Pielgrzymka zagraniczna (8): Różnice pomiędzy wersjami

Z Centrum Myśli Jana Pawła II - WIKIJP2
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
 
(Nie pokazano 21 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 2: Linia 2:
 
  (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", [http://www.wydawnictwowam.pl/ Wydawnictwo WAM], Kraków 2005.
 
  (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", [http://www.wydawnictwowam.pl/ Wydawnictwo WAM], Kraków 2005.
  
Ósma podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch) odbyta przez Jana Pawła II w dniach 15 – 19 listopada 1980 r. Celem były odwiedziny RFN (dzisiejsze Niemcy). Była to pierwsza pielgrzymka do tego kraju.
+
Ósma podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch) odbyta przez Jana Pawła II w dniach 15 – 19 listopada [[1980]]. Celem były odwiedziny RFN (dzisiejsze Niemcy). Była to pierwsza pielgrzymka do tego kraju.
  
 
== Przebieg pielgrzymki ==
 
== Przebieg pielgrzymki ==
Linia 14: Linia 14:
 
==== Przebieg wizyty w RFN ====
 
==== Przebieg wizyty w RFN ====
  
*15 listopada
+
*[[15 listopada]]
 +
**KOLONIA: Powitanie na lotnisku Kolonia-Bonn przez władze kościelne i państwowe [[Niemcy|RFN]] (na czele z prezydentem K. Carstensem) • Msza św. na terenie dawnego lotniska wojskowego Butzweiter Hof • Modlitwa przy grobie św. Alberta Wielkiego w dominikańskim kościele św. Andrzeja • Spotkanie z [[naukowi pracownicy|przedstawicielami świata nauki]] i studentami w katedrze • Modlitwa przy grobach Dunsa Szkota oraz ks. Adolfa Kolpinga w kościele oo. Franciszkanów • Spotkanie z władzami państwowymi RFN w zamku Augustusburg
 +
**BONN: Przemówienie do mieszkańców miasta w katedrze
  
[[KOLONIA]]: Powitanie na lotnisku Kolonia-Bonn przez władze kościelne i państwowe
+
*[[16 listopada]]
 +
**OSNABRÜCK: Msza św. na stadionie Illos-Höhe • Spotkanie w muzeum diecezjalnym z przedstawicielami instytucji charytatywnych • Spotkanie z [[chorzy|chorymi]] i Anioł Pański w katedrze
 +
**MOGUNCJA: Msza św. dla robotników na lotnisku • Spotkanie z niemiecką [[Polonia|Polonią]] przed katedrą
  
[[Niemcy|RFN]] (na czele z prezydentem K. Carstensem) • Msza św. na terenie dawnego lotniska wojskowego Butzweiter Hof • Modlitwa przy grobie św. Alberta Wielkiego w dominikańskim kościele św. Andrzeja • Spotkanie z przedstawicielami świata nauki i studentami w katedrze • Modlitwa przy grobach Dunsa Szkota oraz ks. Adolfa Kolpinga w kościele oo. Franciszkanów • Spotkanie z władzami państwowymi RFN w zamku Augustusburg
+
*[[17 listopada]]
 +
**MOGUNCJA: Spotkanie ekumeniczne z Radą Kościoła Ewangelickiego Niemiec, ze Wspólnotą Roboczą Kościołów Chrześcijańskich Niemiec i delegacją [[Żydzi|gminy żydowskiej]] w muzeum diecezjalnym • Spotkanie z robotnikami spoza Niemiec pracującymi w RFN
 +
**FULDA: Msza św. w katedrze (liturgiczne spotkanie z duchowieństwem) • Spotkanie z Konferencją Episkopatu RFN w budynku seminarium duchownego • Poświęcenie dzwonu dla najstarszej niemieckiej parafii w diecezji Limburg
  
BONN: Przemówienie do mieszkańców miasta w katedrze
+
*[[18 listopada]]
 +
**FULDA: Spotkanie w katedrze z przedstawicielami zorganizowanego laikatu • Spotkanie z Komitetem Centralnym Katolików Niemieckich w budynku seminarium duchownego • Msza św. dla przedstawicieli związków i rad [[świeccy|katolików świeckich]] na placu przed katedrą
  
