Pielgrzymka zagraniczna (56)

Treść hasła została przygotowana z wykorzystaniem treści publikacji 
(red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.
o. Maciej Zięba OP, „Jestem z Wami: kompendium twórczości i nauczania Karola Wojtyły - Jana Pawła II”, Wydawnictwo M, Kraków 2010

Pięćdziesiąta szósta podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch) odbyta przez Jana Pawła II w dniach 9-14 października 1992 roku. Celem były odwiedziny Dominikany.

Przebieg pielgrzymki

9-14 października 1992 DOMINIKANA

Cel pielgrzymki

Uwieńczenie obchodów 500-lecia ewangelizacji Ameryki Łacińskiej. Obrady IV Konferencji Ogólnej Episkopatów Ameryki Łacińskiej.

Przebieg wizyty na Dominikanie

• 9 października
  • SANTO DOMINGO: Powitanie na lotnisku przez władze państwowe (m.in. prezydenta Republiki Joaquina Balaguera) i kościelne

• 10 października
  • SANTO DOMINGO: Spotkanie z prezydentem i jego najbliższą rodziną • Msza św. w katedrze Nuestra Señora de la Encarnación dla duchowieństwa diecezjalnego i zakonnego. W nabożeństwie uczestniczyło ok. 1200 kapłanów, zakonników i zakonnic oraz przedstawiciele latynoamerykańskiej unii monastycznej klasztorów męskich i żeńskich reguły św. Benedykta

• 11 października
  • SANTO DOMINGO: Msza św. u stóp pomnika wzniesionego ku czci Krzysztofa Kolumba, odprawiona z okazji 500-lecia ewangelizacji Ameryki Łacińskiej, w której udział wzięło ok. 200 tys. wiernych. Mszę św. wraz z Papieżem koncelebrowało 40 kardynałów i 250 biskupów. Kanonizacja bł. Ezequiela Moreno • Spotkanie z przedstawicielami zakonu augustianów rekolektów, przybyłych z różnych części świata • Spotkanie z delegacją rządu Hiszpanii i ambasadorem tego kraju w Dominikanie • Spotkanie z korpusem dyplomatycznym akredytowanym w Republice Dominikańskiej • Inauguracja międzynarodowego seminarium misyjnego Redemptoris Mater, związanego z ruchem neokatechumenalnym (wizyta nie była przewidziana w oficjalnym programie pielgrzymki)

• 12 października
  • HIGÜEY: Msza św. na placu przed sanktuarium maryjnym Matki Bożej Altagracia z udziałem ok. 50 tys. wiernych, w tym wielu przybyłych z pobliskiego Puerto Rico oraz uchodźców z Kuby. Zawierzenie Kościoła i narodów Ameryki Matce Bożej
  • SANTO DOMINGO: Otwarcie obrad IV Konferencji Ogólnej Episkopatów Ameryki Łacińskiej. W inauguracji wzięło udział ok. 500 osób, w tym 250 biskupów

• 13 października
  • SANTO DOMINGO: Eucharystia w Archidiecezjalnym Seminarium Duchownym • Wizyta w szpitalu pediatrycznym „Robert Reid Cabral" i przekazanie daru w wys. 100 tys. dolarów na potrzeby szpitala • Spotkanie z delegacją katolickiego uniwersytetu w Santiago de los Caballeros • Spotkanie z Polonią Dominikany • Spotkania z przedstawicielami Indian, Afroamerykanów, grupą biskupów i wiernych z Haiti - najbiedniejszego kraju kontynentu • Udział w pracach IV Konferencji Ogólnej Episkopatów Ameryki Łacińskiej

• 14 października
  • SANTO DOMINGO: Uroczyste pożegnanie na lotnisku i odlot do Rzymu

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielrzymki

Papież Jan Paweł II przybył do Dominikany w rocznicę 500-lecia odkrycia Ameryki przez Krzysztofa Kolumba. Dla Kościoła był to początek ewangelizacji Nowego Świata. W 1984 r., w czasie swego drugiego pobytu w Dominikanie, Ojciec Święty zainaugurował wielką nowennę lat przygotowującą do tego ważnego jubileuszu. Teraz po ośmiu latach, przez swą podróż do Dominikany, gdzie powstała pierwsza diecezja w Ameryce, Papież pragnął dotrzeć duchowo do wszystkich krajów kontynentu amerykańskiego, i przekazał to w swym przemówieniu powitalnym na lotnisku: Jako pielgrzym ewangelizacji przybywam do kraju, który jest bramą Ameryki i w którym dane mi było, podobnie jak niegdyś misjonarzom towarzyszącym wyprawom odkrywców, odprawić pierwszą mszę św. podczas pierwszej podróży pasterskiej mego pontyfikatu. Papież spotkał się z duchowieństwem diecezjalnym i zakonnym w katedrze Nuestra Señora de la Encarnación. W swym wystąpieniu podkreślił olbrzymią rolę, jaką w procesie ewangelizacji Ameryki odegrali pierwsi misjonarze, którzy swym zapałem i postawą pełną poświęcenia zjednywali rdzennych mieszkańców Nowego Świata, dając świadectwo o Chrystusie. Wezwał kapłanów, by byli światłem, które oświeca, solą, która nie traci swego smaku oraz dodał: Zbawcza historia pięciuset lat obecności wiary w Ameryce Łacińskiej nie byłaby tak pełna łask bez tych wszystkich, którzy w ciszy klasztoru wspierali działalność ewangelizacyjną Kościoła.

