Młodzież

Z Centrum Myśli Jana Pawła II - WIKIJP2
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 Treść hasła pochodzi z publikacji „Wielka Encyklopedia Nauczania Jana Pawła II”, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2014
 Autor hasła: Stefan Eugeniusz DOBRZANOWSKI


Młodzież – społeczno-demograficzna kategoria osobników, pozostająca w stadium przejściowym pomiędzy okresem dzieciństwa i dorastania a dorosłością równoznaczną z osiągnięciem samodzielności ekonomicznej i społecznej. Dla socjologów okres dzieciństwa kończy się w wieku 14-16 lat, następnie nastaje wiek młodzieżowy do 21-22. roku życia. Według socjologii i psychologii społecznej nie wystarcza sama przynależność do grupy wiekowej, ważna jest również sytuacja środowiska. Pojęcie „młodzież” częściej zawęża się do okresu późnej adolescencji, są to lata życia 17/18-23/24. Jest to zatem pojęcie logicznie nieostre i obejmuje młodzież szkolną, akademicką, pracującą i inną.


Młodzież w nauczaniu Kościoła

Badania naukowe problemów młodzieży zaczęły się na szerszą skalę dopiero po II wojnie światowej, a nabrały przyspieszenia w wyniku tzw. „rewolucji młodych” w latach 60. XX wieku. Dużo wcześniej, bo w początkach XX wieku, nastąpiło ożywienie troski o młodzież w nauczaniu Kościoła. Pierwszym akcentem była encyklika papieża Piusa XI O chrześcijańskim wychowaniu młodzieży” Divini illius magistri (1929). Rozwój tej myśli kontynuował Pius XII, wygłaszając kilka przemówień o wychowaniu, pisząc List apostolski do kongregacji młodzieży, zebranej w Kanadzie (1947), a także w Orędziu radiowym do J.O.C. (1950). Postęp polegał na wezwaniu młodzieży do osobistej działalności apostolskiej w gronie swoich rówieśników. Również Jan XXIII wspominał o zadaniach apostolskich młodzieży w encyklice Mater et magistra (1961). Natomiast Paweł VI w trosce o m. mówił: Dialog młodzieży z dorosłymi wszędzie staje się trudny. Młodzież dąży do zmian, a jednocześnie przeżywa niepewność co do przyszłości (...), mogą stąd powstawać konflikty, sprzeczki, zaniedbywanie obowiązków (...), a nawet kwestionowanie sposobów sprawowania władzy, wychowania do wolności, przekazywania wartości i przekonań dotyczących samych podstaw życia społecznego [1].

Sobór Watykański II wykazywał troskę o mlodzież w kilku dokumentach oraz poświęcił jej osobny dokument – Deklarację o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis (1965). Reprezentuje ona już nowy styl podejścia do wychowania młodych. Nastąpiło przejście od dominującego wcześniej tonu ostrzegawczo-polemicznego do pozytywnego. Także w Apostolicam actuositatem – Dekrecie o apostolstwie świeckich, znajduje się wezwanie m. do apostolstwa wśród rówieśników przez świadectwo wiary i udział w życiu społecznym i kulturalnym.

