Pielgrzymka zagraniczna (64)
Treść hasła została przygotowana z wykorzystaniem treści publikacji (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005. o. Maciej Zięba OP, „Jestem z Wami: kompendium twórczości i nauczania Karola Wojtyły - Jana Pawła II”, Wydawnictwo M, Kraków 2010
Sześćdziesiąta czwarta podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch) odbyta przez Jana Pawła II w dniach 20-22 maja 1995 r. Celem były odwiedziny Czech oraz nieoficjalna wizyta w Polsce (piąta pielgrzymka do Ojczyzny).
Spis treści
Przebieg pielgrzymki
20 – 22 maja 1995 CZECHY
Cel pielgrzymki
Kanonizacja bł. Jana Sarkandra i bł. Zdzisławy z Lemberku.
Przebieg wizyty w Czechach
- 20 maja
PRAGA: Powitanie na lotnisku Ruzyně przez władze kościelne i państwowe (na czele z prezydentem Vaclavem Havlem) • Pozdrowienie sióstr przed klasztorem klauzurowym karmelitanek na Hradczanach • Spotkanie z przedstawicielami innych wyznań budynku nuncjatury apostolskiej • Prywatna wizyta u prezydenta Vaclava Havla w zamku na Hradczanach • Spotkanie modlitewne na stadionie sportowym na Strahovie
- 21 maja
OŁOMUNIEC: Msza św. na lotnisku wojskowym Neredín, kanonizacja bł. Jana Sarkandra i bł. Zdzisławy z Lemberku • Spotkanie z młodzieżą przed sanktuarium na „Świętej Górce" koło Ołomuńca
- 22 maja
OŁOMUNIEC: Odlot helikopterem do Skoczowa (Polska)
OSTRAWA: Przylot helikopterem z Żywca • Ceremonia pożegnalna na lotnisku
Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki
Druga pielgrzymka Ojca Świętego Jana Pawła II do Republiki Czeskiej miała inny charakter, niż ta w roku 1990. Papież odwiedził kraj, w którym w ciągu ostatnich pięciu lat dokonało się wiele przemian społecznych i gospodarczych. W 1993 r. nastąpił podział Czechosłowacji na dwa niezależne i samodzielne państwa: Czechy i Słowację. Ojciec Święty spotkał się podczas pielgrzymki z przedstawicielami innych wyznań oraz młodzieżą i złożył prywatną wizytę prezydentowi Vaclavowi Havlowi. W przemówieniu na Strahovie Papież podkreślił, że to spotkanie modlitewne obejmuje całe dzieje narodu czeskiego, od pierwszych Przemyślidów, przez świętych patronów Czech, aż po wielkie postacie współczesnej historii Kościoła.
Najważniejszym wydarzeniem była msza św. i kanonizacja bł. Jana Sarkandra i bł. Zdzisławy z Lemberku w Ołomuńcu. W swojej homilii Ojciec Święty w imieniu wszystkich katolików poprosił o przebaczenie wszystkich krzywd wyrządzonych niekatolikom w ciągu burzliwej historii tych ludów, a także ukazał cechy charakterystyczne osobowości nowych świętych. W rozważaniu przed modlitwą Regina coeli i końcowym błogosławieństwem Ojciec Święty nawiązał do życia w świętości. Dzisiejsze kanonizacje - powiedział - są dla nas wezwaniem do świętości. Tylko to bowiem jest naprawdę ważne w naszym życiu. Tak - ponieważ wszyscy chrześcijanie bez wyjątku są powołani do świętości (...).
Podczas spotkania z młodzieżą na Świętej Górce Ojciec Święty wygłosił katechezę na temat Modlitwy Pańskiej, którą zakończył apelem: Drodzy mieszkańcy Republiki Czeskiej, naśladujcie Chrystusa! Nieście Jego święty krzyż, który odkupił świat: nie jest on symbolem porażki, ale zwycięstwa, zwycięstwa prawdziwej miłości, zwycięstwa Boga i człowieka w Chrystusie. Nieście go z dumą i odwagą, a znajdziecie pełnię życia, życie wieczne, które napełnia radością wasze serca. Rankiem trzeciego dnia pielgrzymki Papież udał się z Ołomuńca helikopterem do Polski, gdzie odwiedził Skoczów, Bielsko-Białą i Żywiec. Wieczorem powrócił do Ostrawy, gdzie odbyła się ceremonia pożegnalna z udziałem Episkopatu Czech oraz premiera Vaclava Klausa. (FM)
22 maja 1995 POLSKA
Cel pielgrzymki
Modlitwa w miejscu urodzenia św. Jana Sarkandra, kanonizowanego 21 maja w Ołomuńcu (Czechy), patrona Śląska i Moraw.