Ważnym punktem papieskiej wizyty była msza św. u stóp pomnika wzniesionego ku czci Krzysztofa Kolumba, odprawiona z okazji 500-lecia ewangelizacji Ameryki Łacińskiej. Pomnik ten zbudowany w formie krzyża, symbolizujący krzyż Chrystusa postawiony na tej ziemi w 1492 r., ma być hołdem dla wielkiego admirała, który w swoim testamencie napisał: Postawcie krzyże na wszystkich drogach i ścieżkach, ażeby Bóg wam błogosławił. Papież wezwał Amerykę Łacińską do umacniania swej kulturowej tożsamości i pozostawania wierną swoim najprawdziwszym korzeniom. Następnie zwrócił się do przedstawicieli świata kultury, by pomnożyli wysiłki na rzecz edukacji, która jest kluczem do przyszłości, duszą postępu społecznego, prawem i obowiązkiem osoby. Robotników i przedsiębiorców wezwał do rzeczywistej i prawdziwej solidarności, której celem powinna być walka z ubóstwem, głodem, bezrobociem i brakiem oświaty. W czasie mszy św. odbyła się uroczystość kanonizacji bł. Ezequiela Moreno z zakonu augustianów-rekolektów - wielkiego misjonarza Filipin i Kolumbii, człowieka ascezy, modlitwy i kontemplacji. W związku z kanonizacją Papież spotkał się z delegacją rządu Hiszpanii - kraju, z którego pochodził Moreno, oraz przedstawicielami zakonu augustianów-rekolektów, przybyłych z różnych stron świata na tę uroczystość.

Potrzebie integracji wszystkich krajów Ameryki Łacińskiej Jan Paweł II poświęcił dużo miejsca w swym przemówieniu do korpusu dyplomatycznego. Jako niezbędny element polityki zmierzającej do ustanowienia pokoju i integracji wskazał poszanowanie człowieka. Tysiące wiernych zgromadziła msza św. w Higüey przed sanktuarium maryjnym Matki Bożej Altagracia. Jest to pierwsze znane miejsce kultu maryjnego, które powstało na ziemi amerykańskiej. Obecnie pełni rolę duchowego serca wyspy. Od 1514 r. czczony jest tu obraz Matki Bożej Altagracia, pochodzący z czasów odkrycia Ameryki. W homilii Ojciec Święty podkreślił rolę rodziny jako prawdziwej komórki społeczeństwa, godność pracy na roli oraz znaczenie pobożności maryjnej. Na zakończenie uroczystości zawierzył Kościół i narody Ameryki Matce Bożej oraz złożył przed Jej obrazem złoty różaniec.

Ważnym wydarzeniem w podróży apostolskiej do Dominikany i życiu Kościoła była IV Konferencja Ogólna Episkopatów Ameryki Łacińskiej. Jej temat przewodni brzmiał: Nowa ewangelizacja, postęp człowieka, kultura chrześcijańska. Papież poruszył najważniejsze problemy Kościoła Ameryki Łacińskiej i nakreślił główne kierunki pracy ewangelizacyjnej w tej części świata. Wskazał na ogromne dysproporcje społeczne widoczne dziś w wielu krajach: Istnieją społeczności ludzkie cierpiące szczególnie dotkliwe ubóstwo; jedną z nich są Indianie. Pragnąc wyrazić swą solidarność z ubogimi, Stolica Apostolska stworzyła niedawno Fundację «Populorum Progression dysponującą funduszami przeznaczonymi na pomoc dla campesinos, Indian i innych społeczności wiejskich, szczególnie upośledzonych w Ameryce Łacińskiej. Jednocześnie dodał: Jesteśmy dziś świadkami kryzysu kultura|kultury, z którego rozmiarów nie zdajemy sobie sprawy. Nie ulega wątpliwości, że współczesna kultura zachowuje wiele wartości pozytywnych, (...) jednocześnie jednak gubi fundamentalne wartości religijne i wprowadza fałszywe idee, nie do przyjęcia z chrześcijańskiego punktu widzenia.