*16 listopada
+
*[[19 listopada]]
 +
**ALTöTTING: Wizyta w największym [[sanktuaria maryjne|sanktuarium maryjnym]] Niemiec • Msza św. na rynku miasta • Spotkanie z profesorami teologii w klasztorze oo. Kapucynów
 +
**MONACHIUM: Msza św. na placu Theresienwiese • Spotkanie z artystami i przedstawicielami środków masowego przekazu w Herkulessaal - dawnej rezydencji królewskiej • Spotkanie z osobami w podeszłym wieku w katedrze • Oficjalne pożegnanie na lotnisku
  
OSNABRÜCK: Msza św. na stadionie Illos-Höhe • Spotkanie w muzeum diecezjalnym z przedstawicielami instytucji charytatywnych • Spotkanie z [[chorzy|chorymi]] i Anioł Pański w katedrze
+
====Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielrzymki ====
  
MOGUNCJA: Msza św. dla robotników na lotnisku • Spotkanie z niemiecką [[Polonia|Polonią]] przed katedrą
+
Pielgrzymka Papieża do RFN wiązała się z siedemsetną rocznicą śmierci św. [[Albert Wielki|Alberta Wielkiego]], u grobu którego Ojciec Święty modlił się w pierwszym dniu pielgrzymki. Papież w ciągu pięciu dni pielgrzymki przebył ponad 2900 kilometrów, odprawił 7 mszy św. i wygłosił 24 przemówienia i homilie, w których poruszył kluczowe problemy współczesnej [[Europa|Europy]]. Spotkał się z przedstawicielami władz państwowych i kościelnych. Specjalne spotkania Ojciec Święty odbył z duchownymi, chorymi, [[ludzie pracy|robotnikami]], przedstawicielami świata nauki, studentami i niemiecką [[Polonia|Polonią]]. W Moguncji spotkał się z Radą Kościoła Ewangelickiego Niemiec, członkami Wspólnoty Roboczej Kościołów Chrześcijańskich Niemiec i delegacją gminy żydowskiej. Homilię wygłoszoną podczas mszy św. w Kolonii Papież poświęcił chrześcijańskiej [[rodzina|rodzinie]]. Podczas spotkania z [[naukowi pracownicy|uczonymi]] i studentami w kolońskiej katedrze poruszył problem relacji nauka – [[wiara]] i [[dialog|dialogu]] pomiędzy nauką i Kościołem. ''Rozum człowieka jest wspaniałym instrumentem poznania i kształtowania świata - mówił Papież. - Aby się jednak mogła urzeczywistnić pełnia ludzkich możliwości, wymaga on otwarcia na Słowo wiecznej Prawdy, które w Chrystusie stało się człowiekiem''. W sanktuarium maryjnym w Altötting zwrócił się do [[osoby konsekrowane|zakonników i zakonnic]] ze słowami, że to właśnie oni ''[[powołanie|powołani]] są w sposób szczególny do uczestniczenia w tym duchowym zmaganiu, jakie toczy obecnie Matka Kościół; że dzisiaj, może bardziej niż kiedykolwiek, potrzeba właśnie w klasztorach i wspólnotach zakonnych nowych gwałtowników na miarę współczesnych zagrożeń''.
  
*17 listopada
+
Ostatnią mszę św. podczas pielgrzymki do RFN Ojciec Święty odprawił w Monachium. Przybyło na nią ok. 800 tys. osób. Homilia Papieża, skierowana głównie do [[młodzież|młodzieży]], koncentrowała się wokół słów: ''Żniwo wprawdzie wielkie, ale robotników mało''. Ojciec Święty poprosił młodzież niemiecką o pełnię życia: ''Nie można żyć na próbę, nie można kochać na próbę, nie można umierać na próbę''. Ze wszystkich przemówień najbardziej głębokie i wzruszające Papież wygłosił w monachijskiej katedrze do osób w podeszłym wieku. W przemówieniu pożegnalnym Papież do życzeń dołączył wezwanie: ''Upłynęło już dość czasu, ażebyśmy pozostawili za sobą groźne widma ostatniej katastrofy wojennej, która jak trzęsienie ziemi przewaliła się przez Europę i przez nasze ojczyste kraje. A przecież także dzisiaj trzeba wciąż na nowo rzucać wezwanie, wezwanie w stronę świata, który, według słów [[Sobór Watykański II|Soboru Watykańskiego II]], będzie światem «bardziej ludzkim» dla wszystkich ludzi na ziemi''. (FM)
  