Przebieg wizyty w Polsce
- 22 maja
SKOCZÓW: Przylot z Ołomuńca • Powitanie przez Prezydenta RP, przedstawicieli władz i Episkopatu • Kościół Świętej Trójcy - spotkanie z wiernymi Kościoła ewangelicko-augsburskiego • Wzgórze „Kaplicówka" - msza św. dziękczynna za dar kanonizacji Jana Sarkandra. Prezydent RP Lech Wałęsa wręczył Papieżowi najwyższe odznaczenie państwowe - Order Orła Białego, które zostało Mu nadane 3 maja 1993 jako pierwszemu Polakowi w III Rzeczpospolitej.
BIELSKO-BIAŁA: Władze miasta wręczyły Papieżowi tytuł honorowego obywatela • Spotkanie z Prezydentem RP Lechem Wałęsą i premierem Józefem Oleksym • Kościół Serca Pana Jezusa - adoracja Najświętszego Sakramentu • Spotkanie z mieszkańcami
ŻYWIEC: Konkatedra-krótka modlitwa. Papież otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta. Spotkanie z komitetem organizacyjnym pielgrzymki i z księżmi • Rynek -spotkanie z mieszkańcami. Liturgia Słowa. Na ołtarzu umieszczono cudowny obraz Matki Bożej Rychwałdzkiej • Os. 700-lecia - krótkie spotkanie z wiernymi • Odlot do Ołomuńca.
Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki
Jednodniowa pielgrzymka do Polski stanowiła fragment podróży do Czech. W programie wizyty były krótkie spotkania z przedstawicielami najwyższych władz III RP, Episkopatu oraz władzami odwiedzanych miast. W Skoczowie do wiernych Kościoła ewangelicko-augsburskiego Ojciec Święty powiedział m.in.: Region, w którym się znajdujemy, czyli ziemia bielska i Śląsk Cieszyński, jest znany w Polsce jako miejsce szczególnego świadectwa ekumenicznego. Jest on od dawna terenem harmonijnego współżycia wiernych Kościoła katolickiego i Kościoła ewangelicko-augsburskiego oraz intensywnego dialogu ekumenicznego. Prowadzi się go tutaj z głębokim przekonaniem, iż tak wiele nas łączy - iż łączy nas wspólna wiara w Chrystusa i wspólna Ojczyzna. Przy okazji dzisiejszego spotkania pragnę wyrazić moje osobiste zadowolenie i wdzięczność, że ten dialog ekumeniczny rozwija się i pogłębia oraz że znajduje wyraz także w rozmaitych formach konkretnej współpracy: tak na płaszczyźnie diecezjalnej, jak i w poszczególnych parafiach. (AJ)
Polska woła o ludzi sumienia / o. M. Zięba OP
Papież świadom sytuacji w kraju, w którym wciąż trwała zimna wojna religijna, chcąc zarazem zachować czteroletni rytm odwiedzin Ojczyzny, przy okazji wizyty w Czechach, przyleciał w 1995 na zaledwie jeden dzień (22 maja) na południowe rubieże Polski – odwiedził Skoczów, Bielsko-Białą oraz Żywiec.