Specjalne wezwanie skierował Ojciec Święty do młodzieży, która w przyszłości kształtować będzie życie społeczeństwa i Kościoła. Ze względu na cel papieskiej podróży bardzo istotnym wydarzeniem było spotkanie z przedstawicielami pierwotnej ludności Ameryki Łacińskiej oraz Afroamerykanami. W imieniu społeczności indiańskiej przemawiał młody Indianin Lorenzo Max Jimenez: Dziękujemy Ci, Ojcze Święty, za wizytę duszpasterską na naszym kontynencie i za spotkanie z przedstawicielami grup etnicznych, które ma doniosłe znaczenie dla wiary naszego ludu. (...) Słyszeliśmy, że wciągu 13 lat i 362 dni pontyfikatu byłeś zawsze blisko ubogich i wydziedziczonych, i pierwotnej ludności, a jako Dobry Pasterz umiałeś ich słuchać. Dlatego czujemy się zobowiązani, aby z okazji pięćsetlecia przyniesienia krzyża i Ewangelii do Ameryki Łacińskiej zawierzyć Ci 41 mln Indian, należących do 529 grup etnicznych. W odpowiedzi Papież zwrócił się do wszystkich rdzennych mieszkańców Ameryki od Alaski po Ziemię Ognistą: Jesteście potomkami wielu ludów, które wyróżniając się szlachetnością ducha, stworzyły samodzielne kultury, takie jak cywilizacje Azteków, Inków i Majów, i mogą się chlubić swoją wizją życia uznającą sakralność świata i człowieka. Prostota, pokora, umiłowanie wolności, gościnności, solidarności, przywiązania do rodziny, bliski kontakt z naturą i zmysł kontemplacji - oto wartości, które przetrwały w pamięci rdzennych mieszkańców Ameryki, a dziś są ważną częścią wspólnego dziedzictwa latynoamerykańskiego. Ojciec Święty podkreślił, że Kościół stoi po stronie rdzennej ludności Ameryki i pamięta o ogromnych cierpieniach zadanych ludności tego kontynentu w epoce kolonizacji oraz krzywdach wyrządzonych mieszkańcom Afryki, przemocą sprowadzanych tu do niewolniczej pracy. Papież zachęcił Indian i Afroamerykanów do zachowania i rozwijania kultury swych narodów. Na zakończenie swej podróży Ojciec Święty życzył narodom Ameryki Łacińskiej, by obchody 500-lecia ewangelizacji stały się etapem na drodze integracji całego kontynentu.

(HM)

Homilia z okazji pięćsetlecia ewangelizacji obu Ameryk, Dominikana, 11 października 1992 / o. M. Zięba OP

Jan Paweł II przywołuje rzeszę misjonarzy – często zapomnianych – którzy nawracali mieszkańców obu Ameryk świadectwem świętości życia i troską o chorych, o najbiedniejszych i opuszczonych. Zebraliśmy się tutaj, w Santo Domingo, wokół ołtarza – mówił Papież – by święcić pięćsetlecie nadejścia światła wiary chrześcijańskiej, która rozjaśniła drogę tylu narodom poprzez swą moc życia i nadziei. Pragniemy za to podziękować Bogu. Dzięki ofiarnym wysiłkom wielkiej rzeszy misjonarzy, których przynaglał nakaz Chrystusa: "przepowiadajcie Ewangelię wszelkiemu stworzeniu" (Mk 16,15), uobecniło się tu mocą Ducha Świętego dzieło zbawcze Chrystusa. Razem z moimi współbraćmi w biskupstwie z całej Ameryki dziękuję Trójcy Przenajświętszej za to, że "ujrzały wszystkie krańce ziemi zbawienie Boga naszego" (Ps 98,3). Te słowa proroka stały się prawdą i życiem na tym kontynencie nadziei, i dlatego napełnieni radością możemy dzisiaj za nim na nowo wołać: "Ameryko, powstań, świeć, bo przyszło światło Twoje i chwała Pańska rozbłysła nad Tobą! (por. Iz 60,1)".

Ewangelizacja Ameryk była jednak procesem złożonym, połączonym niekiedy z krzywdą i wyzyskiem. Dlatego Jan Paweł II dodawał: Trzeba pokornie prosić o przebaczenie za wszystkie przestępstwa i wykroczenia, za stworzenie takich warunków, które uniemożliwiają sprawiedliwy rozwój wszystkich ludzi, zwłaszcza tych najbardziej opuszczonych i pozbawionych praw. Jego homilia była też wielkim apelem do rządzących i przedstawicieli świata kultury, do robotników, przedsiębiorców i rodzin o odnowę życia w duchu Ewangelii, a także przypomnieniem – zwłaszcza ludziom i społecznościom bogatym – o ciążącej na nich odpowiedzialności za los „ludzi chorych, starych i opuszczonych, ofiar przemocy, bezrobotnych i bezdomnych, wysiedlonych i uwięzionych.

Źródła

Bibliografia

• (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 203, 206-209.
• o. Maciej Zięba OP, Jestem z Wami: kompendium twórczości i nauczania Karola Wojtyły - Jana Pawła II, Wydawnictwo M, Kraków 2010, s. 251 ISBN 9788375952520
• Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Wydawnictwo M, Kraków 2006, 821-845.
• Insegnamenti di Giovanni Paolo II, Libreria Editrice Vaticana, Rzym 1982, t. XV,2, s. 269-369.

Linki zewnętrzne

• przemówienia wygłoszone podczas pielgrzymki na stronie Watykanu (wł. i hiszp.) [dostęp: 15.04.2014]

Zobacz także

Podróże apostolskie Jana Pawła II