Internet

Treść hasła pochodzi z publikacji „Wielka Encyklopedia Nauczania Jana Pawła II”, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2014
Autor hasła: ks. Sławomir ZAWADA  

Internet – połączone sieci oparte na protokołach TCP/IP; społeczność, która używa i rozwija powstałą sieć; zbiór zasobów, które znajdują się w tej sieci. Wziąwszy pod uwagę te określenia, ważne jest rozróżnienie odmiennych – ściśle ze sobą powiązanych – aspektów internetu: technicznego, społecznego i informacyjnego. Internet jest największym zbiorem informacji i usług w dziejach ludzkości. Jego użytkownicy mogą porozumiewać się ze sobą, prowadzić badania, współpracować i zawierać transakcje handlowe szybko, ponad granicami państwowymi i z niespotykaną dotąd swobodą. Używanie internetu ma na celu przede wszystkim szybkie znalezienie i wykorzystanie znajdujących się w nim zasobów informacyjnych.

Historia internetu

Internet powstał jako projekt amerykańskiej Agencji Wysoko Rozwiniętych Projektów Badawczych (Advanced Research Projects Agency of the Department of Defense). W roku 1969 naukowcom udało się połączyć drogą elektroniczną cztery komputery, znajdujące się na amerykańskich uniwersytetach: Stanforda, Kalifornijskim, Santa Barbara i Utah. Tak powstała sieć ARPANet (Advanced Research Projects Agency Network), stworzona dla celów militarnych; pozostawała początkowo na usługach Departamentu Obrony USA. W 1983 roku doszło do rozdziału sieci ARPANet na część militarną MILNET i cywilną ARPANet, która otrzymała nazwę „Internet”. Pod koniec XX wieku internet przestał być finansowany przez rząd amerykański i stał się przedsięwzięciem komercyjnym.

Przełomowym momentem w rozwoju internetu było zrodzenie się idei „ogólnoświatowej pajęczyny”, nazwanej World Wide Web (WWW). Jest ona dzisiaj najpopularniejszym narzędziem internetu. WWW to nazwa elektronicznego systemu połączonych dokumentów, zawierających tekst, grafikę, często również dźwięk i animacje, które można oglądać za pomocą programu zwanego przeglądarką (np. Netscape Navigator lub Internet Explorer). Coraz szersze korzystanie z internetu, jego rozwój wiąże się z tym, że komputery stały się narzędziami codziennego użytku, również wykorzystywanymi przez osoby prywatne (PC). Komputer, a wraz z nim internet, stał się także cennym narzędziem na polu ewangelizacji.

Nauczanie Jana Pawła II nt. internetu

W 1990 roku Jan Paweł II napisał, że wraz z pojawianiem się komputerowych technik komunikowania, nastała nowa kultura komputerów. Kościół otrzymał nowe środki realizacji swojej misji, możliwość szybszego informowania świata o swoim „credo” i wyjaśniania swego stanowiska wobec każdego problemu czy wydarzenia. Papież wzywa do odważnego wykorzystywania internetu. w głoszeniu Dobrej Nowiny, tak by cały potencjał „ery komputerów” został wprzęgnięty w służbę powołania ludzkiego i transcendentnego wobec człowieka, by przyniósł chwałę Ojcu, od którego pochodzą wszystkie rzeczy dobre . Papież pozytywnie wypowiedział się także na temat internetu w orędziu z 2001 roku: choć jednak świat środków przekazu może się czasem wydawać nie do pogodzenia z chrześcijańskim orędziem, stwarza też wyjątkowe możliwości głoszenia zbawczej prawdy Chrystusa całej ludzkiej rodzinie. Jako przykład można podać […] pozytywny potencjał internetu, zdolnego przenosić także religijne informacje i nauczanie poza wszelkie bariery i granice .

Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że podobnie jak inne media, także internet staje się źródłem wielu zagrożeń dla jego użytkowników. Do podstawowych zagrożeń należą: problem anonimowości i związany z tym brak kontroli; powszechna dostępność umieszczonych w internecie treści, których porządkowanie napotyka na przeszkody natury etycznej i prawnej; tzw. „piractwo”, czyli cyfrowy zapis obrazu lub dźwięku, który daje możliwość wielokrotnego kopiowania oryginału i rozpowszechniania bez zgody autora; problem niejasności odnośnie poszanowania praw autorskich (szczególnie w tym poprzednim przypadku).

Tematyce internetu poświęcił Jan Paweł II orędzie na Światowych Dniach Środków Społecznego Przekazu w 2002 roku. Nazwał w nim internet nowym forum ewangelizacji, uznając, że stwarza cudowne możliwości szerzenia Ewangelii, gdyż za jego pośrednictwem Ewangelia może dotrzeć do milionów odbiorców. Według Papieża: Internet pozwala miliardom obrazów ukazywać się na milionach ekranów na całym świecie. Trzeba jednak postawić pytanie, czy z tej galaktyki obrazów i dźwięków wyłoni się oblicze Chrystusa? Czy będzie słychać Jego głos? . Potencjał ewangelizacyjny internetu jest bowiem ograniczony, przede wszystkim z tej racji, że nie może on zastąpić osobistego spotkania ze świadkiem wiary, a ponadto nie daje głębokiego doświadczenia Boga, jakie może dać tylko liturgiczne i sakramentalne życie Kościoła .

