Danuta Michałowska: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
(Nie pokazano 41 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
− | + | '''Danuta Michałowska''' wł. '''Maria Danuta Michałowska''' (ur. [[7 stycznia]] [[1923]] w [[Kraków|Krakowie]], zm. [[11 stycznia]] [[2015]] tamże<Ref>http://radioem.pl/doc/2318055.Zmarla-mistrzyni-slowa</ref>) - aktorka, deklamatorka, reżyserka teatralna, pedagog. Swoją drogę aktorską rozpoczęła w 1940 pod okiem [[Juliusz Osterwa|Juliusza Osterwy]]. W latach 1941-1953 i 1957-1961 grała w [[Teatr Rapsodyczny|Teatrze Rapsodycznym]] [[Mieczysław Kotlarczyk|Mieczysława Kolarczyka]] w Krakowie, gdzie poznała Karola Wojtyłę. Po likwidacji teatru (1953) pracowała w Starym Teatrze w Krakowie; gdy Teatr Rapsodyczny wznowił działalność ([[1957]]), powróciła do zespołu. W roku [[1960]] odsunięta od pracy w Teatrze Rapsodycznym, a 2 maja [[1961]] otrzymuje wypowiedzenie podpisane przez dyrektora Mieczysława Kotlarczyka (definitywnie Teatr opuszcza 30 września 1961). W 1961 założyła Teatr Jednego Aktora, który po wyborze Karola Wojtyły na papieża przekształciła w Teatr Godziny Słowa. Od [[1980]] roku pracowała w PWST (jako profesor, w latach 1981-1984 jako rektor). Przez 43 lata pracy pedagogicznej wykształciła ok. 900 aktorów. | |
== Związki z Karolem Wojtyłą/Janem Pawłem II == | == Związki z Karolem Wojtyłą/Janem Pawłem II == | ||
+ | === Lata studenckie i wojenne w Krakowie === | ||
− | + | Zanim osobiście poznała Karola Wojtyłę widziała go dwukrotnie na scenie. [[15 października]] [[1938]] na wieczorze literackim pt. ''Drogą topolowy most'' w budynku krakowskiego Domu Katolickiego (obecnie filharmonia) - "czytał swoje wiersze po prostu. Tak pięknie, tak urzekającym głosem, z tak wspaniałym wyrazem..."<ref>Halina Kwiatkowska w: ''Przeżywanie śmierci : Jan Paweł II odchodzi : z rozmów radiowych Anny Łoś, Radio Kraków 1-3.04.2005 r.'', Małe Wydawnictwo, Kraków 2006</ref>. Potem widziała go jeszcze w [[''Kawaler księżycowy''|''Kawalerze księżycowym'']] [[Studio 39|Studia 39]], gdzie Wojtyła grał rolę Byka. | |
+ | W 1940 [[Tadeusz Kwiatkowski]] i [[Juliusz Kydryński]] zaproponowali Michałowskiej współpracę w dziedzinie tajnego studia teatralnego pod opieką [[Juliusz Osterwa|Juliusza Osterwy]]. Tam poznaje Karola Wojtyłę. Wspólnie występują w II akcie ''Uciekła mi przepióreczka'' Stefana Żeromskiego w mieszkaniu Kydryńskich, ul. Felicjanek 10.22 sierpnia 1941 odbywa się pierwsze spotkanie z dr. [[Mieczysław Kotlarczyk|Mieczysławem Kotlarczykiem]], który zaproponował trochę inny profil tej grupy. Powstaje zalążek przyszłego [[Teatr Rapsodyczny|Teatru Rapsodycznego]]. Danuta Michałowska rozstaje się w pracy teatralnej z Karolem Wojtyłą w roku [[1944]]. | ||
+ | === Lata powojenne === | ||
+ | |||
