Powołanie (chrześcijańskie)

Treść hasła pochodzi z publikacji „Wielka Encyklopedia Nauczania Jana Pawła II”, Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, Radom 2014
Autor hasła: Andrzej DERDZIUK OFMCap 

Powołanie (chrześcijańskie) - zamysł Boga dotyczący człowieka, podejmowany przez niego w wolnej decyzji. Przez wiarę chrześcijanin odczytuje zamysł Boży powołujący go do określonego projektu życia i wyposażający w potrzebne dary. Dar Boga domaga się wolnej odpowiedzi człowieka − może on podjąć lub odrzucić zaproszenie do zbawczego dialogu z Bogiem. Powołanie chrześcijanina dokonuje się w perspektywie Nowego Przymierza, w którym objawia się zbawcza inicjatywa Boga ukazana w Chrystusie. Udzielenie odpowiedzi pozytywnej jest możliwe dzięki zakorzenieniu w Chrystusie – źródle mocy i wzorze do naśladowania . Powołanie chrześcijańskie jest nade wszystko powołaniem do wiary, dzięki której człowiek odkrywa obecność Boga w swoim życiu i podejmuje z Nim współpracę.

Naśladowanie Chrystusa jest możliwe dzięki łasce Ducha Świętego, który udziela światła i mocy do podjęcia Bożej propozycji. Powołanie chrześcijanina rozwija się w Kościele jako wspólnocie ustanowionej przez Boga. Społeczna natura człowieka domaga się wpisania ludzkiego dążenia do pełni człowieczeństwa w służbę dobru wspólnemu. Kościół głoszący Słowo Boże i sprawujący sakramenty wskazuje drogę posłuszeństwa Bogu i zapewnia udzielanie łaski. Do Soboru Watykańskiego II pojęcie posłuszeństwa ograniczano do opisu kapłaństwa i życia zakonnego. Obecnie ideę posłuszeństwa rozumie się szerzej i obejmuje się nią wszystkich wierzących obdarzonych powszechnym powołaniem do świętości .

Powołanie (chrześcijańskie) w myśli i nauczaniu Jana Pawła II

Papież-Polak wielokrotnie podejmował temat powołania, wyjaśniając jego istotę i wskazując konkretne drogi jego realizowania. W liście do młodych Parati semper zawarł najpełniejszy zarys nauki o posłuszeństwie: jest ono projektem życia zaproponowanym człowiekowi przez Boga w określonych uwarunkowaniach historycznych . Jest przede wszystkim niezasłużonym darem Boga udzielonym człowiekowi . Wybrany przed wiekami człowiek został obdarzony szczególnymi przymiotami ze strony Boga Ojca, Syna i Ducha Świętego , uzdalniającymi go do pełnienia misji. Chrześcijanin jest zaproszony do tego, by żyjąc dla Boga w Jezusie Chrystusie, postępować według Ducha i przynosić w życiu Jego owoce . Odpowiadając na Boży dar, człowiek otwiera się na życie wieczne, na komunię wizji uszczęśliwiającej, miłości i szczęśliwości z Bogiem Ojcem, Synem i Duchem Świętym . Stwórca wzywa człowieka do prawdziwego Dobra, do nawiązania przyjaźni z Nim, do udziału w życiu samego Boga .

Posłuszeństwo chrześcijanina ma charakter trynitarny i realizuje się poprzez naśladowanie Chrystusa dzięki mocy Ducha Świętego . W posłuszeństwie dokonuje się dialog między miłością Boga, który wzywa, a wolnością człowieka, który z miłością Mu odpowiada . Na tej drodze człowiek osiąga pełnię swego przeznaczenia i rozwija talenty otrzymane od Boga. Podstawowym zadaniem chrześcijanina jest „być człowiekiem” na miarę daru, jaki każdy otrzymał .

