Andrzej Maria Deskur

Andrzej Maria Deskur (ur. 29 lutego 1924 w Sancygniowie, zm. 3 września 2011 w Watykanie) – polski duchowny katolicki, kardynał. Od 1952 przebywał w Rzymie, gdzie służył Stolicy Apostolskiej w okresie pontyfikatu sześciu papieży - od Piusa XII do Benedykta XVI. Pius XII powołał go do właśnie utworzonej Papieskiej Komisji ds. Kinematografii, Radia i Telewizji, która później stała się Papieską Radą ds. Środków Społecznego Przekazu. Kierował jej pracami do 1984 (potem jej honorowy przewodniczący). Współpracownik i bliski przyjaciel bł. Jana Pawła II.

Związki z Karolem Wojtyłą/Janem Pawłem II

Andrzej Deskur poznał Karola Wojtyłę podczas II wojny światowej na tajnych kompletach. W 1945 w Krakowskim Seminarium Metropolitalnym Deskur był na pierwszym roku studiów, a Wojtyła na czwartym. Działali razem w studenckiej podziemnej organizacji "Bratniak". Często chodzili razem przez Planty na wykłady na Uniwersytecie Jagiellońskim. Deskur otrzymał tonsurę na tej samej Mszy św., podczas której święcenia kapłańskie przyjął Ks. Karol Wojtyła (1 listopada 1946). Następnie ich drogi życiowe rozeszły się. Deskur kontynuował studia teologiczne na Uniwersytecie we Fryburgu Szwajcarskim i został wyświęcony na kapłana w Saint-Bonne-les-Oules we Francji (1950). Ich przyjaźń odnowiła się w czasie Soboru Watykańskiego II - Wojtyła uczestniczył w nim jako arcybiskup Krakowa, Deskur - jako ekspert (był wówczas podsekretarzem Papieskiej Komisji ds. Kinematografii, Radia i Telewizji).

Za pontyfikatu bł. Jana XXIII jako ekspert od spraw mediów Deskur włączył się w przygotowanie Soboru Watykańskiego II. Już wtedy rozpoczęła się jego współpraca z bp. Karolem Wojtyłą, późniejszym papieżem. Współpracował z metropolitą krakowskim m.in. przy opracowaniu tekstu konstytucji Gaudium et spes oraz deklaracji o środkach społecznego przekazu Inter mirifica. Od czasu, gdy zostałem biskupem i otrzymał mieszkanie w Palazzo San Carlo na Watykanie kardynał Wojtyła, przybywając do Rzymu, zawsze korzystał z jego gościny. Deskur odwiedzał pałac Arcybiskupów Krakowskich, gdy w latach siedemdziesiątych towarzyszył arcybiskupowi Casaroli, przewodniczącemu Zespołu do spraw stałych kontaktów Stolicy Apostolskiej z Rządem PRL w jego oficjalnych wizytach w Polsce.

Na trzy dni przed konklawe, które wybrało kard. Wojtyłę na papieża, bp Deskur ciężko zachorował. Po zawale serca doznał paraliżu. Dzień po wyborze na Stolicę Piotrową Jan Paweł II niespodziewanie odwiedził swojego przyjaciela w poliklinice Gemelli. Było to wydarzenie bez precedensu. Nigdy jeszcze nie zdarzyło się, aby przed inauguracją pontyfikatu którykolwiek z papieży opuścił Watykan. Papież modlił się nad chorym biskupem i udzielił mu błogosławieństwa. Bp Deskur był wówczas nieprzytomny, a o papieskiej wizycie dowiedział się po jakimś czasie.

Gdy bp Deskur wrócił do domu na wózku inwalidzkim, otrzymał od Ojca Świętego list, który zaczynał się od słów: „Teraz wiesz, jaka jest Twoja misja w Kościele…”. Miała to być misja modlitwy za Jana Pawła II i jego pontyfikat, którą kard. Deskur pełnił sumiennie przez 27 lat, aż do śmierci swego przyjaciela Papieża, a następnie kontynuował ją, modląc się o jego beatyfikację.

W lutym 1980 Jan Paweł II wyniósł go do godności arcybiskupiej, a na konsystorzu w 1985 roku mianował kardynałem. Przydzielił mu w Rzymie kościół tytularny św. Cezariusza in Palatio, który wcześniej był świątynią tytularną kard. Wojtyły.