MOGUNCJA: Spotkanie ekumeniczne z Radą Kościoła Ewangelickiego N., ze Wspólnotą Roboczą Kościołów Chrześcijańskich Niemiec i delegacjągminy żydowskiej w muzeum diecezjalnym • Spotkanie z robotnikami spoza Niemiec pracującymi w RFN FULDA: Msza św. w katedrze (liturgiczne spotkanie z duchowieństwem) • Spotkanie z Konferencją Episkopatu RFN w budynku seminarium duchownego • Poświęcenie dzwonu dla najstarszej niemieckiej parafii w diecezji Limburg
 
  
*18 listopada
+
<span style='color: crimson'> '''UWAGA'''</span><span style='color: black; background: lightcyan'>: książkowa informacja o cytacie w przemówieniu do młodzieży niemieckiej jest błędna. W rzeczywistości słowa brzmiały: </span>
 +
<span style='color: black; background: palegreen'>''Nie można żyć na próbę, nie można umierać tylko na próbę. Nie można kochać tylko na próbę, tylko na próbę i na czas przyjmować człowieka''.</span>
 +
<span style='color: black; background: lightcyan'> Padły one nie w Monachium, ale podczas tej samej pielgrzymki - w Kolonii podczas mszy św. na stadionie Butzweiler Hof 15 listopada 1980 w kontekście papieskiego rozważania o wierności [[małżeństwo|małżeńskiej]]. [przypis [[Redakcja WikiJP2|Redakcji WikiJP2]]] </span>
  
FULDA: Spotkanie w katedrze z przedstawicielami zorganizowanego laikatu • Spotkanie z Komitetem Centralnym Katolików Niemieckich w budynku seminarium duchownego • Msza św. dla przedstawicieli związków i rad katolików świeckich na placu przed katedrą
+
== Wybrane cytaty z pielgrzymki ==
 
 
====Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielrzymki ====
 
  
Pielgrzymka Papieża do RFN wiązała się z siedemsetną rocznicą śmierci św. [[Albert Wielki|Alberta Wielkiego]], u grobu którego Ojciec Święty modlił się w pierwszym dniu pielgrzymki. Papież w ciągu pięciu dni pielgrzymki przebył ponad 2900 kilometrów, odprawił 7 mszy św. i wygłosił 24 przemówienia i homilie, w których poruszył kluczowe problemy współczesnej [[Europa|Europy]]. Spotkał się z przedstawicielami władz państwowych i kościelnych. Specjalne spotkania Ojciec Święty odbył z duchownymi, chorymi, [[ludzie pracy|robotnikami]], przedstawicielami świata nauki, studentami i niemiecką [[Polonia|Polonią]]. W Moguncji spotkał się z Radą Kościoła Ewangelickiego Niemiec, członkami Wspólnoty Roboczej Kościołów Chrześcijańskich Niemiec i delegacją gminy żydowskiej. Homilię wygłoszoną podczas mszy św. w Kolonii Papież poświęcił chrześcijańskiej [[rodzina|rodzinie]]. Podczas spotkania z [[naukowi pracownicy|uczonymi]] i studentami w kolońskiej katedrze poruszył problem relacji nauka – [[wiara]] i [[sialog|dialogu]] pomiędzy nauką i Kościołem. ''Rozum człowieka jest wspaniałym instrumentem poznania i kształtowania świata - mówił Papież. - Aby się jednak mogła urzeczywistnić pełnia ludzkich możliwości, wymaga on otwarcia na Słowo wiecznej Prawdy, które w Chrystusie stało się człowiekiem''. W sanktuarium maryjnym w Altotting zwrócił się do [[osoby konsekrowane|zakonników i zakonnic]] ze słowami, że to właśnie oni ''[[powołanie|powołani]] są w sposób szczególny do uczestniczenia w tym duchowym zmaganiu, jakie toczy obecnie Matka Kościół; że dzisiaj, może bardziej niż kiedykolwiek, potrzeba właśnie w klasztorach i wspólnotach zakonnych nowych gwałtowników na miarę współczesnych zagrożeń''.
 
