Pielgrzymka zagraniczna (18)

Treść hasła została przygotowana z wykorzystaniem treści publikacji  
(red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005. 

Osiemnasta podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch) odbyta przez Jana Pawła II w dniach 16 – 23 czerwca 1983 r. Celem były odwiedziny Polski.

Przebieg pielgrzymki

16 – 23 czerwca 1983 POLSKA

Cel pielgrzymki

Jubileusz 600-lecia Jasnej Góry. Beatyfikacje: Rafała Kalinowskiego, Alberta Chmielowskiego, Urszuli Ledóchowskiej. Wobec trwającego w Polsce stanu wojennego podróż tę nazwano pielgrzymką narodowych nadziei.

Przebieg wizyty w Polsce

• 16 czerwca

WARSZAWA: Lotnisko Okęcie - powitanie przez Przewodniczącego Rady Państwa, H. Jabłońskiego, prymasa Józefa Glempa, przedstawicieli rządu i Episkopatu • Katedra - nawiedzenie grobu kard. Stefana Wyszyńskiego, msza św. w intencji Prymasa Tysiąclecia • Kościół oo. Jezuitów - nawiedzenie sanktuarium Matki Bożej Łaskawej, Patronki Warszawy • Spotkanie z zakonnicami

• 17 czerwca

WARSZAWA: Belweder - spotkanie z I Sekretarzem KC PZPR, gen. Wojciechem Jaruzelskim • Kościół oo. Kapucynów - spotkanie w wiernymi • Spotkanie z przedstawicielami Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej oraz z reprezentantami wspólnot Żydów i muzułmanów • Spotkanie z Senatem i profesorami Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, który nadał Janowi Pawłowi II godność doktora honoris causa • Błonia przy Stadionie Dziesięciolecia - msza św. (ponad 1 min wiernych)

• 18 czerwca

WARSZAWA: Modlitwa przed pomnikiem Bohaterów Getta oraz na terenie Pawiaka

NIEPOKALANÓW: Wizyta celem uczczenia pamięci św. Maksymiliana Marii Kolbe - modlitwa w celi Świętego • Spotkanie z zakonnikami • Msza św. dziękczynna ku czci św. Maksymiliana

CZĘSTOCHOWA: Krótka modlitwa w katedrze. Spotkanie z chorymi

CZĘSTOCHOWA JASNA GÓRA: Przemówienie do uczestników pielgrzymki z diecezji szczecińsko-kamieńskiej • Cudowna Kaplica - prywatna modlitwa. Przekazanie Matce Bożej Częstochowskiej jako wotum za ocalenie życia przestrzelonego pasa sutanny • Apel Jasnogórski - spotkanie z młodzieżą przybyłą z całej Polski

• 19 czerwca

CZĘSTOCHOWA JASNA GÓRA: Cudowna Kaplica-msza św., spotkanie z paulinami • Jubileuszowa msza św. na wałach (ponad 1 min pątników). Przed zakończeniem mszy św. Anioł Pański • Koronacja cudownych wizerunków Matki Bożej z Lubaczowa, Brdowa, Stoczka Warmińskiego i Zielenic • Udział w sesji Konferencji Episkopatu Polski • Apel Jasnogórski

• 20 czerwca

POZNAŃ: Park kultury - msza św. beatyfikacyjna m. Urszuli Ledóchowskiej • Katedra - spotkanie z księżmi, klerykami i zakonnicami

KATOWICE: Nabożeństwo maryjne przed cudownym obrazem Matki Bożej Piekarskiej • Katedra Chrystusa Króla - udział w koncercie i spotkanie z inwalidami

GÓRA ŚW. ANNY: Nieszpory Maryjne. Na ołtarzu umieszczono cudowną figurę

CZĘSTOCHOWA JASNA GÓRA: Wieczorne spotkanie na szczycie z wiernymi

• 21 czerwca

WROCŁAW: Tor wyścigów konnych w Partynicach - msza św. i koronacja figury Matki Bożej z Góry Iglicznej • Katedra - spotkanie z księżmi i zakonnicami św. Anny Samotrzeciej. Koronacja obrazu Matki Bożej z katedry w Opolu • Bazylika św. Anny - spotkanie z franciszkanami

