Pielgrzymka zagraniczna (3)

Trzecia podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch) odbyta przez Jana Pawła II w dniach 29 września-7 października 1979. Celem były Irlandia oraz Stany Zjednoczone Ameryki.

Przebieg pielgrzymki

29 września - 1 października 1979 IRLANDIA

Cel pielgrzymki

Odwiedzenie i umocnienie w wierze Kościoła Irlandii. Obchody 100-lecia sanktuarium maryjnego w Knock.

Przebieg wizyty w Irlandii

• 29 września
  • DUBLIN: Powitanie na lotnisku w Dublinie przez władze kościelne i państwowe (na czele z prezydentem i premierem) • Msza św. w Phoenix Park w Dublinie, sprawowana przez 200 księży, kardynałów i biskupów • Spotkanie modlitewne w **DROGHEDA. Apel Papieża o pokój i pojednanie • Spotkanie z prezydentem Irlandii P.J. Hillarym • Spotkanie z premierem, członkami rządu i grupami parlamentarnymi w nuncjaturze CABRA: Spotkanie ekumeniczne z przedstawicielami kościołów niekatolickich w klasztorze sióstr dominikanek w Cabra • Spotkanie z dziennikarzami • Spotkanie z biskupami - gośćmi w Irlandii

• 30 września
  • CABRA: Spotkanie z 300 upośledzonymi dziećmi w klasztorze sióstr dominikanek w Cabra • Spotkanie z irlandzką i angielską Polonią
  • CLONMACNOIS: Wizyta w miasteczku Clonmacnois, siedzibie jednego z najstarszych opactw irlandzkich z VI w. GALWAY: Msza św. dla młodzieży (300 tys. młodych)
  • KNOCK: Wizyta w sanktuarium maryjnym: spotkanie z chorymi, msza Św., udzielenie przez Ojca Świętego sakramentu namaszczenia 12 chorym (w uroczystościach brało udział ok. pół miliona wiernych)
  • DUBLIN: Powrót do nuncjatury w Dublinie i wieczorne spotkanie z Konferencją Episkopatu Irlandii w Cabra
• 1 października
  • MAYNOOTH: Wizyta w uniwersyteckim miasteczku Maynooth, przemówienie do seminarzystów

LIMERICK: Pożegnalna msza św. na stadionie Greenpark DUBLIN: Oficjalne pożegnanie na lotnisku Shannon przed odlotem do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki

Irlandia należy do najbardziej katolickich krajów Europy (katolicy stanowią tu ok. 95% ogółu ludności). Papież odwiedził Irlandię w 1979 r., podczas swej trzeciej podróży apostolskiej obejmującej obok Irlandii również Stany Zjednoczone. Program pobytu w Irlandii był bardzo bogaty. Ojciec Święty spotkał się z przedstawicielami najwyższych władz państwowych i kościelnych Irlandii. Specjalne spotkania odbył z młodzieżą, Polonią, a także z grupą dzieci upośledzonych. Przewodniczył również nabożeństwu ekumenicznemu z udziałem przedstawicieli Kościoła anglikańskiego.

Za najważniejsze wydarzenia pielgrzymki należy uznać: mszę św. w Phoenix Park w Dublinie, spotkanie w Drogheda oraz nawiedzenie sanktuarium maryjnego w Knock. W Phoenix Park Papież nawiązał do chrześcijańskich korzeni i wielowiekowej wierności tego kraju wobec Kościoła rzymskiego. Podkreślił centralną rolę Eucharystii w życiu każdego chrześcijanina i w obliczu współczesnych zagrożeń ludzkości wskazał na jej wielką siłę i moc. Szczególną wartość dla Irlandii miała wizyta Papieża w Droghedzie, miasteczku położonym przy granicy z Irlandią Północną, na terenie prymasowskiej diecezji Armagh. Kiedy w 1922 r. 26 hrabstw tworzących obecnie Republikę Irlandii zerwało z Wielką Brytanią i dokonał się podział Irlandii, Kościół katolicki zachował jednolitą organizację dla całej wyspy. Kościelną stolicą lrlandii jest położony w Irlandii Płn. Armagh, historyczna siedziba św. Patryka. W kazaniu Ojciec Święty, nawiązując do sytuacji politycznej podzielonej Irlandii, zwrócił uwagę, że to nie różnice religijne czy wyznaniowe leżą u podstaw konfliktu irlandzkiego. Z entuzjazmem przyjęto apel Jana Pawła II o pokój i pojednanie: „Apeluję do was słowami gorącej prośby. Błagam was na kolanach, abyście porzucili ścieżki przemocy i wrócili na drogi pokoju (....) Dalsza przemoc w Irlandii doprowadzi do ruiny ziemię, którą, jak twierdzicie, kochacie, i wartości, które, jak twierdzicie, chcecie zachować". (HM)

1-7 października 1979 STANY ZJEDNOCZONE

Cel pielgrzymki

Wizyta w siedzibie Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. Umocnienie w wierze Kościoła Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.