+ | Po wojnie Danuta Michałowska rozpoczyna studia. Spotyka Karola Wojtyłę na schodach na ul. Gołębiej: ''Zupełne zaskoczenie: Karol Wojtyła w sutannie. Ta sutanna zrobiła na mnie piorunujące wrażenie , bo - wiedziałam, oczywiście, że on studiuje teologię i że ma być księdzem, ale widok kolegi, z którym byłam dość zżyta, przez wiele lat spotykaliśmy się (...), no i tu nagle: w sutannie."<ref>Tamże</ref> W kolejnych latach spotykali się rzadko. Gdy Wojtyła został wikarym w [[Kościół św. Floriana|kościele św. Floriana]] okazało się, że Teatr Rapsodyczny oddzielała od kościoła tylko jedna kamienica ''I Karol czasem - bardzo rzadko (...) - przychodził po spektaklu na pogawędkę koleżeńską. W dużej mierze z grupą już nowych kolegów, bo zespół znacznie się powiększył. (...). Ale tak naprawdę, to bliższe kontakty zaczęły się dopiero od momentu, kiedy został arcybiskupem i organizował w okresie Bożonarodzeniowym tak zwane "opłatki", na które zapraszał świat artystów, ale takich najrozmaitszych artystów.''<ref>Tamże</ref> | ||
+ | |||
+ | W 1986 z Markiem Skwarnickim podróżuje do [[Pielgrzymka zagraniczna (32)|Australii, Tasmanii i Nowej Zelandii]]. Zaproszeni są oboje, aby odbyć spotkania z tamtejszą [[Polonia|Polonią]] (25 spotkań) i przygotować ją na przyjazd Papieża Jana Pawła II. Przedstawiają program "Opowieść o Karolu Wojtyle". Udaje im się spotkać z Papieżem o 6 rano w przeddzień Jego wyjazdu. | ||
+ | |||
+ | Brała udział w wielu audiencjach prywatnych w Watykanie m.in. w latach [[1981]], [[1994]], [[1999]] i [[2003]]. | ||
+ | |||
+ | W Teatrze Godziny Słowa postanawia poświęcić się realizacji tekstów religijnych. Na początku, ze względy na zapotrzebowanie, są to poezje Karola Wojtyły. Ma kilka ulubionych utworów: ''Myśląc ojczyzna'', ''Pieśni o Bogu ukrytym'', ''Rozważania o śmierci''. | ||
+ | Jako pierwsza recytowała ''[[Tryptyk rzymski]]''. Bardzo chwalona za interpretację nawet przez samego Papieża Jana Pawła II. Bp Stanisław Gądecki miał powiedzieć: „Bo ona jest jedyna, która rozumie o czym to jest.”<ref>w wywiadzie udzielonym Centrum Myśli Jana Pawła II</ref> ''Tryptyk rzymski'' nagrała dla Centrum Myśli Jana Pawła II na płycie DVD. | ||
+ | |||
+ | == Danuta Michałowska o Karolu Wojtyle/Janie Pawle II == | ||
+ | |||
+ | {{Cytat box | ||
+ | |cytat = Raz jeden przyszłam na dwunastkę do św. Floriana bo mi mówiono, że Karol Wojtyła ma wtedy Msze święte. I faktycznie Kościół był przepełniony, bo chodzono na jego homilie. Byłam ciekawa co też ten Karol mówi, bo po jego odejściu z Teatru kontaktu z nim nie miałam. To kazanie było przepiękne, tylko nic nie rozumiałam, miał bardzo zawiły, bardzo taki filozoficzny sposób myślenia, takie zresztą są też jego książki, które pisał w okresie studiów na KUL-u. Jasnym i prostym językiem zaczął mówić kiedy został Papieżem. To zupełnie inna była retoryka, to było coś wspaniałego. | ||
+ | |źródło = w wywiadzie udzielonym Centrum Myśli Jana Pawła II | ||
+ | |width = | ||
+ | |align = | ||
+ | }} | ||
+ | |||
+ | {{Cytat box | ||
+ | |cytat = Jak spojrzę z perspektywy swoich doświadczeń pedagogicznych, to z całą pewnością jego warunki, takie jakie wnosił od razu, predysponowały go do tego, że mógłby być bardzo wybitym aktorem. Miał na oko wszystko co jest potrzebne: postawę, wzrost, ciekawą twarz, bardzo piękne brzmienie głosu i takie niepowtarzalne. | ||
