Pielgrzymka zagraniczna (9)

Treść hasła została przygotowana z wykorzystaniem treści publikacji 
(red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.

Dziewiąta podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch). Odbyła się w dniach 16-26 lutego 1981. Celem były kolejno Pakistan, Filipiny, Guam, Japonia i Stany Zjednoczone (Alaska).

Przebieg pielgrzymki

16 lutego 1981 PAKISTAN

Cel pielgrzymki

Umocnienie w wierze katolików w Pakistanie.

Przebieg wizyty w Pakistanie

• 16 lutego
  • KARACZI: Postój techniczny w drodze na Filipiny; na lotnisku powitał Papieża kard. Cordeiro i prezydent Zia-ul-Haq • Jan Paweł II odprawił mszę św. na stadionie Cricet Garden

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielrzymki

Krótki pobyt w Pakistanie stanowił początek 9. pielgrzymki apostolskiej, wiodącej przez Filipiny, Guam, Japonię do Stanów Zjednocznych Ameryki Północnej.

Chrześcijaństwo na obszarze Pakistanu obecne jest od ponad 2000 lat. Tradycja przypisuje założenie pierwszych gmin chrześcijańskich na tym terenie św. Tomaszowi Apostołowi. Obecnie w kraju dominują wyznawcy islamu, a katolików jest ok. 400 tys. Postój w Karaczi, spowodowany względami technicznymi, trwał na życzenie Jana Pawła II ok. dwóch godzin. W przemówieniu powitalnym Papież mówił na temat troski Kościoła katolickiego o człowieka. Program swój realizuje Kościół za pośrednictwem różnych środków: przez prowadzenie szkół, instytucji wychowawczych, dobroczynnych, społecznych. Wielka to dla mnie radość - mówił Papież - że mogę stwierdzić, iż Kościół oraz rząd Pakistanu współpracują w pełnej harmonii dla dobra wszystkich. W czasie mszy św., w której uczestniczyło ok. 70 tys. osób, powiedział m.in.: Udział w Eucharystii musi być dla nas natchnieniem do niesienia Ewangelii Jezusa Chrystusa tym wszystkim, którzy jej jeszcze nie znają. Podkreślał również rolę dialogu religijnego między chrześcijanami a muzułmanami. Dzięki temu dialogowi wielkim dobrem jest wspólna wiara w jednego wszechmocnego i miłosiernego Boga. Pomimo nieoficjalnego charakteru wizyty władze państwowe oraz naród pakistański zgotowały Papieżowi bardzo gorące przyjęcie.

(EB-W)

17-22 LUTEGO 1981 FILIPINY

Cel pielgrzymki

Beatyfikacja Wawrzyńca (Lorenzo) Ruiza i jego piętnastu towarzyszy.

Przebieg wizyty na Filipinach

• 17 lutego
  • MANILA: Przylot z Pakistanu • Powitanie na lotnisku • Modlitwa w sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Baclaran i spotkanie z zakonnicami • W katedrze msza św. dla zakonników i misjonarzy • Wizyta w rezydencji prezydenta Marcosa • W siedzibie arcybiskupa spotkanie z biskupami Filipin i przybyłymi z innych krajów Azji

• 18 lutego
  • MANILA: Spotkanie z mieszkańcami Tondo - dzielnicy slumsów • Msza św. w Luneta Park, w czasie której Jan Paweł II dokonał beatyfikacji Lorenzo Ruiza i jego piętnastu towarzyszy • Audiencja dla wspólnoty chińskiej w siedzibie nuncjatury. Spotkanie było transmitowane do Chin za pośrednictwem Radia Veritas • Spotkanie z korpusem dyplomatycznym

• 19 lutego
  • MANILA: Msza św. w Quezon Circle odprawiona w intencji pokoju
  • CEBU: Spotkanie z klerem i seminarzystami archidiecezji Cebu w Sacred Heart School • Msza św. dla rodzin dla uczczenia Imienia Jezus na lotnisku Lahung

