Pielgrzymka zagraniczna (41)
Treść hasła została przygotowana z wykorzystaniem treści publikacji (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, "Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II", Wydawnictwo WAM, Kraków 2005.
Czterdziesta pierwsza podróż apostolska (poza terytorium Watykanu i Włoch) odbyta przez Jana Pawła II w dniach 28 kwietnia - 6 maja 1989. Celem były odwiedziny Madagaskaru, Reunionu, Zambii, Malawi.
Spis treści
Przebieg pielgrzymki
28 kwietnia - 1 maja 1989 MADAGASKAR
Cel pielgrzymki
Beatyfikacja Wiktorii Rasoamanarivo.
Przebieg wizyty na Madagaskarze
- 28 kwietnia
- ANTANANARYWA: Ceremonia powitalna na lotnisku z udziałem władz i prezydenta Didiera Ratsiraka oraz przedstawicieli lokalnego Kościoła
- 29 kwietnia
- ANTSIRANANA: Msza św. na terenie lotniska
- ANTANANARYWA: Spotkanie z młodzieżą na stadionie Alarobia • Spotkanie w katedrze z chrześcijanami nie należącymi do Kościoła katolickiego • Spotkanie w nuncjaturze z 21 biskupami Madagaskaru
- 30 kwietnia
- ANTANANARYWA: Msza Św. i beatyfikacja Wiktorii Rasoamanarivo • Spotkanie z katolickim laikatem w kościele św. Franciszka z Asyżu • Spotkanie w kościele pw. św. Franciszka Ksawerego z księżmi, zakonnikami, zakonnicami i seminarzystami • Spotkanie w nuncjaturze z korpusem dyplomatycznym
- 1 maja
- FIANARANTSOA: Msza św. na stadionie
- ANTANANARYWA: Ceremonia pożegnalna na lotnisku. Odlot na wyspę Reunion
Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki
Trasa 41. podróży apostolskiej Jana Pawła II prowadziła od Madagaskaru przez Reunion, Zambię do Malawi. Połowa mieszkańców Madagaskaru wyznaje religie tradycyjne, katolicy stanowią 25% populacji.
Podczas wizyty, która miała charakter przede wszystkim duszpasterski, Papież spotkał się z duchownymi i wiernymi Kościoła rzymskokatolickiego. Odbył specjalne spotkanie z młodzieżą, podczas którego poruszył temat życia chrześcijańskiego i odpowiedzialności. Powiedział do zgromadzonej młodzieży: Jeśli pokładasz ufność w Chrystusie, potrafisz pokierować swoim życiem w duchu ewangelicznej wspaniałomyślności i czystości. Odnosi się to zarówno do moralności rodzinnej, jak i do uczciwości w stosunku do dóbr materialnych, a także do wszelkich dziedzin solidarności, nakładającej na każdego część odpowiedzialności za życie braci i sióstr.
We mszy św. odprawionej na stadionie w Fianarantsoa uczestniczyło ponad 100 tys. osób, wśród nich 180 trędowatych z leprozorium założonego na początku XX w. przez polskiego misjonarza, jezuitę {o. Jan Beyzym|o. Jana Beyzyma]]. Jan Paweł II celebrował mszę św. na wykonanym przez o. Beyzyma drewnianym ołtarzu i posługiwał się jego kielichem. Obok ołtarza umieszczony był obrazMatki Boskiej Częstochowskiej.
Ważnym wydarzeniem podróży było spotkanie ekumeniczne. Już podczas powitania na stołecznym lotnisku Wato Jan Paweł II pozdrowił wyznawców innych religii chrześcijańskich i zapewnił ich, że przybywa w duchu dialogu, poszukiwania prawdy, dziękczynienia za łaskę Chrztu i wiary, która jednoczy wszystkich chrześcijan. Spotkanie odbyło się w katolickiej katedrze w Antananarywie i miało charakter Liturgii Słowa. Zebrani odśpiewali hymn ku czci Rasalama - młodego malgaskiego protestanta, pierwszego chrześcijańskiego męczennika Madagaskaru, który oddał życie za wiarę w 1837 r. W swym przemówieniu Papież powiedział, że do jego szczególnej misji należy troska o postęp w dziedzinie ekumenizmu.
Centralnym punktem pielgrzymki była beatyfikacja Wiktorii Rasoamanarivo. Jest ona pierwszą Malgaszką wyniesioną na ołtarze. Urodziła się w 1848 r. w jednej z najznakomitszych rodzin Madagaskaru; chrzest przyjęła w 1863 r. W czasie trudnego dla Kościoła katolickiego okresu usiłowano ją zmusić do odejścia od chrześcijaństwa. Przyczyniła się do przetrwania Kościoła na Madagaskarze. Gdy wszystkim misjonarzom nakazano opuścić wyspę, zajęła się organizowaniem życia wspólnoty wierzących, broniła przed likwidacją katolickie szkoły. Po dłuższej chorobie zmarła w 1894 r. Pogrzeb stał się wielką manifestacją ku jej czci. Kościół ogłosił heroiczność jej cnót 14 V 1983.