+ | |źródło = w wywiadzie udzielonym Centrum Myśli Jana Pawła II | ||
+ | |width = | ||
+ | |align = | ||
+ | }} | ||
+ | |||
+ | {{Cytat box | ||
+ | |cytat = On sam był człowiekiem, który kieruje się prawdą, który jest przekonany, że jest prowadzony przez najwyższe siły duchowe i to się czuło. Zawsze miał na wszystko odpowiedź, zawsze umiał rozwiązać każde zagadnienie, tysiące ludzi go słuchało. Nigdy nie było żadnych nieprzyjemności z racji tego, że coś powiedział nie tak czy nieporozumień, ale to nie o to chodzi, bo najwięksi święci mogą wywoływać bunt w ludziach. Młodzież umiał sobie zjednywać nadzwyczajnie, on kochał młodzież, on w ogóle kochał świat, kochał ludzi, bo on był tak przesiąknięty Chrystusem, Duchem Świętym. | ||
+ | |źródło = w wywiadzie udzielonym Centrum Myśli Jana Pawła II | ||
+ | |width = | ||
+ | |align = | ||
+ | }} | ||
+ | |||
+ | {{Cytat box | ||
+ | |cytat = W „Teatrze Godziny Słowa” chciałam służyć tej sprawie, której służy Wojtyła. I chciałam realizować teksty poświęcone duchowości. Może nie ściśle religii ile w szerszym zakresie duchowości. Najpierw mówiłam jego poezję, bo było na to ogromne zapotrzebowanie, ale ja nie czułam się w tej poezji, ja nie rozumiałam tej poezji, to nie był materiał mi bliski. Ja bym była wolała robić Słowackiego, Norwida czy nawet ze współczesnej poezji jakiś wybór czy też z tekstów Biblii czy wreszcie zrealizować św. Teresę z Avila. Ale zmuszono mnie, żebym robiła poezję Karola Wojtyły, bo ludzie chcą ją poznać. Ja byłam niezadowolona z tych moich wykonań, bo ta poezja była dla mnie za trudna. Ja nie dorosłam do Wojtyły, to trzeba było wielu lat, żeby ja dojrzała, żebym mogła z sensem powiedzieć jego utwory. Papież, a wiem to od Sióstr, które wszystko wiedziały, był najbardziej zadowolony z mojej interpretacji „Tryptyku”. | ||
+ | |źródło = w wywiadzie udzielonym Centrum Myśli Jana Pawła II | ||
+ | |width = | ||
+ | |align = | ||
+ | }} | ||
+ | |||
+ | == Jan Paweł II o Danucie Michałowskiej == | ||
+ | |||
+ | {{Cytat box | ||
+ | |cytat = [...] moje koleżanki z tak zwanego Teatru Rapsodycznego, czy przedtem jeszcze Teatru Żywego Słowa z okresu okupacyjnego, są dzisiaj znakomitymi artystkami i serdecznie im tego gratuluję. A moim największym pragnieniem jest usłyszeć, chociażby na taśmie, recytację Danuty Michałowskiej. | ||
+ | |źródło = Kraków - Skałka, 8 czerwca 1979 | ||
+ | |width = | ||
+ | |align = | ||
+ | }} | ||
+ | |||
+ | == Spektakle == | ||
+ | |||
+ | wspólny udział Danuty Michałowskiej i Karola Wojtyły: | ||
+ | |||
+ | * 1941 (1 XI) - ''Król-Duch'' Juliusz Słowacki | ||
+ | * 1942 (14 II) - ''Beniowski'' Juliusz Słowacki | ||
+ | * 1942 (28 III) - ''Hymny'' Jan Kasprowicz | ||
+ | * 1942 (22 V) - ''Godziny Wyspiańskiego'' | ||
+ | * 1942 (3 X) - ''Portret artysty'' C.K. Norwid | ||
+ | * 1942 (28 XI) - ''Pan Tadeusz'' Adam Mickiewicz | ||