  
Ostatnią mszę św. podczas pielgrzymki do RFN Ojciec Święty odprawił w Monachium. Przybyło na nią ok. 800 tys. osób. Homilia Papieża, skierowana głównie do [[młodzież|młodzieży]], koncentrowała się wokół słów: ''Żniwo wprawdzie wielkie, ale robotników mało''. Ojciec Święty poprosił młodzież niemiecką o pełnię życia: ''Nie można żyć na próbę, nie można kochać na próbę, nie można umierać na próbę''. Ze wszystkich przemówień najbardziej głębokie i wzruszające Papież wygłosił w monachijskiej katedrze do osób w podeszłym wieku. W przemówieniu pożegnalnym Papież do życzeń dołączył wezwanie: ''Upłynęło już dość czasu, ażebyśmy pozostawili za sobą groźne widma ostatniej katastrofy wojennej, która jak trzęsienie ziemi przewaliła się przez Europę i przez nasze ojczyste kraje. A przecież także dzisiaj trzeba wciąż na nowo rzucać wezwanie, wezwanie w stronę świata, który, według słów Soboru Watykańskiego II, będzie światem «bardziej ludzkim» dla wszystkich ludzi na ziemi''. (FM)
+
{{Cytat box
 +
|cytat = <P>Małżeństwo i rodzina są dogłębnie związane z osobową godnością człowieka. Wynikają one nie tylko z popędu i namiętności lub też z samego uczucia; wynikają one przede wszystkim z decyzji wolnej woli, osobowej miłości, przez którą małżonkowie stają się nie tylko jednym ciałem, lecz także jednym sercem i jedną duszą. Wspólnota cielesna i płciowa jest czymś wielkim i pięknym. Ale ona jest tylko wtedy w pełni godna człowieka, kiedy jest zintegrowana z osobowym, uznanym przez cywilne i kościelne społeczeństwo związkiem. Pełna wspólnota płciowa między mężczyzną i kobietą ma dlatego swoje prawowite miejsce jedynie wewnątrz wyłącznej i definitywnej, osobowej więzi wierności w małżeństwie. '''Definitywność wierności małżeńskiej, która dzisiaj wydaje się wielu niezrozumiała, jest również wyrazem bezwzględnej godności człowieka. Nie można żyć tylko na próbę, nie można umierać tylko na próbę. Nie można kochać tylko na próbę, na próbę i na czas przyjmować człowieka.'''</P>
 +
|źródło = Homilia podczas mszy św. na stadionie Butzweiler Hof, Kolonia, 15 listopada 1980
 +
|width =
 +
|align =
 +
}}
  
 
== Źródła ==
 
== Źródła ==
Linia 52: Linia 64:
  
 
=== Linki zewnętrzne ===
 
=== Linki zewnętrzne ===
 +
*[http://www.kathtube.com/player.php?id=1329 filmik przypominający wizyty Jana Pawła II w Bawarii w 1980 i 1987] (niem.) [dostęp: 2.02.2015]
  
 
== Zobacz także ==
 
== Zobacz także ==
[[Podróże apostolskie Jana Pawła II]], [[Europa]]
+
*[[Podróże apostolskie Jana Pawła II]]
 +
*[[Europa]]
  
  
 
[[Kategoria:Pielgrzymki zagraniczne Jana Pawła II]]
 
[[Kategoria:Pielgrzymki zagraniczne Jana Pawła II]]
 
[[Kategoria:Hasła WAM]]
 
[[Kategoria:Hasła WAM]]

Aktualna wersja na dzień 18:35, 17 lis 2015

Treść hasła została przygotowana z wykorzystaniem treści publikacji 
(red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.

Ósma podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch) odbyta przez Jana Pawła II w dniach 15 – 19 listopada 1980. Celem były odwiedziny RFN (dzisiejsze Niemcy). Była to pierwsza pielgrzymka do tego kraju.