• 22 czerwca

KRAKÓW: Uniwersytet Jagielloński - Collegium Maius. Podczas uroczystego posiedzenia Senatu Ojciec Święty przyjął doktorat honoris causa nadany przez wszystkie sześć wydziałów tej uczelni. Krótkie spotkanie z profesorami i studentami • Błonia -msza św. beatyfikacyjna o. Rafała Kalinowskiego i br. Alberta Chmielowskiego (ponad 2 min pielgrzymów). Ponowna koronacja figur Matki Bożej Bolesnej z Limanowej i Matki Bożej Ludźmierskiej oraz obrazu Matki Bożej Myślenickiej • Spotkanie z przedstawicielami Papieskiej Akademii Teologicznej • Cmentarz Rakowicki - nawiedzenie grobu rodzinnego • Nowa Huta-Mistrzejowice - uroczysta konsekracja kościoła dedykowanego św. Maksymilianowi Marii Kolbe • Wawel - spotkanie z gen. Wojciechem Jaruzelskim • Katedra wawelska - udział w zakończeniu I Synodu Prowincjalnego Metropolii Krakowskiej

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielrzymki

Z homilii i przemówień przebija się główny motyw podróży Jana Pawła II do Polski - być ze swoim narodem w trudnym czasie stanu wojennego. Dobitnie podkreślił to Papież już podczas powitania na Okęciu, mówiąc m.in.: Ojczyzna jest naszą Matką ziemską. Polska jest matką szczególną. Niełatwe są jej dzieje, zwłaszcza na przestrzeni ostatnich stuleci. Jest matką, która wiele przecierpiała i wciąż na nowo cierpi. Dlatego też ma prawo do miłości szczególnej. I dalej mówił: Osobiście zawsze uważałem, że nawiedzenie Ojczyzny w tej historycznej okoliczności jest nie tylko wewnętrzną potrzebą mego serca, ale także i moją szczególną powinnością jako Biskupa Rzymu. Uważam, że powinienem być z mymi rodakami w tym wzniosłym - a zarazem trudnym momencie dziejów Ojczyzny. Przemówienie powitalne zakończył wołaniem: «Pax vobis!» Pokój Tobie, Polsko! Ojczyzno moja! Pokój Tobie!.

W homilii podczas mszy św. jubileuszowej na Jasnej Górze wielokrotnie mówił o "Jasnogórskiej ewangelizacji wolności". Podkreślał, że Jasna Góra wniosła w dzieje Kościoła na naszej ziemi i w całe nasze polskie chrześcijaństwo ów rys macierzyński, którego początki wiążą się z wydarzeniem w Kanie Galilejskiej. (...) Zawiera się w jasnogórskiej ewangelizacji wezwanie do dziedzictwa synów Bożych. Wezwanie do życia w wolności. Do czynienia dobrego użytku z wolności. Do budowania, a nie do niszczenia. (...) Jasnogórska ewangelizacja do życia w wolności godnej synów Bożych ma swą długą, sześciowiekową historię. Maryja w Kanie Galilejskiej współpracuje ze Swoim Synem. To samo dzieje się na Jasnej Górze. Iluż w ciągu tych sześciu wieków przeszło przez jasnogórskie sanktuarium pielgrzymów? Iluż tutaj się nawróciło, przechodząc od złego do dobrego użycia swojej wolności? Iluż odzyskało prawdziwą godność przybranych synów Bożych? Jak wiele o tym mogłaby powiedzieć kaplica Jasnogórskiego Obrazu? Jak wiele mogłyby powiedzieć konfesjonały całej bazyliki? Ile mogłaby powiedzieć Droga Krzyżowa na wałach? Olbrzymi rozdział historii dusz ludzkich! To jest też chyba najbardziej podstawowy wymiar jasnogórskiego sześćsetlecia. Pozostał on i nadal pozostaje w żywych ludziach, synach i córkach tej ziemi, gdy do ich serc Bóg zsyła Ducha Syna swego, tak że w całej wewnętrznej prawdzie mogą wołać: «Abba! Ojcze!». Jednakże jasnogórska ewangelizacja wolności ma jeszcze inny wymiar. Jest to wymiar wolności narodu, wymiar wolnej Ojczyzny, której przywrócona została godność suwerennego państwa. Naród jest prawdziwie wolny, gdy może kształtować się jako wspólnota określona przez jedność kultury, języka, historii. Państwo jest istotnie suwerenne, jeśli rządzi społeczeństwem i zarazem służy dobru wspólnemu społeczeństwa i jeśli pozwala narodowi realizować właściwą mu podmiotowość, właściwą mu tożsamość. (...) Suwerenność państwa jest głęboko związana z jego zdolnością promowania wolności narodu, czyli stwarzania warunków, które mu pozwolą wyrazić całą swoją własną tożsamość historyczną i kulturalną, to znaczy pozwolą mu być suwerennym poprzez państwo. Te elementarne prawdy porządku moralnego przełamują się w sposób dramatyczny na przestrzeni owych stuleci, w ciągu których Jasnogórski Wizerunek świadczył o szczególnej obecności Bogarodzicy w dziejach naszego narodu. Przypomniał Ojciec Święty swoją homilię z pielgrzymki z 1979 r., w której mówił o Jasnej Górze, że tutaj zawsze byliśmy wolni, ciągnąc dalej ten wątek: Trudno inaczej wyrazić to, czym stał się Obraz Królowej Polski dla wszystkich Polaków w czasie, gdy ich Ojczyzna została wymazana z mapy Europy jako niepodległe państwo. Tak. Tu, na Jasnej Górze, gdzie mieszkała Królowa Polski, w jakiś sposób zawsze byliśmy wolni. O Jasną Górę też opierała się nadzieja narodu oraz wytrwałe dążenie do odzyskania niepodległości, wyrażane w tych słowach: «Przed Twe ołtarze zanosim błaganie - Ojczyznę wolną racz nam wrócić, Panie!». Tutaj też nauczyliśmy się tej podstawowej prawdy o wolności narodu: naród ginie, gdy zniepra-wia swego ducha - naród rośnie, gdy duch jego coraz bardziej się oczyszcza; tego żadne siły zewnętrzne nie zdołają zniszczyć!.