Jan Paweł II a młodzież

Wyraźną cezurę w podejściu Kościoła do młodzieży stanowi dopiero pontyfikat Jana Pawła II. Już w dniu inauguracji pontyfikatu Papież-Polak zwrócił się wprost do młodzieży słowami: Wy jesteście przyszłością świata, wy jesteście nadzieją Kościoła. Wy jesteście moją nadzieją [2]. Odtąd bogata i wszechstronna osobowość Papieża – sportowca, poety, filozofa i mistyka, poczęła przyciągać wielotysięczne tłumy młodzieży w czasie częstych wizyt apostolskich w wielu krajach, a następnie w czasie spotkań młodzieży całego świata. Korzystając z ogłoszenia przez ONZ roku 1985 Rokiem Młodzieży, Jan Paweł II ogłosił podczas spotkania z 300 tys. młodych ludzi w Rzymie Niedzielę Palmową Dniem Młodzieży całego świata. Odtąd w całym świecie katolickim obchodzi się ten dzień jako Światowy Dzień Młodzieży. Ponadto postanowiono co dwa lata organizować Światowe Spotkanie Młodych w jednym z miast świata. Pierwsze odbyło się w Buenos Aires (1987), następnie w Santiago de Compostela, Częstochowie, Denver, Manili, Paryżu, Rzymie i w Toronto (2002). Ten pomysł Papieża – mimo sceptycyzmu wielu – okazał się niezwykle trafiony, wyszedł bowiem naprzeciw oczekiwaniu młodych, narażonych – także przy ich idealizmie – na zagubienie w dzisiejszym świecie. Papieskie spotkania z młodzieżą świata gromadzą nawet miliony i przeżywane są z niezwykłym entuzjazmem, pomimo stawianych przez Papieża wysokich wymagań moralnych. Podejście Papieża do młodzieży nacechowane jest podmiotowym i partnerskim traktowaniem, duchem pozytywnego dialogu i zaufania, a nawet żartobliwym nastrojem, chociaż podczas spotkań są poruszane bardzo głębokie i trudne problemy. U Papieża wynika to zapewne z doświadczeń duszpasterza akademickiego i profesora, z wieloletnich kontaktów z młodzieżą w posługiwaniu biskupim, ale przede wszystkim z osobistego charyzmatu i autentycznej miłości do ludzi młodych oraz troski o ich przyszłość i przyszłość Kościoła i świata.

Światowe Dni Młodzieży (zobacz także: Światowe Dni Młodzieży)

Podczas pontyfikatu Jana Pawła II zostało zorganizowanych osiemnaście spotkań Światowych Dni Młodzieży. Ich mottem były każdorazowo wersy z Nowego Testamentu.


  • 30-31.03.1985 Rzym - pierwsze, jeszcze nie sformalizowane spotkanie młodzieży z Ojcem Świętym pod hasłem Chrystus naszą nadzieją, 300 000 uczestników;
  • I ŚDM 23.03.1986 Rzym, Zawsze gotowi do obrony wobec każdego, kto domaga się od was uzasadnienia tej nadziei, która w was jest w was;
  • II ŚDM 11-12.04.1987 Buenos Aires, Myśmy poznali i uwierzyli miłości, jaką Bóg ma ku nam, 1 800 000 uczest.;
  • III ŚDM 27.03.1988 Rzym, Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie;
  • IV ŚDM 19-20.08.1989 Santiago de Compostella, Ja jestem Drogą, Prawdą i Życiem, 500 000 uczest.;
  • V ŚDM 08.04.1990 Rzym, 'Ja jestem krzewem winnym, a wy latoroślami, 100 000 uczest.;
  • VI ŚDM 14-15.08.1991 Częstochowa, Otrzymaliście ducha przybrania za synów, 1 200 000 uczest.;
  • VII ŚDM 12.04.1992 Rzym, Idźcie na cały świat i głoście Ewangelię, 200 000 uczest,;
  • VIII ŚDM 12-15.08.1993 Denver, Ja przyszedłem po to, aby (owce) miały życie i miały je w obfitości, 700 000 uczest.;
  • IX ŚDM 27.03.1994 Rzym, Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam, 100 000 uczest.;
  • X ŚDM 13-15.01.1995 Manila, Jak Ojciec Mnie posłał, tak i Ja was posyłam, 4 mln uczest.;
  • XI ŚDM 31.03.1996 Rzym, Panie, do kogo pójdziemy? Ty masz słowa życia wiecznego;
  • XII ŚDM 24.08.1997 Paryż] Nauczycielu, gdzie mieszkasz? Chodźcie, a zobaczycie, 1 mln uczest.;
  • XIII ŚDM 05.04.1998 Rzym, Duch Święty nauczy was wszystkiego;
  • XIV ŚDM 28.03.1999 Rzym, Jezus Chrystus jest Panem czasu i dziejów;
  • XV ŚDM 20-23.08.2000 Rzym, Słowo stało się ciałem i zamieszkało wśród nas 2 mln uczest.;
  • XVI ŚDM 08.04.2001 Rzym, Młodzieży, „Kto chce iść za mną niech się zaprze samego siebie... i niech mnie naśladuje”;
  • XVII ŚDM 25-28.07.2002 Toronto, Wy jesteście solą ziemi, wy jesteście światłością świata 1 mln uczest.;
  • XVIII ŚDM 13.04.2003 Rzym i Kościoły lokalne, Oto Matka Twoja.

