Pielgrzymka zagraniczna (49)

Treść hasła została przygotowana z wykorzystaniem treści publikacji  
(red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005. 

Czterdziesta dziewiąta podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch) odbyta przez Jana Pawła II w dniach 1-10 września 1990. Celem były odwiedziny Tanzanii, Burundi, Rwandy, Wybrzeża Kości Słoniowej.

Przebieg pielgrzymki

1-5 września 1990 TANZANIA

Cel pielgrzymki

Odwiedzenie i umocnienie w wierze Kościoła Tanzanii.

Przebieg wizyty w Tanzanii

• 1 września
  • DAR ES SALAAM: Powitanie na lotnisku przez władze kościelne i państwowe, z prezydentem Ali Hassanem Mwinyi na czele • Wizyta w katedrze św. Józefa • Spotkanie z członkami korpusu dyplomatycznego w pałacu prezydenta • Spotkanie z prezydentem • Modlitwa różańcowa w siedzibie nuncjatury apostolskiej

• 2 września
  • DAR ES SALAAM: Spotkanie z Konferencją Episkopatu Tanzanii • Msza św. na Jangwani Grounds z udzieleniem święceń kapłańskich. Akt zawierzenia Tanzanii Matce Bożej • Spotkanie z przedstawicielami innych wyznań chrześcijańskich oraz delegacją muzułmańską w Centrum Mzimbazi • Spotkanie w kościele św. Piotra z przywódcami wspólnot religijnych i duchowieństwem

• 3 września
  • SONGEA: Msza św. z udzieleniem sakramentu bierzmowania
  • MWANZA: Nabożeństwo dla chorych w katedrze

• 4 września
  • MWANZA: Msza św. dla rodzin z odnowieniem przyrzeczeń małżeńskich. Papież udzielił również grupie dzieci I Komunii św.
  • TABORA: Liturgia Słowa na stadionie im. Ali-Hassana-Mwinyi
  • MOSHI: Poświęcenie ośrodka duszpasterskiego

• 5 września
  • MOSHI: Msza św. dla wiernych diecezji Moshi • Ceremonia pożegnania. Odlot do Burundi

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki

Kilkudniowa wizyta w Tanzanii rozpoczynała 49 podróż apostolską Jana Pawła II, której trasa wiodła do Burundi, Rwandy i na Wybrzeże Kości Słoniowej. Program wizyty duszpasterskiej był bardzo bogaty. Papież odprawił 4 msze św., spotkał się z Konferencją Episkopatu, duchowieństwem, ludźmi chorymi. Odwiedził centra czterech prowincji kościelnych, leżące o setki kilometrów od siebie. Tradycyjnie nie zabrakło spotkań o charakterze ekumenicznym oraz spotkań z wyznawcami islamu. We mszy św. sprawowanej przez Papieża w Dar es Salaam uczestniczył prezydent kraju, będący muzułmaninem. Przemawiając w Centrum Mzimbazi, Jan Paweł II podkreślił znaczenie dialogu międzyreligijnego w budowaniu harmonii i pokoju na świecie. Jednocześnie potępił nadużywanie religii w działaniach zmierzających do budzenia nienawiści i przemocy. Dla tysięcy wiernych głównym miejscem spotkania z Ojcem Świętym były zgromadzenia modlitewne.

W trakcie pielgrzymki Papież udzielił 43 diakonom sakramentu kapłaństwa (Dar es Salaam), 100 osobom sakramentu bierzmowania (Songea), grupie dzieci – 1 Komunii św. (Mwanza). Ponadto w Mwanza 19 par odnowiło przyrzeczenia małżeńskie.

