Halina Kwiatkowska

Halina Kwiatkowska z domu Królikiewiczówna (ur. 25 kwietnia 1921 w Bochni) – polska aktorka, pedagog. Rozpoczęła studia na wydziale polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, niestety z powodu wybuchu II wojny światowej skończyła tylko I rok. Żona pisarza Tadeusza Kwiatkowskiego, z którym ma córkę Monikę Wysogląd-Majewską. Przez 72 lata przyjaźniła się z papieżem Janem Pawłem II.

Związki z Karolem Wojtyłą/Janem Pawłem II

Lata szkolne w Wadowicach

Ojciec Haliny został dyrektorem męskiego gimnazjum im. Marcina Wadowity w Wadowicach, do którego uczęszczał Karol Wojtyła. Halina - uczennica równoległej klasy w żeńskim gimnazjum im. Jadwigi Mościckiej spotyka się z Wojtyłą w koedukacyjnym szkolnym kółku dramatycznym. W latach 1934-1938 kółko dało wiele przedstawień, z czego najważniejsze były: Antygona Sofoklesa, Balladyna Juliusza Słowackiego i Śluby panieńskie Aleksandra Fredry. W sposób szczególny zapadła w pamięć Halinie Kwiatkowskiej inscenizacja "Balladyny". Jeden z uczniów, który miał odegrać rolę Kostryna, dzień przed spektaklem przyniósł do szkoły pukawkę-pistolet zabawkę i zaczął grozić nim nauczycielowi, gdy ten chciał wstawić mu dwóję. Dyrektor szkoły zabronił więc, w ramach kary, grać mu w przedstawieniu. Karol uratował sytuację, zobowiązał się bowiem do zagrania dwóch ról w tej inscenizacji. Kirkora, rolę przypisaną mu od początku i Kostryna właśnie. Tłumaczył, że Kirkor ginie dość wcześnie, więc zdąży się przebrać i ucharakteryzować do drugiej roli. Mimo braku próby zagrał tę rolę bezbłędnie, nie zmieniając ani wersu i dokładnie wiedząc gdzie i kiedy powinien znaleźć się na scenie. "Sluby panieńskie" przygotowywano z wielką dbałością o scenografię i kostiumy, które wypożyczono aż z Krakowa. Ze spektaklem tym kółko teatralne jeździło po okolicznych szkołach. Halina Kwiatkowska wspomina też jak wielkim sercem wykazał się młody Karol odwiedzając chorą na gruźlicę koleżankę - Zosie Grzybkównę, którą podtrzymywał na duchu i przygotowywał na te najgorsze chwile. Widywała go z okna swego mieszkania jak bronił bramki w tzw. Szczypiorniaku. Halina i Karol, jak i cała szkoła, uczestniczyli w wieczorze poetyckim Kazimiery Rychterówny, wielkiej wówczas aktorki. Oboje zachwyceni występem ośmielili się pójść za kulisy i poprosić ją o to, by została jurorem w ich szkolnym konkursie recytatorskim. Zauroczona dwójką młodych pasjonatów Rychterówna zgodziła się i za miesiąc pojawiła się w Wadowicach. Zarówno Halina, jak i Karol startowali w konkursie. Wojtyła recytowal "Promethidiona" Norwida, a Halina "Deszcz jesienny" Staffa. Laur zwycięzcy otrzymała Halina, która wspomina, że po latach jeszcze Karol będący już Janem Pawłem II "za każdym razem śmiał się, groził mi palcem i mówił „Tyś mnie wtedy pokonała”. W 1938 r. oboje zdają maturę. Dla wszystkich było oczywistym, że będą podążać drogą aktorstwa, jednak ich rodziny przekonały ich, że aby zostać dobrym aktorem trzeba mieć też bardzo dobrą wiedzę ogólną o świecie, literaturze, historii, filozofii. Stad też oboje znaleźli się na I roku polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Lata studenckie w Krakowie