Nauczanie Jana Pawła II o młodzieży

Nauczanie Jana Pawła II skierowane do młodzieży ma charakter uniwersalny, jest zatem jakościowo różne, tak w formie, jak i w treści, w stosunku do dotychczasowego nauczania Kościoła w tej dziedzinie. Papież zwraca się wprost do młodzieży, dotyka i analizuje najbardziej aktualne problemy jej rozwoju osobowego oraz życia w Kościele i współczesnym świecie. Uniwersalizm nauczania polega na obejmowaniu wszystkich dziedzin: życia duchowego i materialnego bytowania, indywidualnego i społecznego rozwoju młodzieży. Na pierwszy plan wysuwa się potrzeba kształtowania osobowości przez otwarcie się na Chrystusa, zawierzenie Mu i przyjęcie powołania, które On proponuje. Jako doświadczony pedagog Papież świadom jest, że podstawowy program życia kształtuje się w młodości, akcentuje więc wartość młodości, jej bogactwo i pytania, jakie ze sobą niesie, a zarazem potrzebę otwarcia się na dobro. Młodość jest (...) czasem szczególnie intensywnego odkrywania ludzkiego »ja« rozwijającej się osobowości (...), w którą wpisany jest cały projekt przyszłego życia. (...) To bogactwo odkrywania i zarazem planowania, wyborów i podejmowania pierwszych indywidualnych decyzji, które mają znaczenia dla przyszłości. (...) Pragniemy, aby młodość była wzrastaniem, aby niosła z sobą stopniowe gromadzenie wszystkiego, co prawdziwe, dobre i piękne (...), nawet gdy doczesność przynosi całe doświadczenie zła, jakie nieustannie odkrywamy w świecie[3].

Podczas wielu spotkań z młodzieżą Jan Paweł II mówi o potrzebie odkrycia Chrystusa, który zwraca się do ludzi z orędziem prawdy i nadziei. Zachęca: Zaufajcie Mu, odważcie się pójść za Nim. (...) to wymaga wyjścia z siebie (...), nawrócenia, którego trzeba najpierw ośmielić się pragnąć. Pozwólcie, aby Chrystus był waszą Drogą, Prawdą i Życiem [4].

Na osobistą więź z Chrystusem wskazują także liczne hasła międzynarodowych spotkań młodzieży. Więź z Chrystusem harmonizuje „wnętrze” człowieka i stanowi podstawowy wymiar duchowego wzrostu i dojrzewania. Papież wzywa młodych, aby uczyli się odkrywania prawdy o sobie samych, jako prawdy o człowieku, której nie można oderwać od odwiecznych korzeni Żywego Boga. To Chrystus rzeczywiście objawia człowiekowi człowieka [5], ukazując mu najwyższe powołanie. Bez Ewangelii i bez tajemnicy paschalnej człowiek nie może znać w pełni prawdy o sobie samym [6]. Wobec kryzysu wartości, jaki przeżywa dzisiejsza ludzkość, Jan Paweł II często wraca w dialogu z młodymi do podstawowych wartości chrześcijańskich, które są niepodważalne. Wskazuje na Dekalog, czytanie Pisma Świętego, na wartość modlitwy i sakramentów, w których uczestnictwo daje nowe życie: Aby mieć nowe życie w obfitości, aby przywrócić pierwotną harmonię stworzenia, musimy szanować Boży obraz w każdym stworzeniu, a w sposób szczególny w ludzkim życiu”. Nowe życie w Chrystusie, które jest owocem Ducha Świętego, otwiera przed każdym taką perspektywę, dla jakiej warto żyć, w której młody człowiek znajduje radość nowego istnienia [7].