Specjalne słowa Jan Paweł II skierował do ludzi młodych. W Songea, wymieniając zagrożenia, na jakie szczególnie narażona jest młodzież, Ojciec Święty wskazał zarazem odpowiednią drogę postępowania: Przebudowy, jakiej obecnie świat tak pilnie potrzebuje, nie dokona się na drodze napięć ideologicznych czy konfliktów społecznych, ale tylko na drodze osobistego nawrócenia człowieka i urzeczywistnienia prawdziwej miłości. W homiliach Papież często mówił o małżeństwie i rodzinie, stając zdecydowanie w obronie wierności małżeńskiej i w obronie poczętego życia. Innym wiodącym tematem wystąpień papieskich była ewangelizacja.

Ważnym momentem wizyty był akt zawierzenia Tanzanii Matce Bożej, odmówiony na zakończenie mszy św. w Dar es Salaam. Wysłuchaj Twój wierny lud Tanzanii modlący się o pokój, o zgodę w tym kraju i w całej Afryce. Wskazuj wszystkim drogi przebaczenia i pojednania w rodzinach oraz w życiu społecznym i politycznym. Niech wszyscy Tanzańczycy nauczą się akceptować jeden drugiego we wzajemnym szacunku i zaufaniu, pracując niestrudzenie dla rozwoju ich kraju w sprawiedliwości i solidarności. W procesji z darami przynoszono Papieżowi dary rodzimej ziemi: kawę, herbatę, hebanowy pastorał, a nawet zabalsamowanego lwa.

Duże wrażenie wywarło przemówienie Papieża do członków korpusu dyplomatycznego, w którym dotknął on dwóch zasadniczych problemów kontynentu afrykańskiego: sprawy uchodźców i choroby AIDS. Mówiąc o uchodźcach, Ojciec Święty wezwał do przezwyciężenia rywalizacji etnicznych i religijnych, do poszanowania za¬sad sprawiedliwości oraz równej godności każdego człowieka. Jednocześnie wezwał kraje rozwinięte, by nie traktowały Afryki jedynie jako źródła zasobów naturalnych, ale podjęły solidarne działania na rzecz potrzebujących, kierując się przekonaniem, że wszyscy są odpowiedzialni za wszystkich. Wobec niezwykle szybko rozwijającej się w Afryce choroby AIDS Jan Paweł II powiedział: AIDS zagraża całej ludzkości, przekraczając granice geograficzne, rasowe, wiekowe czy społeczne. (...) Zagrożenie jest tak wielkie, że obojętność ze strony władz publicznych, próby obwiniania i dyskryminowania tych, którzy dotknięci są syndromem nabytego braku odporności, wreszcie stronnicze rywalizacje ośrodków naukowych poszukujących sposobów leczenia choroby muszą być uznane za formy współdziałania z tym straszliwym złem, które nawiedziło ludzkość.

Kończąc wizytę w Tanzanii w miejscowości Moshi leżącej u stóp Kilimandżaro, Ojciec Święty – wskazując na górę - powiedział: W Piśmie Świętym góry zawsze były znakiem obecności Boga – Afryka jest Boża.

(IS)

5-7 września 1990 BURUNDI

Cel pielgrzymki

Umocnienie w wierze Kościoła w Burundi.

Przebieg wizyty w Burundi

• 5 września
  • BUJUMBURA: Przylot z Tanzanii • Ceremonia powitania na lotnisku przez władze kościelne i państwowe (z prezydentem Pierrem Buyoya na czele) • Spotkanie z intelektualistami i przedsiębiorcami w katedrze • Wizyta u prezydenta kraju w Pałacu Pierwszego Listopada • Spotkanie w nuncjaturze z korpusem dyplomatycznym • Spotkanie z Konferencją Episkopatu Burundi • Spotkanie z Polonią

• 6 września
  • GITEGA: Msza św. • Spotkanie w katedrze z katechetami i laikatem
  • BUJUMBURA: Spotkanie z duchowieństwem Burundi • Spotkanie z przywódcami niekatolickich wspólnot religijnych

• 7 września
  • BUJUMBURA: Wizyta w szpitalu im. Prince-Regent Charles. Spotkanie z chorymi na AIDS • Msza św. i udzielenie święceń kapłańskich 25 diakonom • Odlot do Rwandy

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki

Papież przybył z wizytą apostolską do Burundi po raz pierwszy, w ramach swej 49. podróży apostolskiej, która objęła również: Tanzanię, Rwandę i Wybrzeże Kości Słoniowej.