Posłuszeństwo jest procesem dynamicznym, w nim to człowiek nieustannie przekracza samego siebie i podejmuje wyzwania swoich czasów; jest odczytywane w świetle wiary jako wezwanie osobowego Boga prowadzącego człowieka przez historię. Trud pracy nad sobą prowadzi do wewnętrznej dojrzałości, dzięki której człowiek potrafi zintegrować otrzymane od Boga dary i włączyć się przez wiarę w projekt życia zaproponowany przez Stwórcę. W procesie dojrzewania człowiek dochodzi do odkrycia i wdrożenia w swoje życie właściwej hierarchii wartości opartej na Ewangelii . Jak zauważa Papież, po pierwszym okresie entuzjazmu przychodzi okres cierpliwego trudu i pokonywania własnych ograniczeń . Na tej drodze potrzebna jest asceza, pomagająca korygować skłonności grzesznej natury i pozwalająca dochować wierności krzyżowi .

Wpisane w kształt przymierza z Bogiem posłuszeństwo nabiera charakteru wydarzenia historiozbawczego, codzienne sytuacje z życia stają się wówczas okazją do udzielenia odpowiedzi miłującemu Bogu . Chrześcijańskie posłuszeństwo jest zaproszeniem do wolności , dzięki której człowiek potrafi mądrze kierować swoim życiem i swoim działaniem . Jan Paweł II podkreśla konieczność życia w prawdzie, jest ona dostępna człowiekowi przez Chrystusa – najpełniej objawiającego człowieka samemu człowiekowi i okazującego mu najwyższe posłuszeństwo . Na mocy chrztu wszyscy chrześcijanie są powołani do świętości i doskonałości w miłości . Jak zaznacza Jan Paweł II, miłość jest podstawowym i wrodzonym posłuszeństwem każdej istoty ludzkiej .

Posłuszeństwo chrześcijańskie nie jest udzielane poza Kościołem czy też niezależnie od niego, lecz zawsze w Kościele i za pośrednictwem Kościoła. Kościół rodzi i wychowuje do posłuszeństwo przez głoszenie słowa Bożego, sprawowanie sakramentów oraz służbę i świadectwo miłości . Przez udział w życiu sakramentalnym osoba powołana głębiej jednoczy się z Chrystusem i doświadcza Jego mocy . Jednocześnie przez pozytywną odpowiedź na posłuszeństwo chrześcijanin współtworzy Kościół, będący wspólnotą powołanych do zbawienia . Podjęcie posłuszeństwa pozwala na odkrycie własnej tożsamości w Kościele i uzdalnia do pełnienia właściwego sobie posłannictwa .

W Kościele wyróżnia się trzy rodzaje posłuszeństwa wpisanych w powszechne wezwanie do świętości. Jest to posłuszeństwo do życia w świecie w małżeństwie lub samotności, powołanie do kapłaństwa służebnego oraz powołanie do życia konsekrowanego przez profesję rad ewangelicznych . Jan Paweł II podkreśla znaczenie posłuszeństwa świeckich, którzy mają za zadanie szukać Królestwa Bożego, zajmując się sprawami świeckimi i kierując nimi po myśli Bożej . W swoim świeckim stanie katolicy winni przenikać swe działania duchem Ewangelii, by przybliżać wszystkim Chrystusa przez świadectwo własnego życia . Uprzywilejowanym środowiskiem do urzeczywistniania powołania chrześcijańskiego jest rodzina . Ta forma posłuszeństwa jest podejmowana przez większość ludu Bożego . W ramach pełnienia swej misji życiowej każdy człowiek odkrywa udzielone mu charyzmaty, dane jako dar w służbie bliźnim. Mówi się zatem o posłuszeństwie nauczyciela, lekarza lub teologa . Chodzi tu jednak o specyficzne posługi, które są częścią ogólnego posłuszeństwa do doskonałości w miłości.