Na roku z nimi byli także m.in.: Wojciech Żukrowski, Tadeusz Hołuj, Juliusz Kydryński, Marian Pankowski, Jerzy Lau, Tadeusz Kwiatkowski. Bardzo często organizowali sobie wieczorki poetyckie, na których czytali swoje prace i poezję współczesną. Halina wspomina, że Karol zawsze czytał tylko swoje wiersze, które im się niespecjalnie podobały. Uważali, że są zbyt staroświeckie, choć zawsze miały bardzo mocną, głęboką filozoficzną tezę. Pod koniec I roku nawet mieli wieczór literacki pt. "Drogą topolowy most", biletowany w budynku przyszłej filharmonii krakowskiej. Każdy z nich zarobił wtedy na głowę 2 zł. Wszyscy poszli potem do miodosytni oprócz Karola, który poszedł się uczyć. " Po sesji na tablicy ogłoszeń w naszym Gołębinku" (przy ul. Gołębiej 20), gdzie odbywała się większość wykładów polonistyki, ukazał się plan na następny, drugi rok studiów, 1939/40. To wtedy Karol, zapoznawszy się z treścią programu, przejechał po nim palcem i mruknął do siebie: Nie, to nie jest to... "

Lata powojenne

Koleżanka z lat szkolnych i studenckich Karola Wojtyły, z którym występowała na scenie szkolnej oraz Teatru Rapsodycznego. Związana na stałe ze scenami teatrów krakowskich. Zagrała 64 ważne role w spektaklach Mieczysława Kotlarczyka, Bronisława Dąbrowskiego, Władysława Krzemińskiego, Konrada Swinarskiego, Józefa Szajny, Jerzego Jarockiego, Zygmunta Hübnera. Artystka kabaretowa – grała na scenie kabaretu w Jamie Michalika. Pedagog w krakowskiej PWST. Autorka dramatów, słuchowisk radiowych oraz podręcznika dobrego zachowania. Autorka książki Porachunki z pamięcią, za którą otrzymała Nagrodę Krakowska Książka Miesiąca (marzec 2002).

7 listopada 2007, podczas uroczystości w budynku Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie odebrała nadany przez ministra kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierza Michała Ujazdowskiego Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis.

Artystka działa na rzecz swojego środowiska w Związku Artystów Scen Polskich. Jest we władzach Stowarzyszenia, w Głównym Sądzie Koleżeńskim.

Wspomnienia o Karolu Wojtyle

• „Wojtyła nigdy nie pozwalał odpisywać zadań, ale miał wielką cierpliwość do tłumaczenia danego tematu koledze, który nie umiał sobie poradzić. Cieszył się szacunkiem u swoich kolegów.”
• „Karol był chłopcem odrębnym. Polegało to na tym, że był no naprawdę niesłychanie pobożny i to zwracało uwagę, często leżą krzyżem w kaplicy Matki Boskiej, opowiadali chłopcy, że jak przychodzili do niego umówieni na wspólną naukę, to często czekali obok, a on w następnym pokoju głośno jeszcze kończył się modlić."
• „pierwszą pielgrzymkę w 1979 roku zapamiętałam w szczególny sposób, bo my wtedy w jarzmie komunistycznych rządów mieliśmy głowy opuszczone do ziemi, znękani i stal się cud, bo on te nasze głowy potrafił podnieść do góry. Tego nigdy nie zapomnę. To mnie zawsze wzrusza jak o tym mówię.”
• „Siedziałam obok i widziałam jaki jest zmęczony, jaki jest chory, jak ciężko mówił, jak nie mógł chodzić, ale uśmiechał się do nas i znowu się wypytywał z tym błyskiem w oku, a co robimy, a co się u nas dzieje, a potem popatrzył po nas wszystkich i powiedział: „wiecie co, z nas wszystkich tylko ja nie jestem na emeryturze.”
• "On miał ostatnią operację tchawicy w klinice Gemelli, potem na swoje postanowienie przeniesiono go do jego siedziby z tym sławnym oknem, rozeszła się wiadomość, że on się w tym oknie pokaże, te wszystkie tłumy spod kliniki przeniosły się pod tę jego siedzibę i rzeczywiście on się ukazał w oknie, było słońce i na pewno przygotował się do jakiegoś zdania, bo już mówiono, że on potrafi już coś powiedzieć, ale on stał w tym oknie i nie mógł powiedzieć ani słowa, nie mógł niczego wykrztusić, on aktor stał niemo, patrzył na tę publiczność swoja kochającą go i wycofał się. Zamknięto to okno, nastała cisza.”