Przebieg wizyty w Stanach Zjednoczonych

• 1 października
  • BOSTON: Przylot z Irlandii i powitanie na lotnisku (m.in. przez żonę prezydenta USA Rosalynn Carter) • Liturgia Słowa w katedrze Świętego Krzyża, w której brało udział 2 tys. księży i zakonników • Msza św. w parku Boston Common z udziałem 60 kardynałów i biskupów z Ameryki Północnej oraz ok. 1 mln wiernych

• 2 października
  • NOWY JORK: Powitanie przez sekretarza generalnego ONZ, prezydenta Zgromadzenia oraz stałego delegata Stolicy Apostolskiej • Przemówienie na Sesji Zgromadzenia Ogólnego w siedzibie ONZ • Modlitwa w katedrze św. Patryka • Msza św. na Yankee Stadium z udziałem ok. 90 tys. wiernych

• 3 października
  • NOWY JORK: Modlitwa poranna w katedrze św. Patryka • Spotkanie z ok. 20 tys. młodzieży w Madison Square Garden • Przemówienie w Bartery Park (nieopodal Statuy Wolności), gdzie zgromadziło się ok. 300 tys. wiernych • Przemówienie na Shea Stadium do ok. 80 tys. wiernych
  • FILADELFIA: Powitanie przez kard. Jana Króla na lotnisku Logan • Modlitwa w katedrze Świętych Piotra i Pawła • Msza św. w parku Logan Circle z

udziałem 1,5 mln wiernych • Spotkanie z klerykami w St. Charles Seminary

• 4 października
  • FILADELFIA: Wizyta w kościele św. Piotra Apostoła; modlitwa przy grobie św. Johna Nepomucena Neumana, pierwszego świętego Stanów Zjednoczonych (1811-1860) • Spotkanie ze wspólnotą ukraińską w katedrze Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny • Msza św. w Civic Center z udziałem przedstawicieli Rad Kapłańskich wszystkich diecezji Stanów Zjednoczonych
  • DES MOINES: Wizyta w parafii św. Patryka w Midson City (16 km od lotniska) • Msza św. niedaleko Des Moines, w stanie Iowa, na terenie prywatnej farmy „Living History Farms", w której wzięło udział ok. 800 tys. wiernych
  • CHICAGO: Spotkanie z duchowieństwem i studentami w katedrze Świętego Imienia • Spotkanie z zakonnikami w kościele św. Piotra

• 5 października
  • CHICAGO: Spotkanie z przedstawicielami Akcji na rzecz Rozwoju Człowieka w kościele Opatrzności Bożej • Msza św. dla ok. 25 tys. Polaków w kościele Pięciu Świętych Męczenników • Spotkanie z biskupami Stanów Zjednoczonych i seminarzystami w Quigley South Seminary • Msza św. w Grant Park z udziałem 600 kapłanów i diakonów oraz ok. 2 mln wiernych • Koncert chicagowskiej orkiestry symfonicznej w katedrze Świętego Imienia

• 6 października
  • WASZYNGTON: Msza św. w katedrze św. Mateusza z udziałem 5 tys. księży diecezjalnych i zakonnych oraz licznych sióstr zakonnych • Przyjęcie w Białym Domu, wydane na cześć Ojca Świętego przez prezydenta USA Jimmy Cartera, z udziałem 4 tys. osób • Spotkanie z członkami Kongresu, sędziami Sądu Najwyższego i wybitnymi po¬litykami • Przemówienie w siedzibie Organizacji Państw Amerykańskich (OPA) • Spotkanie z korpusem dyplomatycznym akredytowanym w Waszyngtonie