Powołanie kapłańskie ma swoje odrębne miejsce w Kościele i oznacza gotowość oddania się na całkowitą służbę Ewangelii i Królestwa Bożego przez naśladowanie Chrystusa w Jego miłości oblubieńczej do Kościoła . Wyposażony w moc sakramentalną kapłan jest głosicielem Bożego słowa, szafarzem sakramentów i przewodnikiem Ludu Bożego. Wezwanie na drogę rad ewangelicznych, właściwe dla osób konsekrowanych, jest bardziej radykalnym naśladowaniem Chrystusa, które ma swoje korzenie w konsekracji chrztu. Zobowiązanie się przez profesję do życia na wzór Chrystusa czystego, ubogiego i posłusznego Ojcu jest możliwe dzięki szczególnemu darowi Ducha Świętego . Życie konsekrowane wskazuje na najgłębszą istotę posłuszeństwa chrześcijańskiego i uosabia dążenie całego Kościoła-Oblubienicy do zjednoczenia z Chrystusem .

Rozpoznanie posłuszeństwa dokonuje się poprzez wiarę, która rozjaśnia wszystko nowym światłem i ujawnia Boży zamysł odnośnie pełnego posłuszeństwa człowieka . Wzorem rozpoznawania i podjęcia swojego posłuszeństwa jest Maryja . Pomoc w rozpoznaniu wezwania życiowego stanowi rodzina, formująca wrażliwość na dobro i otwierająca na współpracę z Bogiem i ludźmi . Odkrywanie projektu Bożego spełnia się na modlitwie, uzdalniającej do przekraczania własnych lęków i ograniczeń . Doskonalenie posłuszeństwa dokonuje się poprzez czyny spełniane zgodnie z dobrze uformowanym sumieniem . Posłuszeństwo chrześcijańskie jest zadaniem udzielania odpowiedzi „wołającemu” Bogu przez całe życie.

Bibliografia

Dzieła Jana Pawła II

• adhortacja apostolska Christifideles laici, 3; 9-10; 16;
• adhortacja apostolska Ecclesia in Europa, 33;
• adhortacja apostolska Familiaris consortio, 11;
• adhortacja Pastores dabo vobis, 8; 20; 22; 34-37; 59; 79; 82;
• adhortacja apostolska Vita consecrata, 3; 14; 17; 30; 38; 64;
• encyklika Veritatis splendor, 2; 17; 21; 50; 71; 73; 86; 109;
• List od młodych Parati semper z okazji Światowego Roku Młodzieży 1985, 8-9;
• list do rodzin Gratissimam sanae, 2; 9; 16; 18.

Inne dokumenty Kościoła

• Kongregacja ds. Duchowieństwa, Dyrektorium o posłudze i życiu kapłanów, Watykan 1994;
• Kongregacja ds. Duchowieństwa, Instrukcja o niektórych kwestiach dotyczących współpracy wiernych świeckich w ministerialnej posłudze kapłanów, Watykan 1997;
• Kongregacja ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego, Życie braterskie we wspólnocie – Congregavit nos in unum Christi amor, Watykan 1994;

Publikacje innych autorów

• A. Derdziuk, Rodzina w służbie budzenia powołań zakonnych. W: „Życie konsekrowane” 3:1995 nr 2;
• J. Nagórny, Posłannictwo chrześcijan w świecie. T. 1: "Świat i wspólnota", Lublin 1997;
• S. Olejnik, Teologia moralna życia osobistego, Włocławek 1999.

Wybrane wypowiedzi Jana Pawła II o powołaniu (chrześcijańskim)

A ponieważ człowiek winien chwalić Boga przede wszystkim własnym życiem, nie zapominajcie o tym, co dwunastoletni Jezus powiedział swojej Matce i Józefowi w Świątyni jerozolimskiej: „Czy nie wiedzieliście, że powinienem być w tym, co należy do mego Ojca?” (Łk 2,49). Człowiek chwali Boga przez to, że idzie w życiu za głosem swego powołania. Pan Bóg powołuje każdego człowieka, a Jego głos daje o sobie znać już w duszy dziecka: powołuje do życia w małżeństwie czy też do kapłaństwa; powołuje do życia zakonnego, a może do pracy na misjach... Kto wie? Módlcie się, drodzy chłopcy i dziewczęta, abyście rozpoznali, jakie jest wasze powołanie, i abyście mogli później iść wielkodusznie za jego głosem.