Spektakle

• 2006 - Tartuffe Molière
• 1993 - Zemsta Alekasnder Fredro
• 1990 - Ogłoszenie matrymonialne Autor,
• 1987 - Pięćdziesiąt dukatów Obsada aktorska (Dama I),
• 1985 - Zabawa z ogniem (1985) Obsada aktorska (Matka),
• 1984 - Granica (1984) Obsada aktorska,
• 1983 - Dziady (1983) Obsada aktorska (wieśniaczka, Dama I),
• 1981 - Końcówka Samuel Beckett
• 1979 - Egzamin Jan Paweł Gawlik
• 1979 - Wesołe kumoszki z Windsoru Obsada aktorska (Pani Chybka),
• 1979 czy 1074??? - Wyzwolenie (1979) Obsada aktorska (Zosia),

• 1974 - Kopeć Janczarski Jacek
• 1973 - Kruki Obsada aktorska (Pani de Saint Genis),
• 1971 - Pigmalion (1971) Obsada aktorska (Pani Hill),

• 1973 - Hyde Park Adam Kreczmar
• 1973 - Dziady Adam Mickiewicz
• 1971 - Śluby panieńskie Aleksander Fredro
• 1970 - Cena Arthur Miller
• 1969 - W co się bawić Młynarski Wojciech REŻYSERIA PWST
• 1969 - Kurdesz Bryll Ernest
• 1968 - Czarna komedia Peter Shaffer
• 1968 czy 1967??? - Cymbelin William Shakespeare Obsada aktorska (Królowa),
• 1967 - Niebezpieczne związki Reżyseria, Obsada aktorska,
• 1967 - Oni Stanisław Ignacy Witkiewicz
• 1967 - Nowe Wyzwolenie Stanisław Ignacy Witkiewicz
• 1966 - Zmierzch Izaak Babel
• 1965 - Nieboska komedia Zygmunt Krasiński
• 1965 - Zaproszenie do zamku Jean Anouilh
• 1964 - Ktoś nowy Marek Domański
• 1964 - Szczęście rodzinne Tadeusz Kwiatkowski
• 1964 - Oskarżeni Jarecki A., Osiecka A. - OPRACOWANIE PIOSENEK PWST
• 1962 - Jaśnie pan Nikt Lope de Vega
• 1962 - Teatr Klary Gazul Prosper Merimee
• 1961 - Skandal w Hellbergu Jerzy Broszkiewicz
• 1961 - Śmierć gubernatora Kruczkowski Leon
• 1960 - Romans z wodewilu Władysław Krzemiński
• 1960 - Apelacja Villona Kazimierz Barnaś
• 1958 - Jaki piękny dzień! Michel de Ghelderode
• 1957 - Oddajmy się marzeniu Guitry Sacha
• 1957 - Antygona Jean Anouilh
• 1956 - Huzarzy Breal Pierre Aristide
• 1956 - Dom Bernardy Alba Federico Garcia Lorca
• 1954 - Wiśniowy sad Antoni Czechow
• 1953 - Jegor Bułyczow i inni Maksym Gorki
• 1951 - W Błędomierzu Jarosław Iwaszkiewicz
• 1950 - Obcy cień Konstanty Simonow
• 1950 - Balladyna Juliusz Słowacki
• 1950 - Pies ogrodnika Lope de Vega
• 1949 - Traktor i dziewczyna Tadeusz Kwiatkowski, Wilhelm Mach, Stefan Otwinowski
• 1949 - Mickiewicz Adam Mickiewicz
• 1949 - Trzy siostry Antoni Czechow
• 1948 - Romans z wodewilu Władysław Krzemiński
• 1948 - Madame Sans-Gene Victorien Sardou
• 1948 - Klub kawalerów Michał Bałucki
• 1947 - Szklanka wody Eugene Scribe
• 1947 - Śluby panieńskie czyli magnetyzm serca Aleksander Fredro
• 1947 - Samuel Zborowski Juliusz Słowacki
• 1946 - Mieszczanie Maksym Gorki
• 1946 - Noc wigilijna układ tekstu Mieczysław Kotlarczyk
• 1945 - Bajka Leopold Staff
• 1945 - Hymny Jan Kasprowicz
• 1945 - Beniowski Juliusz Słowacki
• 1945 - Pan Tadeusz Adam Mickiewicz
• 1941 - Król Duch Juliusz Słowacki
• Godzina Wyspiańskiego
• Portret artysty wg. Stanisława Wyspiańskiego