• 20 lutego
  • DAVAO: Msza św. na lotnisku • W pomieszczeniach dworca lotniczego spotkanie z 50 przywódcami muzułmańskimi
  • B ACALOD: Modlitwa w katedrze • Spotkanie z pracownikami i właścicielami plantacji trzciny cukrowej
  • ILOILO: Spotkanie w katedrze z księżmi, zakonnicami i zakonnikami oraz z przedstawicielami ruchów katolickiego laikatu • Przed katedrą przemówienie do wiernych diecezji Jaro • Koronacja Matki Bożej Candelora (Gromnicznej)

• 21 lutego
  • LEGAZPI: Msza św. dla rolników przed katedrą pw. św. Karola Wielkiego
  • MORONG: Wizyta w Bataan Refugee Processing Center - obozie dla uchodźców
  • MANILA: Spotkanie z trędowatymi w sali Radia Veritas • Wygłoszenie orędzia do ludów Azji (transmitowało je Radio Veritas) • Przyjęcie delegacji Kościołów ekumenicznych w siedzibie nuncjatury • Spotkanie z komitetami robotniczymi

• 22 lutego
  • BAGUIO CITY: Msza św. w Bumham Park dla plemion zamieszkujących okolicę • Pożegnanie i odlot na wyspę Guam

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki

Filipiny nazywane są Azjatycką latarnią chrześcijaństwa, ale struktura wyznaniowa tego kraju nie jest jednorodna. Obok katolików (87,7% ogółu mieszkańców) występują tam również wspólnoty protestantów (4,7%) i wyznawców islamu (4,3%). Z tego kraju pochodzi też wielu misjonarzy, którzy głoszą Ewangelię w innych krajach azjatyckich.

Po raz pierwszy Ojciec Święty odwiedził Filipiny podczas 9. podróży apostolskiej, obejmującej Pakistan, Guam, Japonię i zakończonej lądowaniem technicznym w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej.

Pierwszy kontakt mieszkańców tej wyspy z chrześcijaństwem nastąpił w XIV w. za sprawą franciszkanina o. Odelricade Pordenone. Pierwszą mszę św. odprawił 31 III 1521 ks. Pedro Valderram, towarzysz Ferdynanda Magellana. W kwietniu tego samego roku król wyspy Cebu przyjął chrzest. Dalszą pracę misyjną prowadzili: augustianie-eremici, franciszkanie, jezuici, dominikanie i augustianie-rekolekci. O aktywności tej działalności świadczyć może fakt, że w 1579 r. została erygowana w Manili pierwsza diecezja, a w 1595 r. pierwsza metropolia. W 1684 r. powstało pierwsze rodzime zgromadzenie zakonne Najświętszej Maryi Dziewicy, a 16 lat później Zgromadzenie Sióstr Dominikanek św. Katarzyny ze Sieny. Po kasacie zakonów na pocz. XIX w. w połowie stulecia nastąpiło ponownie odrodzenie życia religijnego.

Podróż Jana Pawła II do tego kraju przypadła na trudny politycznie okres. Krótko przez wizytą prezydent Marcos odwołał stan wyjątkowy w kraju. Rosło niezadowolenie społeczeństwa z istniejącej sytuacji społeczno-politycznej oraz opór przeciwko dyktaturze prezydenta. Papież nawiązał do tych wydarzeń w czasie spotkania z prezydentem: Nawet w sytuacjach wyjątkowych, które czasem mogą zaistnieć, nie wolno nigdy usprawiedliwiać jakiegokolwiek pogwałcenia podstawowej ludzkiej godności czy fundamentalnych praw, które je chronią. Uzasadniona troska o bezpieczeństwo kraju, którego wymaga dobro wspólne, mogłaby wtedy doprowadzić do podporządkowania państwu ludzkiej istoty, jej godności i jej praw.

Jakby kontynuacją tej myśli były słowa Papieża skierowane do najuboższych w dzielnicy Tondo: Droga do waszego całkowitego wyzwolenia nie jest drogą przemocy, walki klasowej i nienawiści, jest drogą miłości, braterstwa i pokojowej solidarności.