Przebieg pielgrzymki

15 – 19 listopada 1980 RFN

Cel pielgrzymki

Uczczenie 700. rocznicy śmierci św. Alberta Wielkiego.

Przebieg wizyty w RFN

  • 15 listopada
    • KOLONIA: Powitanie na lotnisku Kolonia-Bonn przez władze kościelne i państwowe RFN (na czele z prezydentem K. Carstensem) • Msza św. na terenie dawnego lotniska wojskowego Butzweiter Hof • Modlitwa przy grobie św. Alberta Wielkiego w dominikańskim kościele św. Andrzeja • Spotkanie z przedstawicielami świata nauki i studentami w katedrze • Modlitwa przy grobach Dunsa Szkota oraz ks. Adolfa Kolpinga w kościele oo. Franciszkanów • Spotkanie z władzami państwowymi RFN w zamku Augustusburg
    • BONN: Przemówienie do mieszkańców miasta w katedrze
  • 16 listopada
    • OSNABRÜCK: Msza św. na stadionie Illos-Höhe • Spotkanie w muzeum diecezjalnym z przedstawicielami instytucji charytatywnych • Spotkanie z chorymi i Anioł Pański w katedrze
    • MOGUNCJA: Msza św. dla robotników na lotnisku • Spotkanie z niemiecką Polonią przed katedrą
  • 17 listopada
    • MOGUNCJA: Spotkanie ekumeniczne z Radą Kościoła Ewangelickiego Niemiec, ze Wspólnotą Roboczą Kościołów Chrześcijańskich Niemiec i delegacją gminy żydowskiej w muzeum diecezjalnym • Spotkanie z robotnikami spoza Niemiec pracującymi w RFN
    • FULDA: Msza św. w katedrze (liturgiczne spotkanie z duchowieństwem) • Spotkanie z Konferencją Episkopatu RFN w budynku seminarium duchownego • Poświęcenie dzwonu dla najstarszej niemieckiej parafii w diecezji Limburg
  • 18 listopada
    • FULDA: Spotkanie w katedrze z przedstawicielami zorganizowanego laikatu • Spotkanie z Komitetem Centralnym Katolików Niemieckich w budynku seminarium duchownego • Msza św. dla przedstawicieli związków i rad katolików świeckich na placu przed katedrą
  • 19 listopada
    • ALTöTTING: Wizyta w największym sanktuarium maryjnym Niemiec • Msza św. na rynku miasta • Spotkanie z profesorami teologii w klasztorze oo. Kapucynów
    • MONACHIUM: Msza św. na placu Theresienwiese • Spotkanie z artystami i przedstawicielami środków masowego przekazu w Herkulessaal - dawnej rezydencji królewskiej • Spotkanie z osobami w podeszłym wieku w katedrze • Oficjalne pożegnanie na lotnisku

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielrzymki

Pielgrzymka Papieża do RFN wiązała się z siedemsetną rocznicą śmierci św. Alberta Wielkiego, u grobu którego Ojciec Święty modlił się w pierwszym dniu pielgrzymki. Papież w ciągu pięciu dni pielgrzymki przebył ponad 2900 kilometrów, odprawił 7 mszy św. i wygłosił 24 przemówienia i homilie, w których poruszył kluczowe problemy współczesnej Europy. Spotkał się z przedstawicielami władz państwowych i kościelnych. Specjalne spotkania Ojciec Święty odbył z duchownymi, chorymi, robotnikami, przedstawicielami świata nauki, studentami i niemiecką Polonią. W Moguncji spotkał się z Radą Kościoła Ewangelickiego Niemiec, członkami Wspólnoty Roboczej Kościołów Chrześcijańskich Niemiec i delegacją gminy żydowskiej. Homilię wygłoszoną podczas mszy św. w Kolonii Papież poświęcił chrześcijańskiej rodzinie. Podczas spotkania z uczonymi i studentami w kolońskiej katedrze poruszył problem relacji nauka – wiara i dialogu pomiędzy nauką i Kościołem. Rozum człowieka jest wspaniałym instrumentem poznania i kształtowania świata - mówił Papież. - Aby się jednak mogła urzeczywistnić pełnia ludzkich możliwości, wymaga on otwarcia na Słowo wiecznej Prawdy, które w Chrystusie stało się człowiekiem. W sanktuarium maryjnym w Altötting zwrócił się do zakonników i zakonnic ze słowami, że to właśnie oni powołani są w sposób szczególny do uczestniczenia w tym duchowym zmaganiu, jakie toczy obecnie Matka Kościół; że dzisiaj, może bardziej niż kiedykolwiek, potrzeba właśnie w klasztorach i wspólnotach zakonnych nowych gwałtowników na miarę współczesnych zagrożeń.