Filmografia

• 1958 – Popiół i diament (pułkownikowa Katarzyna Staniewiczowa, szwagierka Szczuki)
• 1968 – Lalka (Krzeszowska)
• 1971 – Wiktoryna czyli czy pan pochodzi z Beauvais (rozmówczyni Piotra na obiedzie)
• 1978 – 07 zgłoś się (Amerykanka na przejściu granicznym w odc. 6)
• 1980 – Z biegiem lat, z biegiem dni... (w odc. 3)
• 1987 – Śmierć Johna L.
• 1988 – Oszołomienie
• 1996 – Opowieść o Józefie Szwejku i jego drodze na front (baronowa w odc. 1)
• 2004 – Karol. Człowiek, który został papieżem (stara kobieta)
• 2007 – Am Ende kommen Touristen (Zofia Krzemińska, siostra Stanisława)

Odznaczenia i nagrody

• Złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis (2007)
• Medal Prezydenta Krakowa "Honoris Gratia" (2011)
• Nagroda Honorowa Fundacji Kultury Polskiej za rok 2008
• Nagroda Krakowska Książka Miesiąca (marzec 2002)

Bibliografia

• Porachunki z pamięcią. - Kraków : Oficyna Wydawnicza Kwadrat, 2002. ISBN 83-915586-0-6
• Wielki kolega. – Kraków : Kwadrat, 2003. (4 wydania) ISBN 83-915586-7-5
• Boyowym szlakiem czyli A to ci kabaret : Jama Michalika : kabaret satyryczno-literacki 1960-1990. - Kraków : Kwadrat, 2004. Współautor Bruno Miecugow. ISBN 83-915586-9-X
• Damą być... ba!. Warszawa : Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, 1988. Współautor Ewa Otwinowska ISBN 83-85000-33-X
• 115 anegdot z autopsji Haliny Kwiatkowskiej. - Warszawa : Oficyna Wydawnicza Teatru Rampa na Targówku, 2010. ISBN 978-83-908677-2-4
• Nie ma takiej świętej. - Kraków : Oficyna Wydawnicza "Kwadrat", 2011. ISBN 978-83-926299-8-6

Linki zewnętrzne

• Fotosy z filmu "Popiół i diament" w Fototece Filmoteki Narodowej
• Filmografia w bazie Film Polski
• Role teatralne w portalu e-teatr.pl
• "Dama krakowskich scen" – wywiad z artystką w Dzienniku Polskim (20-06-2010)
• Wywiad w ArchiwumJP2.pl
• Audycja Polskiego Radia pt. "Zapiski ze współczesności" poświęcona wspomnieniom aktorki. Pięć gawęd