Wątek radości płynący z pełnego bycia chrześcijaninem przewija się przez wiele przemówień do młodzieży. Równocześnie w swoim nauczaniu Jan Paweł II ukazuje ścieżkę odpowiedzialności społecznej młodzieży, która wyrasta konsekwentnie z jej pełnego zawierzenia Chrystusowi i oddania się pod działanie Ducha Świętego: Przyszłość społeczeństwa i przyszłość Kościoła jest w was (...). Przez was i z wami Duch Chrystusa pragnie ożywić swój Kościół i budować świat bardziej sprawiedliwy, bardziej solidarny, bardziej braterski [8]. Papież nie unika mówienia o problemach najtrudniejszych. Przy swoim pozytywnym podejściu odkrywa przed młodzieżą całą skomplikowaną i ambiwalentną rzeczywistość dzisiejszego świata. „Bezrobocie, głód, przemoc, wiszące nad ludzkością zagrożenie spowodowane nagromadzeniem broni o niesamowitej sile niszczenia, brak równowagi gospodarczej między Północą i Południem, duchowe ubóstwo (...) w wielu krajach społeczeństwa konsumpcyjnego [9] to najważniejsze powody niepokoju. Świat ma swoje bogactwa i swoje nędze, swoje wartości i swoje antywartości. Nadzwyczajny postęp nauki i techniki jest ambiwalentny. Może służyć dobru i złu [10]. Te same problemy przedstawiał Papież na spotkaniach młodzieży w wielu krajach i kontynentach – w Rzymie, Paryżu, Lourdes, Warszawie, Lizbonie, Galway, Bostonie, Meksyku, Belo Horizonte i Seulu. I do młodzieży właśnie wciąż kieruje apel: Nie dajcie się pokonać defetyzmowi i lękowi! Świat jutra to właśnie wy. Od was zależy przyszłość [11]. Wzywa więc młodych do przemiany serca, do odwrotu od konsumpcyjnego stylu życia, który zamyka człowieka w małym kręgu osobistych satysfakcji i rodzi pustkę: Nie budujmy więc jutra na tryumfie indywidualnego lub zbiorowego egoizmu (...), byłby to świat rozpaczy, który ludzkie życie pozbawia jakiegokolwiek znaczenia” [tamże]. W tej dramatycznej sytuacji globalnej dzisiejszego świata wzywa dalej m. „do prawdziwego i wytrwałego zaangażowania się w sprawę braterskiego dzielenia dóbr materialnych i duchowych [12], a jest to możliwe jedynie wówczas, gdy się odkryje głębszy wymiar osoby ludzkiej, bogactwa własnego serca, wartość innych ludzi, sens wydarzeń. Życie (bowiem) powierzchowne prowadzi do bolesnego rozczarowania [13]. Propozycja Papieża dla młodych prawie już dojrzałych społecznie to – opanowanie własnego wnętrza i droga braterskiej komunii. Do budowania lepszego świata wzywa młodzież Jan Paweł II w wielu swoich wystąpieniach, zawsze kiedy mówi o odkrywaniu autentycznych wartości i ich obronie w sytuacji dramatycznego kryzysu moralnego ludzkości.