• 7 października
  • WASZYNGTON: Modlitwa w sanktuarium Niepokalanego Poczęcia. Spotkanie z ok. 5 tys. zakonnic wszystkich zgromadzeń żeńskich w USA • Wizyta w Catholic University of America. Spotkanie z wykładowcami i teologami • Spotkanie ekumeniczne w Trinity College, w którym uczestniczyło 500 przedstawicieli Kościołów: ormiańskiego, koptyjskiego, etiopskiego, syryjskiego, Kościołów prawosławnych: bułgarskiego, greckiego, rumuńskiego i antiocheńskiego, Kościoła luterańskiego, Zjednoczonego Kościoła Metodystycznego, Zjednoczony Zjednoczonego Kościoła Prezbiteriańskiego, Kościoła Reformowanego, Kościoła anglikańskiego, Konwencji Baptystycznej, Kościoła Uczniów Chrystusa. Obecni byli także muzułmanie i Żydzi • Spotkania z dziennikarzami, organizatorami podróży Papieża po Stanach Zjednoczonych oraz z członkami Stowarzyszenia Rycerzy Kolumbana • Msza św. koncelebrowana w Mail (wielkim parku w centrum Waszyngtonu) • Pożegnanie na lotnisku Andrews i odlot do Rzymu

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki

W obecnej strukturze wyznaniowej USA reprezentowane są prawie wszystkie historyczne Kościoły, obrządki i tradycje chrześcijańskie, występujące na świecie. Pluralizmowi wyznaniowemu zawsze sprzyjał ustanowiony od samego początku USA rozdział Kościoła od państwa, brak religii państwowej, a równocześnie całkowita wolność wszystkich, pojawiających się wraz z napływającymi tu emigrantami, wyznań. Równocześnie powstawały Kościoły i wspólnoty wyznaniowe pochodzenia czysto amerykańskiego, takie jak: Kościół Uczniów Chrystusa, Kościół Nazareńczyka, mormoni, Adwentyści Dnia Siódmego, Uczniowie Chrystusa (Wiedza Chrześcijańska), Świadkowie Jehowy, zielonoświątkowcy i inni. Rozkwitły również liczne ruchy pietystyczne, a także wiele sekt i wspólnot nie związanych z żadnym historycznym Kościołem. Dominującą grupą wyznaniową są protestanci (56%), tworzący kilka zróżnicowanych wewnętrznie odłamów – głównie baptystów, metodystów i Lateran. Drugą co do wielkości grupą są katolicy (28%). Aż 8% mieszkańców to bezwyznaniowcy, tyleż samo liczą wyznawcy pozostałych religii. Charakterystyczna jest obecność liczącej 4,9 mln (1,8%) wspólnoty religijnej mormonów, przewyższającej liczebnością wyznawców judaizmu (4,3 mln; 1,6%). W rozmieszczeniu poszczególnych grup wyznaniowych zaznacza się silny regionalizm. Na południu - z wyjątkiem Luizjany, gdzie przeważają katolicy - najliczniejsi są baptyści, metodyści i Uczniowie Chrystusa, rekrutujący się z najuboższych warstw murzyńskiej i białej ludności. W regionie północno-wschodnim, północno-środkowym i zachodnim większość stanowią katolicy. Na wybrzeżu Pacyfiku najliczniejsze są wyznania pochodzenia amerykańskiego.

Swą pierwszą wizytę w USA Jan Paweł II rozpoczął od Bostonu - najbardziej katolickiego miasta Stanów Zjednoczonych. Msza św. w Parku Boston Common miała charakter ekumeniczny. Brało w niej udział ok. 250 duchownych różnych Kościołów oraz milionowy tłum wiernych, wobec których Ojciec Święty nazwał się pielgrzymem wiary. Papież podkreślił zaangażowanie USA w bardziej sprawiedliwą i ludzką przyszłość świata. Przypomniał szczodrobliwość, z jaką ten kraj udzielał schronienia, dawał wolność i szanse na poprawę bytu wszystkim, którzy do niego przybywali. Do młodzieży zwrócił się słowami: Dzisiejszy świat, pomimo swego piękna i wielkości, pomimo zwycięskiego pochodu nauki i techniki, pomimo całego wyrafinowania i obfitości oferowanych dóbr materialnych - tęskni za prawdą, miłością i radością. A wszystko to można odnaleźć w Chrystusie i na Jego drodze życia.