W kraju tym od lat trwał konflikt pomiędzy plemionami Tutsi i Hutu. Od czasu uzyskania niepodległości w 1962 r. kilka razy dochodziło do krwawych zamachów stanu i masowych prześladowań ludności Hutu. Represje nie ominęły też Kościoła katolickiego. W ramach prowadzonej w latach 70. „burundyzacji" życia społecznego wydalono z kraju kilkuset misjonarzy zagranicznych, upaństwowiono szkoły katolickie, zabroniono wydawania czasopism. W 1988 r. z rąk Tutsi zginęło ok. 20 tys. Hutu. Dlatego też apel o zaniechanie sporów etnicznych i narodowe pojednanie był jednym z głównych przesłań wizyty papieskiej. Już w przemówieniu powitalnym Ojciec Święty zwrócił uwagę na hasło odbywanej pielgrzymki: „Chrystus nas wyzwala i jednoczy". Papież mówił o pokoju jako największym darze pozostawionym przez Chrystusa i wezwał wszystkich do braterskiej zgody, by nigdy więcej nie powtórzyły się podziały etniczne i przemoc. Do tego tematu Ojciec Święty wracał przy okazji licznych późniejszych spotkań, m.in. z intelektualistami, z Konferencją Episkopatu, z grupą katechetów, z przedstawicielami innych wyznań i religii.

Drugim ważnym problemem wyeksponowanym w trakcie pielgrzymki była stale rosnąca w Burundi zachorowalność na AIDS. Według szacunków, 30% ludności Burundi to nosiciele wirusa HIV. Zwracając się do biskupów, Ojciec Święty powiedział: U podstaw naszego stosunku do nich [chorych na AIDS] musi leżeć prawda, że każde życie ma swoją wartość, nawet gdy jest ono słabe i okaleczone. Musimy jako uczniowie Chrystusa stanąć z miłością u stóp krzyża, jaki niosą chorzy, z którymi utożsamia się Chrystus. Najbardziej wymownym wyrazem solidarności z chorymi była wizyta Jana Pawła II w szpitalu w Bujumbura, gdzie spotkał się z grupą 50 chorych na AIDS. Dyrektorowi szpitala Papież przekazał czek o wartości 100 tys. dolarów. Tradycyjnie Ojciec Święty wystąpił też w obronie ludzi ubogich. Przemawiając do korpusu dyplomatycznego prosił, by nie pozostawiać tych ludzi samych w ich codziennych zmaganiach o przeżycie. W trakcie pielgrzymki Ojciec Święty celebrował dwie msze św.

W Gitega, dawnej stolicy kraju, podjął temat chrześcijańskiej rodziny, jej roli i funkcji we współczesnym świecie. Wobec bardzo dużego przyrostu naturalnego w Burundi mówił o świadomym i odpowiedzialnym rodzicielstwie.

Podczas mszy św. w Bujumburze, połączonej z udzieleniem święceń kapłańskich, homilia papieska, jak zwykle przy takiej okazji, poświęcona była sakramentowi kapłaństwa. Jan Paweł II jeszcze raz nawiązał do kwestii pokoju i jedności narodowej, kierując do młodych kapłanów następujące słowa: Lud oczekuje od was, abyście stali się świadkami zbawczej miłości, przebaczenia i pojednania. Kapłan - to drugi Chrystus, który przyszedł, aby wszystkich zjednoczyć i zgromadzić w jednej wspólnocie.

(IS)

7-9 września 1990 RWANDA

Cel pielgrzymki

Umocnienie w wierze Kościoła Rwandy.