Ojciec Święty miał również możliwość zabrania głosu w kwestiach społecznych. Uczynił to dwukrotnie: podczas spotkania z właścicielami i pracownikami cukrowni oraz na spotkaniu z rolnikami. Godność człowieka wymaga, by społeczeństwo opierało się na sprawiedliwości. Kościół nie przestaje bronić sprawy ubogich, gdy domagają się sprawiedliwości, a nie jałmużny (...). Ubodzy są w centrum każdej aktywności duszpasterskiej, w głoszeniu Ewangelii, w życiu sakralnym i modlitwie oraz działalności społecznej (…). Kościół popiera prawo pracowników do godziwego zarobku i tworzenia ustawowo uznanych organizacji. Ziemia jest darem Bożym dla wszystkich ludzi. Nie jest wolą Bożą ani planem, by ten dar przynosił korzyści jedynie nielicznym, podczas gdy inni, przytłaczająca większość, są wykluczeni od udziału, a więc skazani na nędzę i głód. Macie prawo, by żyć i być traktowanymi zgodnie z waszą ludzką godnością.

Najważniejszym wydarzeniem pielgrzymki była beatyfikacja Lorenzo Ruiza (t 29 IX 1637) i jego piętnastu towarzyszy. Zostali oni zamordowani w czasie prześladowań chrześcijan w Japonii w latach 1633-1637. W czasie mszy św. Jan Paweł II, cytując słowa błogosławionego: Gdyby moje ciało miało tysiąc żywotów, chciałbym oddać je wszystkie gdybyście zmuszali mnie, bym odwrócił się od Chrystusa", podkreślił, że to była synteza jego osobowości i obraz jego wiary.

Na zakończenie pielgrzymki podczas mszy św. dla ludności etnicznej, powiedział: Miejcie w głębokim szacunku wszystkie skarby kulturowe przekazane przez przodków. Ewangelia nie zagraża waszej kulturze, nie niszczy rodzimych zwyczajów. Kościół popiera pragnienia zachowania waszej kultury.

(EB-W)

22-23 LUTEGO 1981 GUAM

Cel pielgrzymki

Wizytacja lokalnej wspólnoty wierzących.

Przebieg wizyty na Guam

• 22 lutego
  • AGANIA: Przylot z Filipin. Powitanie na lotnisku przez biskupa diecezji Comacho Floresa i gubernatora wyspy • Spotkanie w katedrze pw. Słodkiego Imienia Maryi z księżmi i zakonnikami

• 23 lutego
  • AGANIA: Msza św. na placu w pobliżu katedry • Spotkanie z pracownikami kurii, służbą porządkową i ich rodzinami - Wizyta w szpitalu • Pożegnanie i odlot do Japonii

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki

Kontynuując swoją 9. pielgrzymkę apostolską, której trasa wiodła od Pakistanu przez Filipiny i Japonię do Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Ojciec Święty zatrzymał się na wyspie Guam.

Wyspa została odkryta przez Ferdynanda Magellana w 1521 r., a jej ewangelizacja rozpoczęła się w 1668 r. Wizyta papieska przypadła w 405. rocznicę wzniesienia przez jezuitę o. Luisa Diego de San Vitoresa pierwszego kościoła na wyspie.

W czasie krótkiego pobytu na wyspie Ojciec Święty podczas spotkania z duchowieństwem podkreślił ich olbrzymi wkład w ewangelizację wyspy. Zachęcał ich do dalszej pracy oraz do dawania przykładu życia wiarą.

(EB-W)

23-26 lutego 1981 JAPONIA

Cel pielgrzymki

Oddanie czci męczennikom za wiarę, wizytacja lokalnej wspólnoty kościelnej.

