Bibliografia

• (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II, Wyd. WAM, Kraków 2005, s.466, 469-471
• o. Maciej Zięba OP, Jestem z Wami: kompendium twórczości i nauczania Karola Wojtyły - Jana Pawła II, Wydawnictwo M, Kraków 2010, s. 248-249 ISBN 9788375952520
• Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Wydawnictwo M, Kraków 2006, t. XI, s. 95-145.
• Insegnamenti di Giovanni Paolo II, Libreria Editrice Vaticana, Rzym xxx, t.X,1, 2, s.1467-1608.

Linki zewnętrzne

• Przemówienia wygłoszone podczas pielgrzymki na stronach Watykanu (niem. i wł.) [dostęp: 15.04.2014]

Zobacz także

Podróże apostolskie Jana Pawła II

Edyta Stein