Czasem wygodniej jest nie pamiętać o płytko, a niekiedy płytko i chłodno przyjętej pielgrzymce Jana Pawła II do Polski w 1991. Ta piąta jego wizyta w Ojczyźnie została potraktowana w podobny sposób. Spośród paru przemówień najważniejszym i programowym była homilia w Skoczowie. Niestety, post-komuniści przyjęli ją wrogo, wywodzący się z SLD premier publicznie stwierdził, że Ojciec Święty nie rozumie już Polski, natomiast prawicowi radykałowie skupili się na istotnym, ale niewielkim końcowym passusie, w którym Jan Paweł II wspomniał, że ludzie wierzący spotykają się niekiedy w Polsce z przejawami nietolerancji. Obie strony zdominowały prawie cały publiczny dyskurs. Tymczasem rdzeniem jednodniowego nawiedzenia Polski była wielka homilia Jana Pawła II o tym, co to znaczy być człowiekiem sumienia: Nasza Ojczyzna stoi dzisiaj przed wieloma trudnymi problemami społecznymi, gospodarczymi, także politycznymi. Trzeba je rozwiązywać mądrze i wytrwale. Jednak najbardziej podstawowym problemem pozostaje sprawa ładu moralnego. Ten ład jest fundamentem życia każdego człowieka i każdego społeczeństwa. Dlatego Polska woła dzisiaj przede wszystkim o ludzi sumienia! Być człowiekiem sumienia, to znaczy w każdej sytuacji swojego sumienia słuchać i jego głosu nie zagłuszać, choć jest on nieraz trudny i wymagający, to znaczy angażować się w dobro i pomnażać je w sobie i wokół siebie, a także nie godzić się nigdy na zło, w myśl słów św. Pawła "Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj" (Rz 12,21). Być człowiekiem sumienia, to znaczy wymagać od siebie, ciągle się podnosić z własnych upadków, ciągle się na nowo nawracać. Być człowiekiem sumienia, to znaczy angażować się w budowanie Królestwa Bożego: królestwa prawdy i życia, sprawiedliwości, miłości i pokoju, w naszych rodzinach, w społecznościach w których żyjemy, w całej Ojczyźnie; to znaczy także podejmować odważnie odpowiedzialność za sprawy publiczne, troszczyć się o dobro wspólne, nie zamykać oczu na biedy i potrzeby bliźnich w duchu ewangelicznej solidarności. Dlatego też Jan Paweł II przywołuje wobec 300 tysięcy zgromadzonych słuchaczy postać Jana Sarkandra, polskiego kapłana zamęczonego w 1620, którego dzień wcześniej kanonizował w Ołomuńcu. Jan Sarkander – mówił Papież – żył w trudnym okresie poreformacyjnym, kiedy społeczeństwa Europy rządziły się nieludzką zasadą: cuius regio eius religio, w imię której to zasady panujący – gwałcąc podstawowe prawa sumienia – narzucali przemocą własne przekonania religijne swoim poddanym. Nawet w tych bardzo trudnych i pełnych agresji czasach Jan Sarkander potrafił być świadkiem prawdy, zachowywać się niekoniunkturalnie – być człowiekiem sumienia. Inne trudy napotykają dzisiaj Polacy, współczesna Polska nie domaga się od ludzi wierzących tak wielkiego heroizmu jak ten, który okazał św. Jan Sarkander, ale papieski apel z miejsca jego urodzenia, ze Skoczowa, ukazuje ponadczasowy sens postawy. Polska woła dzisiaj przede wszystkim o ludzi sumienia! Być człowiekiem sumienia, to znaczy w każdej sytuacji swojego sumienia słuchać i jego głosu nie zagłuszać, choć jest on nieraz trudny i wymagający. W tym też kontekście – czasów powikłanych i niełatwych, czasów mozolnego zrzucania ciężarów niewydolnej gospodarki, budowania całkowicie nowego systemu politycznego oraz otrząsania się ze społecznych deformacji, które przyniósł realny socjalizm systemowo preferujący serwilizm i koniunkturalizm – trzeba rozumieć życzenia Jana Pawła II, które wygłosił już po Eucharystii, po modlitwie Regina Coeli: Obejmuję spojrzeniem duszy całą Ojczyznę umiłowaną. Raduję się – Bracia i Siostry – z waszych osiągnięć. Odzyskana wolność obudziła w narodzie wiele twórczej inicjatywy. Wiem, że wysokie bywają koszty dokonywanych przemian. Wiem, iż niestety najboleśniej obciążają one najuboższych i najsłabszych. Dotkliwą plagą stało się bezrobocie, skrajne ubóstwo wielu rodzin. Ufam, ufam niezłomnie, iż moi rodacy odnajdą w sobie dość mądrości, siły i wytrwałości, aby tym trudnym problemom sprostać. Ufam, iż zwycięży duch zgody, braterskiej współpracy oraz autentycznej troski o dobro Rzeczypospolitej. I tego mojej Ojczyźnie z całego serca życzę!
Źródła
Bibliografia
- (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II, Wyd. WAM, Kraków 2005, s.493-494, 401, 403-405
- o. Maciej Zięba OP, Jestem z Wami: kompendium twórczości i nauczania Karola Wojtyły - Jana Pawła II, Wydawnictwo M, Kraków 2010, s. 285-287 ISBN 9788375952520
- Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Wydawnictwo M, Kraków 2006, t. IX i XI, s.633-653, 799-806.
- Insegnamenti di Giovanni Paolo II, Libreria Editrice Vaticana, Rzym, t.XVIII,1, s.1351-1408