W przemówieniu do Episkopatu Polski powiedział m.in.: Kościół ma służyć prawdziwej wolności człowieka i narodu. W Katowicach wspomniał o NSZZ „Solidarność", a całą homilię poświęcił ewangelii pracy, sprawiedliwości i miłości społecznej. Z kolei we Wrocławiu Papież mówił: Prawda jest (...) fundamentem ufności. I prawda jest też mocą miłości. Wzajemnie też miłość jest mocą prawdy.

Podczas uroczystości wręczenia Papieżowi w Krakowie doktoratu honoris causa na Uniwersytecie Jagiellońskim powiedział on m.in.: Jeżeli pragniecie, Magnificencjo, czcigodny Senacie, abym przyjął doktorat honoris causa, to czynię to w duchu posłuszeństwa wobec Alma Mater - chociaż reguły mojego urzędu tego nie przewidują; ale ponad wszystkie reguły urzędu zawsze pozostaje posłuszeństwo rodzicom. Na portalu jednej z sal starego Uniwersytetu (...) czytamy taki napis (...): «Plus ratio, quam vis» [Bardziej rozum, niż siła]. Życzę ci, Uniwersytecie Jagielloński, abyś w siódmym stuleciu twojego istnienia pozostawał zawsze wierny tej akademickiej dewizie. Niech twoja obecność w życiu Polski współczesnej służy zwycięstwu tego, co jest godne przypomniał swoje mocne słowa wypowiedziane przed czterema laty podczas „Bierzmowania dziejów". Przemówienie pożegnalne w Balicach zakończył słowami: życzę, aby raz jeszcze pod opieką Pani Jasnogórskiej, dobro okazało się na ziemi polskiej potężniejsze od zła - i odniosło zwycięstwo, i o to się stale modlę. (AJ)

Źródła

Bibliografia

• (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wyd. WAM, Kraków 2005, s. 476, 481-485
• Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Wydawnictwo M, Kraków 2006, t. X, s. 167-290.
• Jan Paweł II, Nauczanie papieskie, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań xxx, t.VI,1, s.720-821
• Insegnamenti di Giovanni Paolo II, Libreria Editrice Vaticana, Rzym xxx, t.VI,1, s.1517-1662

Zobacz także

Podróże apostolskie Jana Pawła II