Znając dobrze psychikę młodzieży, która jest szczególnie wyczulona na wszelkie przejawy niesprawiedliwości, Papież wie, że pragnie ona radykalnie zmienić struktury społeczne, jakie zawierają w sobie zło. Chce budować społeczeństwo sprawiedliwe, w którym wszyscy mogliby cieszyć się dobrodziejstwami postępu [14]. Zadanie budowania lepszego świata jest naturalną konsekwencją przyjęcia od Boga daru nowego życia. Dla chrześcijanina otwartego na Ojca, ukształtowanego w Duchu Świętym, przekształcanie świata oznacza w pełni odpowiedzialne zaangażowanie się w wyniesienie i ubogacenie poprzez swój własny dar całej rzeczywistości, z którą się styka, i wszystkich społeczności: rodziny (...), środowiska przyjaciół, szkoły, miejsca pracy, świata kultury, życia społecznego, życia kraju [15].

Do podstawowych wartości ludzkich, w których obronie Jan Paweł II apeluje wielokrotnie do młodzieży, należą także pokój światowy i życie każdej istoty ludzkiej. W młodych nie zepsutych jeszcze przez „cywilizację śmierci” upatruje Papież orędowników pokoju. Już w pierwszym roku swego pontyfikatu apelował do nich: Młodzi, bądźcie twórcami pokoju. Wy jesteście pełnoprawnymi budowniczymi tego wielkiego wspólnego dzieła. Opierajcie się wygodnictwu, które usypia w smutnej mierności; opierajcie się jałowej przemocy, za pomocą której dorośli, sami skłóceni ze sobą, chcieliby z was uczynić swoje narzędzie. Idźcie drogami, na które was wiedzie wasz zmysł bezinteresowności, radości życia, dzielenia się z innymi. (...) Wy jesteście pierwszymi ofiarami wojen, które łamią wasz polot. Wy jesteście największą szansą pokoju [16].

Pierwszych mandatariuszy przyszłego pokoju widzi Papież w ludziach młodych, licząc na ich idealizm i rozsądną, krytyczną ocenę sytuacji świata, do której doprowadziło starsze pokolenie: Można sądzić, że wobec niektórych spraw wielorakie i zróżnicowane wspólnoty młodzieży myślą, czują i przeżywają podobnie. Na przykład wszystkich łączy podobna wrażliwość wobec faktu, iż setki tysiące ludzi żyje w skrajnej nędzy, czy wręcz umiera z głodu, podczas gdy jednocześnie zawrotne sumy są przeznaczone na produkcję broni nuklearnej, której arsenały już dziś zdolne są doprowadzić do samozniszczenia ludzkości. (...) Wy młodzi możecie zapytać, dlaczego tak niefrasobliwie deptane są elementarne prawa człowieka, skąd tyle więzień, obozów koncentracyjnych, tyle systematycznego gwałtu i zabijania, tyle aktów ludobójstwa i prześladowania niewinnych, tortur i udręk ludzkich ciał i ludzkich sumień? [17]. Kreśląc ten apokaliptyczny obraz zniszczeń i krzywd, jakie przynosiły i nadal przynoszą wojny w różnych rejonach świata, Papież liczy na wrażliwość młodzieży, mając nadzieję, że w jej sercach istnieje pragnienie braterstwa i solidarności ludzi ponad podziałami, przeciwne dyskryminacji, bratobójstwu czy jakiejkolwiek postaci wojny. Nic więc dziwnego, że licząc właśnie na m. jako na przyszłość świata, jej poświęcił swoje Orędzie na Światowy Dzień Pokoju i zatytułował je Pokój i młodzi idą razem. W ten sposób w roku poświęconym m. przez ONZ podkreślił jej społeczną i międzynarodową rolę.

Ojciec Święty docenia równocześnie pozytywne przejawy na rzecz światowego pokoju, jak upadek systemów totalitarnych, upowszechnianie personalistycznej koncepcji człowieka, akcentującej godność, wolność i prawa człowieka [18], nieprawdopodobną skalę postępu nauki i techniki, zbliżającego ludzi i ułatwiającego komunikację, zbliżenie chrześcijan przez ruch ekumeniczny czy wreszcie wzrost odpowiedzialności za środowisko naturalne i gospodarowanie jego zasobami. Przy wielu okazjach akcentuje to, kiedy zwraca się do m., mając nadzieję, że pokój jest możliwy.