Przebieg wizyty w Japonii

• 23 lutego
  • TOKIO: Przylot z Guam • Powitanie na lotnisku Haneda przez arcybiskupa Nagasaki kard. Starowaki i Tokio abpa Shirayanagi oraz ministra spraw zagranicznych Japonii M.Ito • Spotkanie w katedrze z kapłanami i zakonnikami, a później z Polonią • Wizyta brata Zeno - Zenona Żebrowskiego • W salonie Catholic Center spotkanie z przedstawicielami laikatu

• 24 lutego
  • TOKIO: Spotkania w kaplicy nuncjatury z przedstawicielami wyznań chrześcijańskich, a potem niechrześcijańskich • Wizyta w pałacu Ko-kio u cesarza Tenno Heika Hiro Hito • Prywatna wizyta premiera Japonii Zenko Suzuki • Msza św. na stadionie Korakuen Playgroung w obecności ok. 40 tys. osób • Spotkanie z młodzieżą w Pałacu Sportu

• 25 lutego
  • TOKIO: Spotkanie w Sophia University
  • HIROSZIMA: Powitanie na lotnisku przez bpa Yoshimatsu Noguchy • Odwiedzenie Peace Memorial Park • Spotkanie z dziennikarzami • Spotkanie w City Hall z profesorami i studentami Uniwersytetu Narodów Zjednoczonych • Modlitwa w katedrze przed ołtarzem Najświętszego Sakramentu
  • NAGASAKI: Msza św. w katedrze, w czasie której Jan Paweł II udzielił święceń kapłańskich 15 diakonom

• 26 lutego
  • NAGASAKI: Spotkanie w katedrze z zakonnicami • Msza św. na stadionie Matsuyama, w czasie której udzielono sakramentu chrztu św. i bierzmowania 77 katechumenom • Przemówienie na Wzgórzu Męczenników • Wizyta w dawnej katedrze Oura Catholic Church połączona ze spotkaniem z zakonnicami • Wizyta w Cytadeli Niepokalanej • Odwiedziny u ofiar bomby atomowej • Pożegnanie i odlot do Anchorage na Alasce (USA)

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki

Japonia była czwartym (po Pakistanie, Filipinach i Guam) krajem odwiedzonym przez Jana Pawła II podczas 9. podróży apostolskiej, zakończonej krótką wizytą na Alasce (Stany Zjednoczone Ameryki Północnej).

Japonia jest krajem, w którym wiekowa tradycja kulturowa i religijna przeplata się z wysokim poziomem rozwoju cywilizacyjnego. Większość jej mieszkańców wyznaje narodową religię shinto i buddyzm. Początki chrystianizacji Japonii sięgają 1540 r. Misjonarze przebywali na wyspach do roku 1587, kiedy to chrześcijaństwo zostało oficjalnie zakazane i rozpoczęły się krwawe prześladowania. Powodem ich rozpoczęcia była obawa, że chrześcijaństwo zniszczy rodzimą kulturę. Ponowne otwarcie granic nastąpiło dopiero w 1868 r.

Papież nawiązał do tych obaw podczas spotkania z biskupami Japonii. Podkreślił, że Katolicy japońscy wciąż na nowo dają dowody, że są w stanie zachować swoje dziedzictwo kulturalne, wprowadzając jednocześnie w życie podstawowy element chrześcijaństwa, nowość życia w Chrystusie.

Bardzo ważne, z punktu widzenia dialogu międzyreligijnego, było spotkanie z przedstawicielami religii niechrześcijańskich. Jan Paweł II podkreślił, że religie te są spadkobiercami i strażnikami odwiecznej mądrości. Ta mądrość w Japonii i na całym Wschodzie uformowała wysoki poziom życia moralnego. Ta mądrość kazała wam szanować «czyste, jasne i szczere serce» (...). Wyraził też gotowość do współpracy w obronie godności i życia ludzkiego.

Spotkania z wiernymi podczas mszy św. oraz z młodzieżą poświęcone były rozważaniu znaczenia pokoju w życiu jednostki i społeczeństwa oraz nadziei i miłości.

Swoistym apelem o pokój i rozbrojenie było wystąpienie w Hiroszimie. Jan Paweł II powiedział do zebranych: Ci, którym leży na sercu dobro ludzkiego życia, winni wywierać wpływ na rządy i na osoby, które podejmują decyzje gospodarczej i społecznej natury, aby ich działalność była zgodna z wymogami pokoju. Kontynuacją myśli wypowiedzianych pod pomnikiem było przemówienie wygłoszone podczas spotkania z przedstawicielami świata nauki. Papież podkreślił, że czas, by świat nauki zrozumiał, iż przyszłość planety zależy od wyborów moralnych.