Przez wiele lat kard. Deskur uczestniczył w niedzielnych obiadach u Jana Pawła II, a dwa razy w roku, w imieniny kardynała (30 listopada) i w okresie świąt Bożego Narodzenia (w okolicy 6 stycznia) papież Wojtyła składał mu wizytę w jego mieszkaniu. W ostatnich latach, gdy Papież miał coraz większe trudności z przemieszczaniem się, to Deskur udawał się do papieskiego apartamentu.

Andrzej Deskur życzył sobie być pochowanym w kraju, w Krakowie. Pogrzeb odbył się 12 września. Został pochowany w krypcie sanktuarium bł. Jana Pawła II, znajdującego się na terenie krakowskiego Centrum Jana Pawła II.

Andrzej Deskur o Janie Pawle II

Najbardziej zachwycał mnie u Jana Pawła II jego duch nadprzyrodzony. To, w jaki sposób żył wiarą. To był mistyk. (...) Mogę powiedzieć też, że był bardzo dobrym przyjacielem. Był inteligentny i dowcipny. Bardzo dowcipny. W każdą niedzielę byłem u niego na obiedzie i opowiadałem dowcipy. Słuchał z przyjemnością.

— Krzysztof Tadej, Świadkowie świętości: Jan Paweł II znany i nieznany w opowieściach swych przyjaciół i najbliższych współpracowników, s. 19-20

Kiedy jako seminarzyści przebywaliśmy w kościele na modlitwie, każdy z nas prędzej czy później rozpraszał się, zaczynał się rozglądać dookoła, patrzeć kto wchodzi. To naturalne zjawisko i dotyczy prawie wszystkich, lecz nie jego. Karol wydawał się być cały czas po tamtej stronie, w innym wymiarze. Przebywał w świecie Boga. Nigdy nie zauważyłem u niego roztargnienia podczas modlitwy. Ta żarliwość cechowała jego życie już wówczas, kiedy będąc studentem, pracował jako robotnik w kamieniołomie, a potem w Solvayu.

— Antonio Socci, Tajemnice Jana Pawła II, s. 23

Jan Paweł II o Andrzeju Deskurze

Może w Polsce jest mniej znany, ponieważ jego życie kapłańskie i biskupie upłynęło tutaj, w Rzymie, przy Stolicy Apostolskiej; tutaj pracował od początku (...). Jestem z nim w szczególny sposób związany jeszcze od czasów studenckich, od czasów 'bratniackich' na Uniwersytecie Jagiellońskim, potem poprzez seminarium duchowne, przez lata kapłańskie, przez wiele spotkań w Rzymie, w szczególności przez to ostatnie spotkanie, które miało miejsce tuż przed konklawe. Wtedy to Opatrzność Boża dotknęła księdza biskupa Andrzeja Deskura tym ciężkim kalectwem, które nosi w sobie do dzisiaj. Wśród wszystkich kardynałów dzisiaj kreowanych on jeden był inwalidą na wózku. Wnosi do tego kolegium szczególne znamię, znamię cierpienia. Znamię cierpienia, które jest ofiarą. Nie znamy dróg Bożych, nie znamy tajemnic Bożych, ale trudno mi osobiście oprzeć się przeświadczeniu, że ta ofiara księdza arcybiskupa, od dzisiaj kardynała Andrzeja, pozostawała w związku z konklawe, które odbyło się w połowie października 1978 roku.

— Watykan, 28 maja 1985, do polskich pielgrzymów przybyłych na konsystorz publiczny.

Ciekawostki

• Gdy po Soborze Paweł VI zastanawiał się czy wręczenie godności kardynalskiej biskupowi Wojtyle nie spowoduje podziału między nim a kardynałem Wyszyńskim, kard. Andrzej Deskur przekonywał Ojca świętego, że brak nominacji będzie odczytany jako ciche negatywne działanie Księdza Prymasa.
• Był wielkim miłośnikiem kina. Salę kinową przy Papieskiej Radzie ds. Środków Społecznego Przekazu nazwano w 2005 jego imieniem.

Bibliografia

• Grzegorz Polak, Jan Paweł II: historie męskich przyjaźni, Centrum Myśli Jana Pawła II, Warszawa 2011 ISBN 9788360853214
• Krzysztof Tadej, Świadkowie świętości: Jan Paweł II znany i nieznany w opowieściach swych przyjaciół i najbliższych współpracowników, Edipresse, Warszawa 2006 ISBN 8374771178
• Antonio Socci, Tajemnice Jana Pawła II, Dom Wydawniczy Rafael, Kraków 2009 ISBN 9788375691399

Linki zewnętrzne

• Stowarzyszenie Rodziny Deskurów