+ | * 1943 (16 III) - ''Samuel Zborowski'' Juliusz Słowacki | ||
+ | |||
+ | [http://www.e-teatr.pl/pl/osoby/7248,karierateatr.html#start późniejsze spektakle] | ||
+ | |||
+ | == Wywiad == | ||
+ | |||
+ | W Mediatece Centrum Myśli Jana Pawła II znajduje się wywiad z Danutą Michałowską. W wywiadzie usłyszymy m.in. o: | ||
+ | |||
+ | * powstaniu Teatru Rapsodycznego i premierze ''Króla Ducha'' oraz kolejnych spektaklach; | ||
+ | * Wojtyle jako kapłanie i religijno-rapsodycznych pokazach urządzanych w kościele św. Floriana; | ||
+ | * przyjaźni Danuty Michałowskiej i Karola Wojtyły; | ||
+ | * wpływie św. Teresy z Avila na życie i twórczość Danuty Michałowskiej; | ||
+ | * Karolu Wojtyle jako wspaniałym aktorze i retorze oraz pogrzebie Mieczysława Kotlarczyka i przemówienie Wojtyły, także wieczorze poetyckim poświęconym pamięci Mieczysława Kotlarczyka. | ||
+ | |||
+ | Cały wywiad dostępny jest w [http://antek.centrumjp2.pl/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=208 Bibliotece Centrum Myśli Jana Pawła II]. | ||
+ | |||
+ | == Przypisy == | ||
+ | {{Przypisy}} | ||
== Bibliografia == | == Bibliografia == | ||
− | |||
− | |||
− | |||
− | |||
+ | * Danuta Michałowska, ''Karol Wojtyła : artysta - kapłan'', Drukarnia św. Wojciecha, Poznań 2006 ISBN 8375160113 [[Plik:W_bibliotece.jpg]] | ||
+ | * Danuta Michałowska, ''Pamięć nie zawsze święta : wspomnienia'', Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004 ISBN 8308036503 [[Plik:W_bibliotece.jpg]] | ||
+ | * Danuta Michałowska (wybór, komentarze), ''...trzeba dać świadectwo : 50-lecie powstania Teatru Rapsodycznego w Krakowie'', ArsNova-Zjednoczeni Wydawcy, Kraków 1991 ISBN 8385166068 [[Plik:W_bibliotece.jpg]] | ||
+ | * ''Przeżywanie śmierci : Jan Paweł II odchodzi : z rozmów radiowych Anny Łoś, Radio Kraków 1-3.04.2005 r.'', Małe Wydawnictwo, Kraków 2006 ISBN 8392293940 [[Plik:W_bibliotece.jpg]] | ||
== Linki zewnętrzne == | == Linki zewnętrzne == | ||
+ | |||
+ | * [http://www.e-teatr.pl/pl/osoby/7248,artykuly.html#start Artykuły i inne informacje na portalu e-teatr] [dostęp: 12.02.2013] | ||
+ | * [http://www.filmpolski.pl/fp/index.php/11101102 filmografia i spektakle na portalu filmpolski.pl] [dostęp: 12.02.2013] | ||
+ | |||
+ | == Zobacz także == | ||
+ | [[Halina Kwiatkowska]] | ||
+ | |||
+ | [[Mieczysław Kotlarczyk]] | ||
+ | |||
+ | [[Juliusz Kydryński]] | ||
+ | |||
+ | [[Tadeusz Kudliński]] | ||
+ | |||
+ | [[Tadeusz Kwiatkowski]] | ||
+ | |||
+ | [[Krystyna Dębowska]] | ||
+ | |||
+ | [[Teatr Rapsodyczny]] | ||
+ | |||
+ | {{DEFAULTSORT:Michałowska, Danuta}} | ||
+ | [[Kategoria:Aktorzy]] |
Aktualna wersja na dzień 22:23, 14 sty 2015
