Kraków

Kraków - miasto wojewódzkie (województwo małopolskie). Najbogatsze w zabytki i muzea miasto w Polsce; wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO. Karol Wojtyła spędził w Krakowie równo czterdzieści lat – od 1938 do 1978. Wybrany na głowę Stolicy Piotrowej wracał do Krakowa za każdym razem, gdy odwiedzał Polskę.

Związki z Karolem Wojtyłą

Karol Wojtyła był w Krakowie już jako uczeń podczas organizowanych przez szkołę wycieczek do Teatru Słowackiego.

W 1938 przeprowadził się wraz z ojcem z Wadowic i rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. Nawiązywał kontakty, znajomości, brał udział w życiu naukowym i artystycznym, działał w Teatrze Rapsodycznym. W Krakowie spędził okupację niemiecką i podjął decyzję o wstąpieniu do seminarium duchownego.

Od 1949 był wikarym w kościele św. Floriana, a od 1958 zajmował się tu także duszpasterstwem akademickim zwanym dzisiaj Środowiskiem. Pod koniec 1951 odchodzi z parafii, choć nadal pozostaje duszpasterzem akademickim. Zostaje biskupem pomocniczym archidiecezji krakowskiej i przenosi się na ul. Kanoniczą 19, a w 1958 do Kamienicy Dziekańskiej przy ul. Kanoniczej 21, gdzie miał własne mieszkanie i mieszkał do 1967.

Wierzcie mi, że niełatwo jest opuścić Kraków.

Tu, na tej ziemi się urodziłem.

Tutaj, w Krakowie, spędziłem większość lat mojego życia, poczynając od wpisu na Uniwersytet Jagielloński w 1938 roku.

Tutaj też doznałem łaski powołania kapłańskiego, w trudnym okresie życia narodu, w okresie okupacji niemieckiej, kiedy pracowałem jako robotnik, w kamieniołomach, w fabryce chemicznej Solvayu w Borku Fałęckim. Tak Bóg kierował.

Tutaj też w katedrze wawelskiej otrzymałem konsekrację biskupią - a od stycznia 1964 roku przejąłem wielkie dziedzictwo biskupów krakowskich po śp. księciu kardynale Adamie Stefanie Sapieże i po śp. księdzu arcybiskupie Eugeniuszu Baziaku, metropolicie lwowskim.

Kraków od najmłodszych lar mojego życia, od lat dziecięcych jeszcze, był dla mnie szczególną syntezą wszystkiego, co polskie i co chrześcijańskie. Zawsze mówił mi o wielkiej przeszłości mojej Ojczyzny. Zawsze najpełniej wyrażał jej dzieje.

Kraków stary, który pamiętam z lat młodzieńczych i studenckich, nawet jeszcze okupacyjnych - i Kraków nowy - ten, który wraz z powstaniem Nowej Huty rozrósł się już trzykrotnie w stosunku do tego przedwojennego - a może i więcej? - ten, w którego problemach uczestniczyłem jako duszpasterz, jako profesor, jako biskup, jako kardynał.

— Przemówienie powitalne na Błoniach, Kraków, 6 czerwca 1979

Jako biskup i metropolita krakowski mieszkał w Pałacu Biskupów Krakowskich przy ul. Franciszkańskiej 3 do roku 1978.

Jan Paweł II za każdym razem, gdy odwiedzał Ojczyznę, czyli siedmiokrotnie odwiedzał Kraków. Tylko raz, kiedy był w Polsce zaledwie dziesięć godzin, w czerwcu 1995, nie zdążył odwiedzić swojego drugiego, po Wadowicach, rodzinnego miasta. Przybywając do Krakowa jako Głowa Kościoła katolickiego Jan Paweł II zawsze zatrzymywał się w tym Pałacu. Mieszkał w tym samym pokoju, który służył mu jako mieszkanie w czasie, gdy był metropolitą krakowskim. Jan Paweł II tu odpoczywał, spotykał się ze swymi przyjaciółmi z dawnych lat "Środowiska", a także - z najwyższymi władzami państwowymi i samorządowymi, biskupami, władzami PAT, z dziennikarzami, twórcami kultury i in. 10 stycznia 1969 otrzymuje stałe zameldowanie w Pałacu Biskupim ważne do końca życia.

Jan Paweł II o Krakowie

Kraków jest miastem ogromnie bogatym. Całe dzieje przeszły przez to miasto i chciały w nim pozostać.