Niezwykła otwartość Jana Pawła II na świat środków społecznego przekazu jest wyraźnym manifestowaniem pozytywnej opinii Kościoła o możliwościach wykorzystania mediów w celu realizowania jego misji. Nowy świat cyberprzestrzeni jest dla Kościoła wezwaniem do wielkiej przygody w posługiwaniu się jej potencjałem dla głoszenia orędzia ewangelicznego . Kościół podchodzi do internetu z ufnością i wiarą w jego wielkie możliwości ewangelizacyjne, ale i w duchu koniecznego realizmu, ze świadomością jego słabości i ograniczoności. Słabością przekazów internetowych jest ich szybka przemijalność. Poza tym Internet dostarcza licznych pojęć, lecz nie uczy wartości […], w sposób radykalny zmienia psychologiczny stosunek osoby do przestrzeni i czasu, przez co nie daje bodźca do głębszej myśli i refleksji […], a także sprzyja relatywistycznemu sposobowi myślenia . Niemniej Papież kończy orędzie wezwaniem, by Kościół wypłynął na głębię internetu – jako miejsca i narzędzia ewangelizacji świata.

W 2002 roku wydano dwa dokumenty poświęcone internetowi: „Kościół a Internet” i „Etyka w Internecie”. Pierwszy ukazuje szanse i możliwości oraz zagrożenia i wyzwania związane z internetem. Postuluje, by osoby zaangażowane we wszystkich strukturach Kościoła korzystały twórczo z internetu, oraz stwierdza, że wszelkie nieśmiałe odsuwanie się ze strachem od tej technologii jest nie do przyjęcia, biorąc pod uwagę tak wiele pozytywnych możliwości Internetu . Drugi dokument formułuje katolicką wizję internetu oraz wskazania [[moralność|moralne[[ dotyczące posługiwania się nim. Użytkownicy internetu powinni wykorzystywać go dla celów moralnie dobrych. Rodzice mają obowiązek nadzorować korzystanie z internetu przez dzieci, a placówki wychowawcze i prowadzące edukację medialną powinny rozwijać krytyczną ocenę i odbiór przekazów internetowych .

Bibliografia

Dzieła Jana Pawła II

• Christifideles laici 44
• Redemptoris missio 37
• Jan Paweł II, Orędzie na Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu 1990; 2001; 2002
• Orędzia Papieskie na Światowe Dni Komunikacji Społecznej 1967-2002, red. M. Lis, Edycja Świętego Pawła, Częstochowa 2002

Inne dokumenty Kościoła

• Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Instrukcja Aetatis novae
• Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Instrukcja Etyka w Internecie
• Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Instrukcja Etyka w środkach przekazu
• Papieska Rada ds. Środków Społecznego Przekazu, Instrukcja Kościół a Internet

Publikacje innych autorów

• Marek Robak, Moralność Internetu?, Więź 47/1999 nr 11
• Tomasz Goban-Klas, Media i komunikowanie masowe: teorie i analizy prasy, radia, telewizji i Internetu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Kraków 1999
• Zbigniew Sareło, Media w służbie osoby: etyka społecznego komunikowania, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2000
• Kazimierz Serwin, Rozwój mediów masowych po roku 1989 w Polsce na przykładzie Internetu [w:] Środki masowej informacji w Polsce po likwidacji instytucji cenzury (1990-2000), red. J. Adamowski, Instytut Dziennikarstwa UW, Warszawa 2000
• Bohdan Jung, Rozwój rynku multimediów [w:] Media, komunikacja, biznes elektroniczny, red. B. Jung, Difin, Warszawa 2001
• Jerzy Olędzki, Komunikowanie w świecie, Aspra-Jr, Warszawa 2001
• Antoni Lewek, Podstawy edukacji medialnej i dziennikarskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2003

Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II o internecie

Właśnie ze względu na doniosłe znaczenie mediów już 15 lat temu uznałem za niewskazane pozostawianie tej dziedziny inicjatywie pojedynczych osób lub niewielkich zespołów i zalecałem, aby przyznano im właściwe miejsce w programach duszpasterskich [8]. Zwłaszcza nowe techniki stwarzają dodatkowe możliwości komunikacji, pojmowanej jako służba wspomagająca pasterskie rządy oraz organizację rozlicznych zadań wspólnoty chrześcijańskiej. Przytoczmy jako przykład internet, który nie tylko stwarza większe możliwości zdobywania informacji, ale uczy także przekazu interaktywnego [9]. Wielu chrześcijan używa już twórczo tego nowego narzędzia, odkrywając jego przydatność w ewangelizacji, kształceniu, komunikacji wewnętrznej, administracji i zarządzaniu. Oprócz intemetu należy też korzystać z innych nowych środków, jak również próbować wszystkich możliwych zastosowań tradycyjnych metod przekazu. Dzienniki i czasopisma, różnego rodzaju publikacje, katolickie stacje radiowe i telewizyjne są nadal niezwykle przydatne w całym systemie kościelnego przekazu.

— Szybki rozwój, 8

Linki zewnętrzne

• Hasło "Internet" w Zintegrowanej Bazie Tekstów Papieskich