Danuta Michałowska wł. Maria Danuta Michałowska (ur. 7 stycznia 1923 w Krakowie, zm. 11 stycznia 2015 tamże[1]) - aktorka, deklamatorka, reżyserka teatralna, pedagog. Swoją drogę aktorską rozpoczęła w 1940 pod okiem Juliusza Osterwy. W latach 1941-1953 i 1957-1961 grała w Teatrze Rapsodycznym Mieczysława Kolarczyka w Krakowie, gdzie poznała Karola Wojtyłę. Po likwidacji teatru (1953) pracowała w Starym Teatrze w Krakowie; gdy Teatr Rapsodyczny wznowił działalność (1957), powróciła do zespołu. W roku 1960 odsunięta od pracy w Teatrze Rapsodycznym, a 2 maja 1961 otrzymuje wypowiedzenie podpisane przez dyrektora Mieczysława Kotlarczyka (definitywnie Teatr opuszcza 30 września 1961). W 1961 założyła Teatr Jednego Aktora, który po wyborze Karola Wojtyły na papieża przekształciła w Teatr Godziny Słowa. Od 1980 roku pracowała w PWST (jako profesor, w latach 1981-1984 jako rektor). Przez 43 lata pracy pedagogicznej wykształciła ok. 900 aktorów.
Spis treści
Związki z Karolem Wojtyłą/Janem Pawłem II
Lata studenckie i wojenne w Krakowie
Zanim osobiście poznała Karola Wojtyłę widziała go dwukrotnie na scenie. 15 października 1938 na wieczorze literackim pt. Drogą topolowy most w budynku krakowskiego Domu Katolickiego (obecnie filharmonia) - "czytał swoje wiersze po prostu. Tak pięknie, tak urzekającym głosem, z tak wspaniałym wyrazem..."[2]. Potem widziała go jeszcze w Kawalerze księżycowym Studia 39, gdzie Wojtyła grał rolę Byka. W 1940 Tadeusz Kwiatkowski i Juliusz Kydryński zaproponowali Michałowskiej współpracę w dziedzinie tajnego studia teatralnego pod opieką Juliusza Osterwy. Tam poznaje Karola Wojtyłę. Wspólnie występują w II akcie Uciekła mi przepióreczka Stefana Żeromskiego w mieszkaniu Kydryńskich, ul. Felicjanek 10.22 sierpnia 1941 odbywa się pierwsze spotkanie z dr. Mieczysławem Kotlarczykiem, który zaproponował trochę inny profil tej grupy. Powstaje zalążek przyszłego Teatru Rapsodycznego. Danuta Michałowska rozstaje się w pracy teatralnej z Karolem Wojtyłą w roku 1944.
Lata powojenne
Po wojnie Danuta Michałowska rozpoczyna studia. Spotyka Karola Wojtyłę na schodach na ul. Gołębiej: Zupełne zaskoczenie: Karol Wojtyła w sutannie. Ta sutanna zrobiła na mnie piorunujące wrażenie , bo - wiedziałam, oczywiście, że on studiuje teologię i że ma być księdzem, ale widok kolegi, z którym byłam dość zżyta, przez wiele lat spotykaliśmy się (...), no i tu nagle: w sutannie."[3] W kolejnych latach spotykali się rzadko. Gdy Wojtyła został wikarym w kościele św. Floriana okazało się, że Teatr Rapsodyczny oddzielała od kościoła tylko jedna kamienica I Karol czasem - bardzo rzadko (...) - przychodził po spektaklu na pogawędkę koleżeńską. W dużej mierze z grupą już nowych kolegów, bo zespół znacznie się powiększył. (...). Ale tak naprawdę, to bliższe kontakty zaczęły się dopiero od momentu, kiedy został arcybiskupem i organizował w okresie Bożonarodzeniowym tak zwane "opłatki", na które zapraszał świat artystów, ale takich najrozmaitszych artystów.[4]
W 1986 z Markiem Skwarnickim podróżuje do Australii, Tasmanii i Nowej Zelandii. Zaproszeni są oboje, aby odbyć spotkania z tamtejszą Polonią (25 spotkań) i przygotować ją na przyjazd Papieża Jana Pawła II. Przedstawiają program "Opowieść o Karolu Wojtyle". Udaje im się spotkać z Papieżem o 6 rano w przeddzień Jego wyjazdu.