Ostatnią mszę św. podczas pielgrzymki do RFN Ojciec Święty odprawił w Monachium. Przybyło na nią ok. 800 tys. osób. Homilia Papieża, skierowana głównie do młodzieży, koncentrowała się wokół słów: Żniwo wprawdzie wielkie, ale robotników mało. Ojciec Święty poprosił młodzież niemiecką o pełnię życia: Nie można żyć na próbę, nie można kochać na próbę, nie można umierać na próbę. Ze wszystkich przemówień najbardziej głębokie i wzruszające Papież wygłosił w monachijskiej katedrze do osób w podeszłym wieku. W przemówieniu pożegnalnym Papież do życzeń dołączył wezwanie: Upłynęło już dość czasu, ażebyśmy pozostawili za sobą groźne widma ostatniej katastrofy wojennej, która jak trzęsienie ziemi przewaliła się przez Europę i przez nasze ojczyste kraje. A przecież także dzisiaj trzeba wciąż na nowo rzucać wezwanie, wezwanie w stronę świata, który, według słów Soboru Watykańskiego II, będzie światem «bardziej ludzkim» dla wszystkich ludzi na ziemi. (FM)


UWAGA: książkowa informacja o cytacie w przemówieniu do młodzieży niemieckiej jest błędna. W rzeczywistości słowa brzmiały: Nie można żyć na próbę, nie można umierać tylko na próbę. Nie można kochać tylko na próbę, tylko na próbę i na czas przyjmować człowieka. Padły one nie w Monachium, ale podczas tej samej pielgrzymki - w Kolonii podczas mszy św. na stadionie Butzweiler Hof 15 listopada 1980 w kontekście papieskiego rozważania o wierności małżeńskiej. [przypis Redakcji WikiJP2]

Wybrane cytaty z pielgrzymki

Małżeństwo i rodzina są dogłębnie związane z osobową godnością człowieka. Wynikają one nie tylko z popędu i namiętności lub też z samego uczucia; wynikają one przede wszystkim z decyzji wolnej woli, osobowej miłości, przez którą małżonkowie stają się nie tylko jednym ciałem, lecz także jednym sercem i jedną duszą. Wspólnota cielesna i płciowa jest czymś wielkim i pięknym. Ale ona jest tylko wtedy w pełni godna człowieka, kiedy jest zintegrowana z osobowym, uznanym przez cywilne i kościelne społeczeństwo związkiem. Pełna wspólnota płciowa między mężczyzną i kobietą ma dlatego swoje prawowite miejsce jedynie wewnątrz wyłącznej i definitywnej, osobowej więzi wierności w małżeństwie. Definitywność wierności małżeńskiej, która dzisiaj wydaje się wielu niezrozumiała, jest również wyrazem bezwzględnej godności człowieka. Nie można żyć tylko na próbę, nie można umierać tylko na próbę. Nie można kochać tylko na próbę, na próbę i na czas przyjmować człowieka.

— Homilia podczas mszy św. na stadionie Butzweiler Hof, Kolonia, 15 listopada 1980


Źródła

Bibliografia

  • (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II, Wyd. WAM, Kraków 2005, s.466-468 W bibliotece.jpg
  • Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Wydawnictwo M, Kraków 2006, t. XI, s. 17-91. W bibliotece.jpg
  • Jan Paweł II, Nauczanie papieskie, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań xxx, t.III,2, s.608-707. W bibliotece.jpg
  • Insegnamenti di Giovanni Paolo II, Libreria Editrice Vaticana, Rzym xxx, t.III,2, s.1183-1383. W bibliotece.jpg

Linki zewnętrzne

Zobacz także