Jan Paweł II spotkał się również z Polakami mieszkającymi w Japonii, odwiedził dom św. o. Maksymiliana Kolbe, który przybył do Japonii w 1930 r. W miejscu tym dokonał zawierzenia Niepokalanej Kościoła w Japonii. Modlił się na Wzgórzu Męczenników z Nagasaki, w miejscu, gdzie zostali oni ukrzyżowani 5 II 1597.

(EB-W)

26 lutego 1981 STANY ZJEDNOCZONE ALASKA

Cel pielgrzymki

Spotkanie z rdzennymi mieszkańcami Alaski. Lądowanie techniczne.

Przebieg wizyty na Alasce

• 26 lutego
  • ANCHORAGE: Przylot z Nagasaki (Japonia) • Msza św. w Delaney Park • Odlot do Rzymu

Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki

Wizyta Ojca Świętego na Alasce była ostatnim etapem jego 9. podróży apostolskiej poza granice Włoch, która wiodła tym razem na Daleki Wschód (Pakistan, Filipiny, Guam, Japonia). Papież spotkał się z wiernymi w czasie mszy św., która przebiegała pod hasłem: Czym jest nasze synostwo w Chrystusie. Brali w niej udział przedstawiciele odmiennych kultur: rdzenni mieszkańcy Alaski - Innuici (Eskimosi), Aleuci i Indianie. Papież przypomniał o nowych wyzwaniach, jakie stawiają przed Kościołem na Alasce obecne czasy. Wezwał młodych do głoszenia Ewangelii i nieodrzucania powołań kapłańskich i zakonnych. Podkreślił też rolę ludzi świeckich w apostolstwie Kościoła.

(HM)

Wybrane cytaty z wystąpień Jana Pawła II podczas tej pielgrzymki

(...) harmonijna współpraca Kościoła katolickiego z rządem Pakistanu na rzecz dobra tak wielu ludzi napawa głębokim zadowoleniem. Modlę się o dalszą pomyślność dla tych poczynań. Ze szczególną troską Kościół myśli w chwili obecnej o sytuacji uchodźców, jednym z wielkich problemów, wobec których stanął Pański naród, a także wiele innych krajów. Chciałbym skorzystać z okazji, ażeby wyrazić mój podziw dla wysiłków, które podjął i nadal podejmuje Pakistan na rzecz tych wyrwanych ze swego środowiska ludzi. I chciałbym Pana zapewnić, że, tak jak dotychczas, Kościół pragnie nadal wspierać te wysiłki.

Jedną z cech charakterystycznych Abrahama - do którego wiary chętnie nawiązują chrześcijanie, muzułmanie i żydzi - była jego gościnność, jaka objawiła się w sposób szczególny w przyjęciu trzech przybyszów pod dębem w Mamre [por. Rdz 18, 1 nn]. Serdeczne przyjęcie, które Pan i umiłowani mieszkańcy Pakistanu w dzisiejszym dniu mi zgotowali, jest wyrazem tego samego ducha gościnności. Jestem za to głęboko wdzięczny i chciałbym na waszą życzliwość odpowiedzieć zapewnieniem o modlitwach w waszych intencjach.

— Przemówienie powitalne do prezydenta Pakistanu, lotnisko w Karaczi, 16 lutego 1981r.

Katolicy japońscy wciąż na nowo dają dowody, że są w stanie zachować swoje dziedzictwo kulturalne, wprowadzając jednocześnie w życie podstawowy element chrześcijaństwa, nowość życia w Chrystusie. Okazali oni zrozumienie doktryny krzyża i powszechnego powołania do świętości. Żywa pamięć o waszych męczennikach jest potrzebna po to, by ludzie byli zawsze świadomi tego, jakie jest ich dziedzictwo chwały "w krzyżu Pana naszego Jezusa Chrystusa" (Ga 6,14).

— Przemówienie do biskupów Japonii, Tokio, 23 lutego 1981r.