Brała udział w wielu audiencjach prywatnych w Watykanie m.in. w latach 1981, 1994, 1999 i 2003.
W Teatrze Godziny Słowa postanawia poświęcić się realizacji tekstów religijnych. Na początku, ze względy na zapotrzebowanie, są to poezje Karola Wojtyły. Ma kilka ulubionych utworów: Myśląc ojczyzna, Pieśni o Bogu ukrytym, Rozważania o śmierci. Jako pierwsza recytowała Tryptyk rzymski. Bardzo chwalona za interpretację nawet przez samego Papieża Jana Pawła II. Bp Stanisław Gądecki miał powiedzieć: „Bo ona jest jedyna, która rozumie o czym to jest.”[5] Tryptyk rzymski nagrała dla Centrum Myśli Jana Pawła II na płycie DVD.
Danuta Michałowska o Karolu Wojtyle/Janie Pawle II
Jan Paweł II o Danucie Michałowskiej
Spektakle
wspólny udział Danuty Michałowskiej i Karola Wojtyły:
- 1941 (1 XI) - Król-Duch Juliusz Słowacki
- 1942 (14 II) - Beniowski Juliusz Słowacki
- 1942 (28 III) - Hymny Jan Kasprowicz
- 1942 (22 V) - Godziny Wyspiańskiego
- 1942 (3 X) - Portret artysty C.K. Norwid
- 1942 (28 XI) - Pan Tadeusz Adam Mickiewicz
- 1943 (16 III) - Samuel Zborowski Juliusz Słowacki
Wywiad
W Mediatece Centrum Myśli Jana Pawła II znajduje się wywiad z Danutą Michałowską. W wywiadzie usłyszymy m.in. o:
- powstaniu Teatru Rapsodycznego i premierze Króla Ducha oraz kolejnych spektaklach;
- Wojtyle jako kapłanie i religijno-rapsodycznych pokazach urządzanych w kościele św. Floriana;
- przyjaźni Danuty Michałowskiej i Karola Wojtyły;
- wpływie św. Teresy z Avila na życie i twórczość Danuty Michałowskiej;
- Karolu Wojtyle jako wspaniałym aktorze i retorze oraz pogrzebie Mieczysława Kotlarczyka i przemówienie Wojtyły, także wieczorze poetyckim poświęconym pamięci Mieczysława Kotlarczyka.
Cały wywiad dostępny jest w Bibliotece Centrum Myśli Jana Pawła II.
Przypisy
Bibliografia
- Danuta Michałowska, Karol Wojtyła : artysta - kapłan, Drukarnia św. Wojciecha, Poznań 2006 ISBN 8375160113
- Danuta Michałowska, Pamięć nie zawsze święta : wspomnienia, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2004 ISBN 8308036503
- Danuta Michałowska (wybór, komentarze), ...trzeba dać świadectwo : 50-lecie powstania Teatru Rapsodycznego w Krakowie, ArsNova-Zjednoczeni Wydawcy, Kraków 1991 ISBN 8385166068
- Przeżywanie śmierci : Jan Paweł II odchodzi : z rozmów radiowych Anny Łoś, Radio Kraków 1-3.04.2005 r., Małe Wydawnictwo, Kraków 2006 ISBN 8392293940
Linki zewnętrzne
- Artykuły i inne informacje na portalu e-teatr [dostęp: 12.02.2013]
- filmografia i spektakle na portalu filmpolski.pl [dostęp: 12.02.2013]