Przebieg wizyty w Rwandzie

• 7 września
  • KIGALI: Przylot z Burundi • Powitanie na lotnisku przez władze kościelne i państwowe z prezydentem Juvenalem Habyarimanem na czele • Nawiedzenie katedry • Wizyta u prezydenta Republiki • Spotkanie z korpusem dyplomatycznym

• 8 września
  • KABGAYI: Msza św. z udzieleniem święceń kapłańskich 35 diakonom • Wizyta w katedrze. Modlitwa nad grobami pierwszych biskupów i misjonarzy
  • KIGALI: Spotkanie na stadionie z młodzieżą • Spotkanie z grupą polskich misjonarzy pracujących w Rwandzie

• 9 września
  • KIGALI: Spotkanie z przywódcami wspólnot chrześcijańskich • Msza św. w Nyandungu na przedmieściach stolicy • Spotkanie z Konferencją Episkopatu Rwandy • Ceremonia pożegnania. Odlot na Wybrzeże Kości Słoniowej

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki

Jan Paweł II odwiedził Rwandę tylko raz, podczas swej 49. podróży apostolskiej, która objęła również: Tanzanię, Burundi i Wybrzeże Kości Słoniowej.

Rwanda należy do najbardziej katolickich krajów Afryki. W 1990 r. katolicy stanowili tu 45% ogółu ludności (obecnie ponad 65%). Głównym celem wizyty apostolskiej Jana Pawła II w Rwandzie było umocnienie w wierze młodego, ale jeszcze słabego miejscowego Kościoła. Chrystianizacja kraju rozpoczęła się w końcu XIX w. W 1900 r. ojcowie biali założyli pierwszą placówkę misyjną w Save, na południu kraju. W 1917 r. zostali wyświęceni pierwsi rodzimi kapłani. Szybkiemu rozwojowi liczebnemu Kościoła nie zawsze towarzyszyła głęboka wiara i właściwa chrześcijańska postawa. Chcąc niejako przypomnieć korzenie Kościoła w Rwandzie, Ojciec Święty w drugim dniu wizyty udał się do miasta Kabgayi, kolebki katolicyzmu w tym kraju. Ponieważ trasa biegła przez tereny rolnicze, Papież wystosował specjalne orędzie do rolników, przekazane drogą radiową. Wielu ludzi przerywało pracę w polu, by pozdrowić Ojca Świętego. Ku wielkiej radości wiernych, w Kabgayi Papież odprawił mszę św. w rodzimym języku kinya-rwandyjskim. Podczas mszy św. 35 diakonów otrzymało święcenia kapłańskie. Jednym z najważniejszych spotkań, jakie Jan Paweł II odbył w Rwandzie, było z pewnością spotkanie z młodzieżą na stadionie w Kigali. Wzięło w nim udział ponad 25 tys. Młodych ludzi, którym Papież odpowiadał na zadane wcześniej pytania. Najwięcej z nich dotyczyło miłości i małżeństwa. Jan Paweł II, nawiązując do rozprzestrzeniania się epidemii AIDS, wezwał młodzież do przemyślenia własnego postępowania w dziedzinie seksualnej. Wobec wszystkich pragnę powtórzyć, że ludzką miłość należy przeżywać w małżeństwie. (...) Starając się przeżywać ludzką miłość zgodnie z Bożym planem, jako osoby odpowiedzialne wnosicie cenny i szlachetny wkład w walkę przeciw rozprzestrzenianiu się epidemii. Problematyce chrześcijańskiego małżeństwa i rodziny Papież poświęcił również homilię podczas mszy św. w Nyandunga, na przedmieściach Kigali. Po mszy św. zawierzył wszystkie rwandyjskie rodziny opiece i wstawiennictwu Matki Bożej. Na problemy lokalnego Kościoła Ojciec Święty zwrócił także uwagę w trakcie spotkania z biskupami kraju. Podkreślił konieczność dalszej inkulturacji jako niezbędnego i ważnego elementu ewangelizacji. Pomimo względnego pokoju Papież mówił też o konieczności zachowania braterstwa i jedności narodowej, w obliczu odwiecznego konfliktu pomiędzy plemionami Tutsi i Hutu. Niestety, słowa te nie zapobiegły ponownemu wybuchowi walk w 1994 r. i śmierci setek tysięcy ludzi.