W swoim przesłaniu do młodzieży Jan Paweł II wiele uwagi poświęca także doniosłemu problemowi obrony życia ludzkiego – najbardziej podstawowej wartości i pierwszemu spośród elementarnych praw ludzkich. Refleksję na temat obrony ludzkiego życia od momentu poczęcia do naturalnej śmierci podjął m.in. w czasie Światowego Spotkania Młodych w USA w Denver. Podczas modlitewnego czuwania w Cherry Creek State Park wobec m. ze stu krajów świata, a także na zakończenie spotkania przedstawił bolesny problem panoszącej się „cywilizacji śmierci” i wezwał m. do bezkompromisowej obrony każdego ludzkiego życia. Jesteśmy świadkami szerzenia się mentalności wrogiej życiu – postawy walki z życiem ukrytym w łonie matki i z życiem bliskim naturalnego końca. Właśnie teraz, gdy dzięki postępowi nauki i medycyny możliwa jest coraz skuteczniejsza obrona zdrowia i życia, coraz poważniejsze niebezpieczeństwa zagrażają życiu. Żąda się uznania aborcji i eutanazji – a więc rzeczywistego zabójstwa prawdziwej ludzkiej istoty (...). Mordowanie niewinnych istot nie staje się aktem mniej grzesznym ani mniej niszczycielskim przez to, że dokonywany jest w sposób legalny [19].

Ten odbywający się w Denver VIII Światowy Dzień Młodzieży nazwał Ojciec Święty „Świętem Życia”. Mówił wówczas: W naszym stuleciu, jak nigdy przedtem w dziejach »kultura śmierci« przybrała społeczne i instytucjonalne pozory legalności, które mają usprawiedliwić najstraszliwsze zbrodnie przeciw ludzkości: ludobójstwo, »ostateczne rozwiązanie«, »czystki etniczne« oraz masowe odbieranie życia istotom ludzkim jeszcze przed ich narodzeniem lub przed nadejściem śmierci naturalnej. (...) Na największe niebezpieczeństwo narażeni są oczywiście najsłabsi członkowie społeczeństwa [20]. Równocześnie z nadzieją zwracał się do rzesz młodzieży: Nie lękajcie się. Wynik bitwy o życie jest już przesądzony, choć nadal trzeba walczyć (...). Kościół potrzebuje waszej energii, waszego entuzjazmu, waszych młodzieńczych ideałów, aby przeniknąć całą społeczność Ewangelią Życia” [21]. Przykładem wytrwałego głoszenia „Ewangelii Życia” młodym jest również orędzie na XI Światowy Dzień Młodzieży, który odbył się po trzech latach w Rzymie. Czytamy w nim: Wy młodzi powinniście przede wszystkim dać zdecydowane świadectwo miłości do życia jako daru Bożego; miłości, która ma ogarnąć każde życie od początku do końca (...) nie narodzonych czy bliskich już śmierci, niepełnosprawnych czy słabych. (...) Życie jest talentem powierzonym nam, abyśmy go przemieniali i pomnażali, czyniąc z niego dar dla innych [22]. Do szerokiego wachlarza problemów społeczno-moralnych i religijnych, z którymi Jan Paweł II zwraca się do m., należą jeszcze m.in.:

a) służba Kościołowi przez apostolstwo, czyli dzieło nowej ewangelizacji;

b) odpowiedzialne przygotowanie do życia w małżeństwie i rodzinie chrześcijańskiej;

c) troska o powołania i przygotowanie do posługi kapłańskiej i zakonnej;

d) troska o jedność chrześcijan i zachęta młodych do szerzenia ekumenizmu;

e) troska o kraj ojczysty, patriotyzm i jedność Europy.