Centralnym punktem pielgrzymki Papieża w USA była wizyta w siedzibie ONZ w Nowym Jorku. Jan Paweł II wygłosił przemówienie na XXXIV Sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ, którego tematem była: Godność osoby ludzkiej, która jest fundamentem sprawiedliwości i pokoju. Ojciec Święty, poddając krytycznej analizie naszą współczesną cywilizację, zwrócił uwagę na fakt, iż przyczyniła się ona nade wszystko do rozwoju dóbr materialnych i zaniku wrażliwości na duchowy wymiar ludzkiej egzystencji. Papież powiedział: Postęp ludzkości musi się mierzyć nie tylko rozwojem nauki i techniki, w czym uwidacznia się wyjątkowa pozycja człowieka w przyrodzie, ale równocześnie, a nawet bardziej jeszcze prymatem wartości duchowych i rozwojem życia moralnego. Następnie wskazał na dwa główne typy zagrożenia we współczesnym świecie, które dotyczą praw człowieka, zarówno w wymiarze stosunków międzynarodowych, jak i w poszczególnych państwach i społeczeństwach. Mówił: Pierwszy rodzaj zagrożenia praw człowieka wiąże się z rozległą dziedziną podziału dóbr materialnych, który bywa często niesprawiedliwy. (...) Drugi - z różnymi formami niesprawiedliwości i krzywdy wyrządzanej duchowi ludzkiemu. Można bowiem ranić człowieka w jego wewnętrznym stosunku do prawdy, w jego sumieniu, w sferze jego przekonań i światopoglądu, jego wiary religijnej. (...) Wysiłek cywilizacji od wieków idzie w tym kierunku, aby życiu poszczególnych wspólnot politycznych nadać taki kształt, w którym będą w pełni zabezpieczone obiektywne prawa ludzkiego ducha, ludzkiego sumienia, ludzkiej twórczości, a zarazem stosunku człowieka do Boga. Na zakończenie Papież życzył wszystkim narodom nawet tym najmniejszym, tym, które nie cieszą się jeszcze pełną suwerennością oraz tym, którym suwerenność została odebrana przemocą, ażeby wszystkie mogły spotkać się w ONZ na zasadzie pełnej równości z innymi narodami.

W drodze na Yankee Stadium, gdzie miał odprawić mszę św., Jan Paweł II zatrzymał się w Harlemie - „czarnej" dzielnicy Nowego Jorku. W kościele św. Karola Boromeusza został powitany przez Emersona Moore'a, jedynego biskupa Murzyna w USA, oraz przez licznych mieszkańców tej części miasta. Następnie przejechał przez South Bronx - dzielnicę zamieszkaną głównie przez Puertorykańczyków. Głównym przesłaniem homilii wygłoszonej na Yankee Stadium było wezwanie: Nie zostawiajcie ubogim tylko okruszyn ze stołu!. Papież przypomniał, jak wielu jest na świecie ludzi cierpiących z powodu fizycznych, umysłowych i moralnych chorób dotykających dziś ludzkość, a więc głodu, osamotnienia, bezrobocia i rozpaczy. Ojciec Święty, wskazując na konieczność niesienia humanitarnej pomocy potrzebującym, zwrócił się do zebranych: Ubodzy w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie są waszymi braćmi i siostrami w Chrystusie. Nie możecie nigdy zadowolić się rzucaniem im tylko okruchów ze stołu. Aby im pomóc, musicie sięgnąć do wszystkiego, co posiadacie, a nie tylko do tego, czego macie w nadmiarze. Musicie ich traktować jak gości przy rodzinnym stole.

Przemawiając w Battery Park, nieopodal Statuy Wolności, Jan Paweł II odwołał się do tego, jakże wymownego symbolu Ameryki. Powiedział: Każdy naród ma swoje symbole historyczne. Mogą to być sanktuaria, posągi lub dokumenty; ich znaczenie polega na prawdzie, którą reprezentują dla członków narodu, i obrazie, jaki komunikują innym narodom. (...) Takim symbolem jest Statua Wolności, która (...) odzwierciedla imigracyjną historię Stanów Zjednoczonych, bo właśnie wolność była tym, czego szukały miliony istot ludzkich na tych brzegach i znajdowały ją. Na zakończenie przemówienia Ojciec Święty zwrócił się do zebranych słowami: Niech idea wolności, swobody pozostanie siłą napędową dla waszego narodu i dla wszystkich narodów w dzisiejszym świecie.