(...) chrześcijanie poczuwają się do szczególnego obowiązku stosowania słów Chrystusa, który powiedział: "Kto nie jest przeciwko nam, ten jest z nami" (Mk 9,40; por. Łk 9,50). Tak, istotnie w wielu sprawach jesteście już z nami. Lecz my, chrześcijanie, musimy również powiedzieć, że naszą wiarą jest Jezus Chrystus; głosimy Jezusa Chrystusa. (...) niesiemy Jego Imię i Jego radosną nowinę wszystkim ludom; szczerze ceniąc ich kultury i tradycje, z szacunkiem zapraszamy je do wysłuchania Go i do otwarcia Mu swoich serc. Przystępujemy do dialogu po to, aby świadczyć o miłości Chrystusowej (...) Posłannictwo Chrystusa, które głosi Kościół, skupia się wokół miłości człowieka: jest to wielkim przykazaniem Chrystusa, pełnią doskonałości. Przez "człowieka" rozumiemy każdego, kto jest naszym bliźnim, każdą istotę, która się ukształtowała pod sercem matki.

— Przemówienie do przedstawicieli religii niechrześcijańskich, Tokio, 24 lutego 1981r.

Tu, na Alasce, tak hojnie uposażonej w piękno przez naturę, dziką, a zarazem wspaniałą, czujemy wyraźnie obecność Boskiego Ducha w różnorodności dzieła stworzenia. Obecność tę czujemy nie tylko w przyrodzie nieożywionej, nie tylko w świecie roślin i zwierząt, ale przede wszystkim w cennym darze życia, które Bóg tchnął w swoje córki i swoich synów. Stworzywszy mężczyznę i kobietę na swój obraz i podobieństwo, Bóg towarzyszy każdej ludzkiej osobie w jej pielgrzymce przez ziemskie życie, zapraszając, nawołując i zachęcając poprzez tegoż Ducha do przyjęcia zbawienia, które nam ofiarowuje Chrystusa.

Gdy patrzę na to zgromadzenie, widzę, że wezwanie Ducha Świętego do wiary nie pozostało tu, na Alasce, bez odpowiedzi. Tak wielu ludzi o tak różnorodnym zapleczu kulturowym stworzyło tu wspólnotę wiary. Rodowici mieszkańcy Alaski - Eskimosi, Aleuci, Indianie - zjednoczyli się z przybyszami z różnych części Stanów Zjednoczonych, by stworzyć jedną wspólnotę. Ostatnimi laty przybyło wielu Latynosów, którzy jeszcze bardziej wzbogacili tutejszy Kościół. Czyż w podzięce za to działanie Ducha Świętego nie powinniśmy zaśpiewać Panu radosnej pieśni? Czyż serc naszych nie przepełnia radość, gdy mówimy o wszystkich tych cudownych błogosławieństwach, którymi Duch Święty obdarował nasz Kościół?

— Homilia w czasie mszy św. w Delaney Park, Anchorage (Alaska, USA), 26 lutego 1981 roku

Źródła

Bibliografia

• (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 267, 293-294, 316-319, 339-341, 355-356.
• Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Wydawnictwo M, Kraków 2006, s. 81-83, 123-142, 145-186, 1087-1091.
• Jan Paweł II, Nauczanie papieskie, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 1996, t.IV,1, s.149-286.
• Insegnamenti di Giovanni Paolo II, Libreria Editrice Vaticana, Rzym 1982, t.IV,1, s.303-589.
• kard. Achille Silvestrini (red.), Papież pielgrzym. Jana Pawła II przesłanie dla świata, Wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2001, s.53-61
• Jan Paweł II na Filipinach i w Japonii, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1986
• Lawrence J. Cunningham, Janice J. Beaty, A History of Guam, The Bess Press, Inc. 2001, s.311-312. ISBN 1573060682 [dostęp 27.02.2013]

Linki zewnętrzne

• Teksty homilii i przemówień wygłoszonych podczas pielgrzymki na stronach Watykanu (ang., hiszp., port. i wł.) [dostęp: 11.02.2013]

Zobacz także

Podróże apostolskie Jana Pawła II

Azja

Australia i Oceania

Dialog