Nauczanie Jana Pawła II skierowane do młodzieży na przestrzeni 25 lat jego pontyfikatu stanowi wyraz troski Kościoła o młodych. Wielorakie dzieła podejmowane przez młodzież z inicjatywy lub inspiracji Papieża napawają optymizmem, są również impulsem do ożywienia duszpasterstwa młodzieżowego w różnych środowiskach. Papież pokłada wielką nadzieję w młodych, są dla niego „wiosną świata”, która zbudzi do życia starzejącą się cywilizację.

Przypisy

  1. Octogesima Adveniens, 13
  2. Przemówienie na Anioł Pański, 22.10.1978
  3. [1] Parati semper – do młodych całego świata z okazji Międzynarodowego Roku Młodzieży, Rzym 31.03.1985
  4. Orędzie do francuskiej młodzieży, 01.06.1980
  5. Konstytucja duszpasterska o Kościele, 22
  6. Rzymskie Obchody ŚDM 1991
  7. por. Kościół głosi młodzieży orędzie pełnego wyzwolenia, Belo Horizonte 1980
  8. Macie dać Kościołowi nową młodość, Szwajcaria, Fryburg 13.06.1984
  9. P. Salamon, Co Chrystus daje dzisiaj młodym? Jan Paweł II do młodzieży, Kraków 1998
  10. tamże
  11. tamże
  12. tamże
  13. tamże
  14. por. Kościół głosi młodzieży orędzie pełnego wyzwolenia, przem. cyt.; Wy jesteście Kościołem, jesteście nim wszyscy, Amersfoort 1985]. Przyjmując za punkt wyjścia pozytywne nastawienie woli m. i świadomość przynależności do Kościoła, wzywa ją do wytrwałego zaangażowania w sprawę braterstwa i solidarności z ubogimi i krzywdzonymi, poprzez skierowanie uwagi ku drugim, ku ich potrzebom w duchu służby, braterskiej pomocy, dzielenia się dobrami materialnymi i duchowymi, w poczuciu sprawiedliwości i czynienia daru z siebie [zob. Macie dać Kościołowi nową młodość, przem. cyt.
  15. Przemówienie do młodzieży Emilii i Romanii, Bolonia 18.04.1982
  16. Orędzie na Światowy Dzień Pokoju 1979
  17. List apostolski do młodzieży z całego świata z okazji Międzynarodowego Roku Młodych, 1985
  18. por. Przemówienie do młodzieży, Turyn 13.04.1980
  19. [2] Rozważanie podczas czuwania modlitewnego, Cherry Creek State Park, Denver 14.08.1993
  20. [3] Homilia na zakończenie ŚDM, Denver 1993
  21. [4] tamże
  22. [5] Światowy Dzień Młodzieży 1996


Bibliografia

Dzieła Jana Pawła II

  • ŚDM 1985-2002;
  • Spotkanie z młodymi, Parc des Princes, Paryż 1980;
  • Spotkanie z młodzieżą, Tokio 29.02.1981;
  • Listy do młodzieży, Poznań 1991;
  • Przesłanie Ojca Świętego z okazji Światowego Dnia Młodzieży, Częstochowa 1992;
  • Spotkanie z młodzieżą na stadionie Dariusa i Girenasa, Kowno 1993;
  • Msza św. na placu św. Piotra i obchody IX Światowego Dnia Młodzieży w Niedzielę Palmową, 1994;
  • Kościół i Papież oczekują od was, abyście wyznawali Chrystusa. Czuwanie modlitewne z młodzieżą świata, Manila 1995;
  • Kochana Młodzieży, Warszawa 1997;
  • Bibliografia wypowiedzi z lat 1978-1992, „Ethos” 1993, 23.