— Przemówienie do przedstawicieli świata nauki i kultury zgromadzonych w kościele OO. Paulinów na Skałce, Kraków, 8 czerwca 1979

Wrastanie Kościoła w dzieje tego miasta dokonywało się nie tylko w świątyniach, królewskich pałacach i salach wykładowych, ale wszędzie tam, gdzie wierność Ewangelii domagała się świadectwa służby potrzebującym. Dawne annały i współczesne kroniki wiele mówią o parafialnych i zakonnych szkołach, szpitalach i sierocińcach; wiele mówią o małych i wielkich dziełach miłosierdzia, jakie mieszkańcy Krakowa podejmowali, porwani kaznodziejskim zapałem księdza Piotra Skargi, pokornym przykładem świętego Brata Alberta, czy tylu innych świadków czynnej dobroci; wiele mówią o wielkiej trosce Kościoła o życie, o wolność, o godność każdego człowieka, jaką trzeba było okazywać nie szczędząc ofiar w odległej historii, ale także w bliskich naszemu pokoleniu czasach wojny, powojennej udręki i w dobie przemian.

— Homilia w czasie Mszy św. odprawionej na Błoniach, Kraków, 15 czerwca 1999

Patrzę na Kraków. Mój Kraków, miasto mojego życia. Miasto naszych dziejów.

— Przemówienie powitalne na Błoniach, Kraków, 10 czerwca 1987

Miejsca związane z Karolem Wojtyłą

Miejsc związanych z Karolem Wojtyłą jest wiele, oto niektóre z nich:

• Pałac Arcybiskupów Krakowskich, ul. Franciszkańska 3
• Bazylika św. Franciszka, pl. Wszystkich Świętych 5
• Kościół św. Józefa, ul. Poselska 2
• Dom Dziekański, ul. Kanonicza 19 i 21 (obecnie Muzeum Archidiecezji Krakowskiej)
• Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej, ul. Podzamcze 8
• Wawel - bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława
• Kościół oo. Paulinów na Skałce, ul. Skałeczna 15
• Dom Jana Tyranowskiego, ul. Różana 11
• Kościół św. Stanisława Kostki na Dębnikach, ul. Konfederacka 6
• Dom przy ul. Tynieckiej 10
• Dom przy ul. Szwedzkiej 12 (mieszkanie państwa Poźniakowskich)
• Dom przy ul. Felicjanek 10 (mieszkanie państwa Kydryńskich)
• Uniwersytet Jagielloński, ul. Gołębia 16
• Kościół św. Anny, ul. św. Anny 11
• Collegium Maius, ul. Jagiellońska 1
• Bazylika Mariacka Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, ul. Rynek Główny 5
• Kościół św. Floriana, ul. Warszawska 1
• Cmentarz Rakowicki, ul. Prandoty 1
• Kościół Matki Bożej Królowej Polski w Bieńczycach, ul. Obrońców Krzyża 1
• Kamieniołomy na Zakrzówku
• Dawne Zakłady Sodowe Solvay, ul. Zakopiańska 62
• Sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach

Pomniki

• na dziedzińcu Pałacu Arcybiskupiego, odsł. X 1980 (kard. Franciszek Macharski), autor: Jole Sensi Croci, odlew brązowy, wysokość: post. 1,75 m, fig. ok. 1,8 m ;
• przed kościołem św. Maksymiliana Kolbe, odsł. 16 VI 1991, autor: Gustaw Zemła, odlew brązowy, wysokość: post. 2,2 m, fig. 2,8 m, wyk. Stefan Kowalówka;
• przy kościele Dobrego Pasterza, odsł. 23 X 1998 (kard. Franciszek Macharski), odlew brązowy, wysokość: post. 1,95 m, fig. 1,9 m, wyk. Stefan Kowalówka;
• w centralnej części Parku Strzeleckiego przy ul. Lubicz, odsł. 1 VII 2000 (kard. Franciszek Macharski), autor: Czesław Dźwigaj, odlew brązowy, wysokość: post. 30 cm, fig. 1,9 m, wyk. Mariusz Wasilewski (Małe Bronowice);
• w Parku Jordana, przy głównej alei, po lewej stronie, pomiędzy popiersiem kard. Sapiehy a Wyszyńskiego, odsł. 15 X 2000, autor: Stefan Dousa, popiersie, odlew brązowy, wysokość: post. 1,8 m, fig. 90 cm;
• na placu przed kościołem oo. Paulinów na Skłace, autor: Czesław Dźwigaj.

Bibliografia

• Krzysztof Żywczak (red.), Przewodnik pielgrzyma: Małopolska śladami Jana Pawła II, Animamedia, Bielsko-Biała 2010
• Michał Jakubczyk, Roman Tekieli, Kraków, miasto mojego życia. Przewodnik śladami Jana Pawła II, Wydawnictwo M, Kraków 2005

Linki zewnętrzne

• Krakowski szlak Karol Wojtyły - trasa wycieczkowa, podczas której można odwiedzić najważniejsze miejsca w Krakowie związane z Karolem Wojtyłą [dostęp: 17.11.2014]
• Kazimierz Sowa, Krakowskie adresy Karola Wojtyły, "Gość niedzielny" 20/2000 [dostęp: 17.11.2014]