(IS)

9-10 września 1990 WYBRZEŻE KOŚCI SŁONIOWEJ

Cel pielgrzymki

Konsekracja bazyliki Matki Bożej Pokoju w Jamusukro.

Przebieg wizyty na Wybrzeżu Kości Słoniowej

• 9 września
  • JAMUSUKRO: Przylot z Rwandy • Powitanie na lotnisku przez władze kościelne i państwowe • Wizyta u prezydenta kraju F. Houphouёta-Boigny

• 10 września
  • JAMUSUKRO: Uroczystość konsekracji kościoła Matki Bożej Pokoju • Udział w ze¬braniu końcowym Rady Sekretariatu Generalnego Specjalnego Synodu Biskupów poświęconego Afryce • Ceremonia pożegnania. Odlot do Rzymu

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki

Trzecia pielgrzymka Ojca Świętego na Wybrzeże Kości Słoniowej wiązała się, podobnie jak poprzednia, z konsekracją świątyni. Tym razem Papież konsekrował nowy kościół Matki Bożej Pokoju w Jamusukro, wzniesiony z inicjatywy prezydenta kraju Felixa Houphouёta-Boigny. Potężna świątynia, rozmiarami większa od katedry w Abidżanie, swym wyglądem wiernie przypomina Bazylikę Świętego Piotra w Rzymie. Prezydent przekazał nową świątynię w darze Stolicy Apostolskiej. Mieszkańcy Afryki byli niezwykle dumni z tego kościoła, o czym zapewnił Papieża biskup diecezji Bouaké kard. F. Arinze: Afryka cieszy się z tego, że ma takie miejsce, gdzie może wielbić Boga. My, Afrykanie, mamy swoich ubogich, swoich chorych, głodnych, bezdomnych i wypędzonych. Ale ci cierpiący Afrykanie rozumieją, jaką wartość ma dar złożony Bogu z tego, co mamy najlepszego. (…) Afrykanin może nie posiadać pięknego domu, ale cieszy się widząc, że Bóg ma wspaniały przybytek, taki jak ta piękna świątynia, której istnienie oznacza, że Ewangelia Jezusa Chrystusa zakorzeniła się już głęboko na ziemi afrykańskiej. Ceremonia konsekracji miała niezwykle uroczysty charakter, wzięli w niej udział członkowie najwyższych władz państwowych, korpus dyplomatyczny, przywódcy innych państw afrykańskich oraz wielu hierarchów. Homilia papieska była poświęcona świątyni jako znakowi obecności Boga pośród swego ludu. Ojciec Święty zwrócił uwagę, że prawdziwe, niezniszczalne sanktuarium powstaje przede wszystkim w sercu chrześcijan, gdy żyją oni zgodnie z nauką Chrystusa. Tego samego dnia Papież nadał kościołowi Matki Bożej Pokoju tytuł bazyliki. W związku z ofiarowaniem świątyni Stolicy Apostolskiej została utworzona w Watykanie Międzynarodowa Fundacja Matki Bożej Pokoju w celu „rozszerzania duchowego i duszpasterskiego promieniowania bazyliki".

(IS)

Źródła

Bibliografia

• (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 118-120, 29-31, 105-107, 130, 133-134.
• Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Wydawnictwo M, Kraków 2006, t. XIII, s. 677-683, 687-699, 807-817.
• Insegnamenti di Giovanni Paolo II, Libreria Editrice Vaticana, Rzym 1991, t.XIII,2, s.363-587.

Zobacz także

Podróże apostolskie Jana Pawła II