Publikacje innych autorów

  • Ethos młodzieży. Bibliografia, oprac. M. Filipiak, w: Instytut Jana Pawła II KUL'
  • 15 lat pontyfikatu Jana Pawła II. Wydarzenia, Dokumenty, Lublin 1993;
  • E. Majcher, Zadania wychowawcze Roku Młodzieży według wskazań Jana Pawła II, „Warszawskie Studia Teologiczne” 1985-90, 30;
  • K. Olbrycht, Ojciec Święty – wychowawca młodzieży, „Ethos” 1993, 23;
  • K. Pawlina, Młodzież z Janem Pawłem II u progu trzeciego tysiąclecia, Warszawa 1993;
  • Potrzebuje was Chrystus. Jan Paweł II w trosce o nowe powołania, Kraków 2002;
  • P. Salamon, Co Chrystus daje dzisiaj młodym. Nauczanie Jana Pawła II do młodzieży, Kraków 1998;
  • J. Śledzianowski, Zostań z nami... Jan Paweł II w życiu polskiej młodzieży, t. 2, Zakroczym 1990.


Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II nt. młodzieży

W wielu krajach młodzież stanowi połowę całej ludności, a często — biorąc pod uwagę cyfry — połowę Ludu Bożego, który w tych krajach zamieszkuje. Już tylko pod tym względem stanowi ona wyjątkową siłę i wielkie wyzwanie dla przyszłości Kościoła. Istotnie, Kościół odczytuje w niej swoją dalszą drogę ku przyszłości, widzi w niej odbicie i przypomnienie owej radosnej młodości, którą Duch Chrystusa stale go ubogaca. I właśnie dlatego Sobór nazwał młodzież „nadzieją Kościoła.


Kościół musi stale być ożywiany tą wielką miłością, jaką Jezus okazał młodzieńcowi z Ewangelii: „Jezus spojrzał z miłością na niego” (Mk 10, 21). Dlatego nie przestaje głosić Jezusa Chrystusa i przepowiadać Jego Ewangelii, ukazując, że jest ona jedyną i wyczerpującą odpowiedzią na bezkompromisowe dążenia młodzieży oraz porywającym wezwaniem do osobistego pójścia za Chrystusem: „przyjdź i chodź za Mną” (Mk 10, 21), które zawiera w sobie zaproszenie do uczestnictwa w synowskiej miłości Syna do Ojca i w Jego misji zbawienia ludzkości. Kościół ma wiele do powiedzenia młodym, młodzi zaś Kościołowi. Ten dwustronny dialog, który winien przebiegać w klimacie serdeczności, otwarcia się i odwagi, ułatwi spotkanie się pokoleń i wymianę pomiędzy nimi, zaś dla Kościoła i społeczeństwa będzie źródłem bogactwa i młodości. W przesłaniu do młodych Sobór mówi: „Kościół patrzy na was z ufnością i miłością (...). On jest prawdziwą młodością świata (...), wpatrujcie się weń, a odnajdziecie w nim oblicze Chrystusa.

tamże


Bądźcie w tym świecie nosicielami wiary i nadziei chrześcijańskiej żyjąc miłością na co dzień. Bądźcie wiernymi świadkami Chrystusa zmartwychwstałego, nie cofajcie się nigdy przed przeszkodami, które piętrzą się na ścieżkach waszego życia. Liczę na was. Liczę na wasz młodzieńczy zapał i oddanie Chrystusowi. Znałem młodzież polską i nie zawiodłem się nigdy na niej. Świat was potrzebuje. Potrzebuje was Kościół. Przyszłość Polski od was zależy. Budujcie i umacniajcie na polskiej ziemi «cywilizację miłości»: w życiu osobistym, społecznym, politycznym, w szkołach, w uniwersytetach, parafiach, w ogniskach rodzinnych, które kiedyś utworzycie. Nie żałujcie na ten cel młodzieńczego entuzjazmu, wysiłku ani ofiary. «A Bóg, [dawca] nadziei, niech wam udzieli pełni radości i pokoju w wierze, abyście przez moc Ducha Świętego byli bogaci w nadzieję» (Rz 15, 13).


Zobacz także

Linki zewnętrzne