Do tych samych wartości Papież odwołał się ponownie w czasie mszy św. w Logan Circle w Filadelfii - mieście, w którym powstała Deklaracja Niepodległości. Dokument ten zawiera m.in. uroczyste potwierdzenie równości wszystkich istot ludzkich, wyposażonych przez Stwórcę w pewne niezbywalne prawa: prawo do życia, wolności i dążenia do szczęścia. Ojciec Święty zwrócił uwagę na fakt, iż w wartościach tych można z łatwością rozpoznać podstawowe wartości chrześcijańskie, których należy strzec i starać sieje coraz lepiej i pełniej rozumieć. W niecodziennej scenerii przebiegała msza św. w rolniczym stanie Iowa na terenie „Living History Farms" w pobliżu Des Moines. Modlono się tu m.in. za tych, którzy żyją na ziemi i z ziemi, za Indian amerykańskich, robotników rolnych, górników, leśników, rybaków, rodziny rolnicze i hodowców, aby doceniano godność ich powołania do strzeżenia ziemi. Papież powiedział: Ziemia jest darem Bożym, powierzonym ludziom od samego początku przez Stwórcę jako środek podtrzymania życia, które stworzył. Ale ziemia nie jest tylko darem Bożym; jest także przedmiotem odpowiedzialności człowieka. W momencie ofiarowania przedstawiciele rolników przynieśli Ojcu Świętemu swe plony: chleb, pomidory, miód - owoce ciężkiej, codziennej pracy na roli. Szczególnym momentem w czasie tej podróży apostolskiej była msza św. odprawiona przez Ojca Świętego dla Polonii amerykańskiej. W kościele Pięciu Świętych Męczenników w Chicago zgromadziło się ok. 25 tys. wiernych. Będąc w Waszyngtonie, Papież spotkał się z wykładowcami i teologami Catholic University of America. Zwrócił się do wykładowców: Jako ten, który przez długie lata był profesorem uniwersyteckim, nigdy nie ustanę w podkreślaniu wybitnej roli uniwersytetu, który jest po to, aby nauczać, ale i po to, aby prowadzić badania naukowe. Na obu tych polach aktywność uniwersytetu jest ściśle związana z najgłębszą i najszlachetniejszą aspiracją osoby ludzkiej: pragnieniem poznania prawdy. (...) Ten stosunek do prawdy wyjaśnia historyczną więź między uniwersytetem i Kościołem. Ponieważ sam Kościół zawdzięcza swoje pochodzenie i wzrost słowom Chrystusa, które są wyzwalającą prawdą (por. J 8,32), zawsze będzie starał się popierać instytucje, które służą, i nie mogą nie służyć, poznawaniu prawdy.

Na zakończenie swego pobytu w USA Ojciec Święty spotkał się z dziennikarzami i organizatorami Jego podróży apostolskiej. Przemawiając do zebranych, Papież powiedział: Siła tego kraju, jak sądzę, bierze się nie tylko z dobrobytu materialnego, lecz także z bogactwa ducha.

(HM)

Źródła

Bibliografia

• (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 444-446, 262-267.
• Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Wydawnictwo M, Kraków 2006, t. XI, s. 21-73, 437-460.
• Jan Paweł II, Nauczanie papieskie, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 1996, t.II,2, s. 202-352.
• Insegnamenti di Giovanni Paolo II, Libreria Editrice Vaticana, Rzym 1982, t.II,2, s. 407-705.

Linki zewnętrzne

• The visit of Pope John Paul II to Ireland in September 1979 (ang.) [dostęp: 16.11.2012]
• Pope John Paul II in Galway, Ireland at a Youth Mass in 1979 (ang.) [dostęp: 16.11.2012]
• Pope John Paul II visits Ireland (ang.) [dostęp: 16.11.2012]
• John Paul II visit to Ireland slideshow [dostęp: 16.11.2012]
• A visit that inspired and rallied Irish Catholics (ang.) [dostęp: 16.11.2012]
• Remembering Pope John Paul II's 1979 visit to Ireland (ang) [dostęp: 16.11.2012]
• The Pope in Ireland—. A Salute to Irish Faith. (ang) [dostęp: 16.11.2012]
• Spis treści "Więzi" nr 11-12/1979 z relacją z pielgrzymki [dostęp: 16.11.2012]

Zobacz także

Podróże apostolskie Jana Pawła II