— List do dzieci "Tra pochi giorno", Rzym, 13 grudnia 1994

Podstawowym doświadczeniem dla chrześcijan w ich życiu jako uczniów Chrystusa jest powołanie na wzór Mateusza. „Odchodząc stamtąd, Jezus ujrzał człowieka imieniem Mateusz, siedzącego na komorze celnej, i rzekł do niego: «Pójdź za Mną!» A on wstał i poszedł za Nim" (Mt 9,9). W chrzcie wszyscy chrześcijanie otrzymali powołanie do świętości. Każde osobiste powołanie jest wezwaniem do udziału w misji Kościoła, a ze względu na wymogi nowej ewangelizacji, jest obecnie rzeczą doniosłą przypomnienie wiernym świeckim o ich szczegól­nym powołaniu w Kościele. Ojcowie Synodalni „cieszą się pracą i świadectwem wielu wiernych świeckich, którzy w dużej mierze przyczynili się do wzrostu Kościoła w Oceanii". Od samych początków Kościoła w Oceanii świeccy na różne sposoby przyczyniali się do jego rozwoju i misji i nadal to czynią, włączając się w rozmaite formy posługiwania, zwłaszcza w parafiach jako katechiści, pomocnicy w przygotowywaniu do sakramentów, w duszpaster­stwie młodzieżowym, kierowaniu małymi grupami lub wspólnotami.

— adhortacja Ecclesia in Oceania, 43

Kościół, który poprzez swoją wewnętrzną konstytucję jest „powołaniem”, rodzi i wychowuje powołania, czyni to dzięki temu, że jest „sakramentem” jako „znak” i „narzędzie”, w którym znajduje oddźwięk i dopełnia się powołanie każdego chrześcijanina; Kościół spełnia to zadanie także w swoim działaniu, czyli w wykonywaniu posługi głoszenia Słowa, sprawowania sakramentów oraz w służbie i w świadectwie miłości. W tym świetle można zrozumieć istotny eklezjalny wymiar chrześcijańskiego powołania: nie tylko wywodzi się ono „z” Kościoła i z jego pośrednictwa, nie tylko zostaje rozpoznane i dokonuje się „w” Kościele, ale — będąc w swej istocie służbą Bogu — nieodzownie przybiera także kształt służby „dla” Kościoła. Chrześcijańskie powołanie, w każdej formie, jest darem mającym służyć budowie Kościoła, wzrastaniu Królestwa Bożego w świecie.

— adhortacja Pastores dabo vobis, 27

Powołanie do świętości ludzie świeccy muszą rozumieć i przeżywać nie tyle jako wymóg i kategoryczny obowiązek, ile raczej jako czytelny znak bezgranicznej miłości Ojca, który ich odrodził do swojego świętego życia. W takim rozumieniu powołanie to jest istotnym i nieodłącznym składnikiem nowego życia otrzymanego wraz z chrztem, a więc konstytutywnym elementem ich godności. Równocześnie powołanie do świętości jest głęboko związane z misją i odpowiedzialnością powierzoną świeckim w Kościele i w świecie. Istotnie bowiem, już samo przeżywanie świętości, wynikające z uczestnictwa w życiu świętego Kościoła, jest pierwszym i fundamentalnym wkładem w budowanie kościelnej wspólnoty jako „świętych obcowania”. Oświecony wiarą wzrok raduje się wspaniałym widokiem tak wielu świeckich, mężczyzn i kobiet, którzy często nie zauważani lub wręcz nie rozumiani, obcy wielkim tego świata, lecz bliscy kochającemu ich Ojcu, są w normalnym życiu, wśród codziennych zajęć, niestrudzonymi robotnikami pracującymi w winnicy Pańskiej, pokornymi, lecz potężnymi mocą Bożej łaski sprawcami rozszerzania w dziejach Królestwa Bożego.

— adhortacja Christifideles laici, 17

Linki zewnętrzne

Hasła w Zintegrowanej Bazie Tekstów Papieskich

• "powołanie"

Zobacz także

• modlitwa
• świętość
• wolność