Szczególny wymiar miało ogłoszone w trakcie wizyty orędzie Ojca Świętego do więźniów, które wręczył on arcybiskupowi Antananarywy kard. Victorio Razafimahatratra. Dwa lata wcześniej w ich obronie wystąpili także biskupi, którzy oskarżyli władze o nieludzkie traktowanie uwięzionych. Jan Paweł II skierował do więźniów następujące słowa: Nigdy nie należy wątpić w Boże przebaczenie; chciałbym, byście już teraz zaznali pokoju, będącego udziałem tych, którzy wiedzą, że Bóg ich nigdy nie przestał kochać. Proszę was, szeroko otwórzcie serca przed Panem, a odkryjecie, jak wielką macie wartość w Jego oczach.
(DS)
1-2 maja 1989 REUNION (posiadłość Francji)
Cel pielgrzymki
Beatyfikacja bł. Jean-Bernarda Rousseau.
Przebieg wizyty na Reunionie
- 1 maja
- SAINT-DENIS: Przylot z Madagaskaru • Powitanie na lotnisku z udziałem władz kościelnych i premiera Francji Michela Rocarda • Spotkanie z premierem w prefekturze • Spotkanie z kapłanami, zakonnikami i zakonnicami oraz z przedstawicielami Rad Duszpasterskich • Kolacja w towarzystwie biskupów należących do Konferencji Episkopatu Oceanu Indyjskiego (CEDOI)
- 2 maja
Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki
Jan Paweł II odwiedził Reunion podczas swej 41. podróży, która objęła również: Madagaskar, Zambię i Malawi. Zdecydowana większość mieszkańców (94%) tego zamorskiego departamentu Francji to katolicy. Na wyspie znajduje się jedna diecezja - Saint-Denis, zależna bezpośrednio od Rzymu.
Po przybyciu i protokolarnym spotkaniu z przedstawicielami władz Papież spotkał się w katedrze z osobami bezpośrednio zaangażowanymi w pracę Kościoła, do których skierował przemówienie na temat duszpasterstwa i roli, jaką powinien w nim odgrywać
Najważniejszym punktem wizyty była beatyfikacja bł. Jean-Bernarda Rousseau, misjonarza tej małej wyspy, który w zgromadzeniu Braci Szkolnych znany był jako brat Scubilion. Urodził się on w 1797 r. w burgundzkiej wiosce Tharoiseau koło Vézelay. W 1822 r. wstąpił do zgromadzenia Braci Szkolnych i pełnił funkcje nauczyciela młodszych klas. Na Reunion udał się w 1833 r. Zajął się tam opieką nad dziećmi ludzi wolnych, a później także nad dziećmi, które pochodziły z rodzin niewolników. W swej pracy apostolskiej pieszo przemierzał wiele kilometrów, docierając do odległych wiosek i osiedli. Zmarł po ciężkiej chorobie 13 IV 1867. Proces beatyfikacyjny rozpoczął się 3 III 1981. Trzy lata później, 9 VII 1984, została ogłoszona heroiczność jego cnót, zaś 30 I 1987 Kościół uznał cud dokonany za przyczyną sługi Bożego. We mszy św., odprawianej na esplanadzie Nôtre-Dame de la Trinité, uczestniczyło ok. 100 tys. osób przybyłych z całej wyspy. W homilii Jan Paweł II ukazał postać błogosławionego jako przykład dla misjonarzy, wiernych i młodzieży.
2-4 maja 1989 ZAMBIA
Cel pielgrzymki
Utwierdzenie w wierze lokalnego Kościoła.
Przebieg wizyty w Zambii
- 2 maja
- LUSAKA: Przylot z Reunion • Ceremonia powitalna na lotnisku • Wizyta u prezydenta kraju Kennetha Kaunda • Spotkanie w katedrze z duchownymi • Spotkanie w nuncjaturze z biskupami Zambii
- 3 maja
- KITWE: Msza św. z homilią na terenie dawnego lotniska
- LUSAKA: Spotkanie z młodzieżą na Independence Stadium • Spotkanie w centrum kongresowym z korpusem dyplomatycznym • Liturgia Słowa z udziałem katolickiego laikatu w centrum kongresowym • Spotkanie z Polakami w siedzibie nuncjatury
- 4 maja
- LUSAKA: Spotkanie z przedstawicielami Kościołów chrześcijańskich i innych religii w katedrze anglikańskiej • Msza św. i poświęcenie kamieni węgielnych w miejscu powstania nowej katedry • Pożegnanie na lotnisku. Odlot do Malawi
Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki
Trzydniowa wizyta w Zambii, kraju, w którym katolicy stanowią 27% ogółu mieszkańców, stanowiła etap 41. podróży apostolskiej (Madagaskar, Reunion, Malawi). Podczas swej podróży Jan Paweł II spotykał się zarówno z hierarchią i wiernymi Kościoła katolickiego i innych wyznań chrześcijańskich, jak również z przedstawicielami świata polityki.
Pierwszego dnia, po złożeniu wizyty prezydentowi Zambii Kennethowi Kaunda i spotkaniu z kapłanami, zakonnikami i zakonnicami, Papież spotkał się z Konferencją Episkopatu. W swym przemówieniu Ojciec Święty przypomniał biskupom, że ich główną misją jest przepowiadanie Słowa Bożego i nauczanie autentycznej wiary.
Następnego dnia Jan Paweł II udał się do Kitwe, drugiego co do wielkości miasta Zambii, gdzie na terenie dawnego lotniska odprawił mszę św. W swej homilii nawiązał do rozpoczynających się obchodów stulecia chrystianizacji tych ziem. Mówił również o misyjnym powołaniu każdego chrześcijanina, które realizuje się poprzez świadectwo jego życia.
Ostatniego dnia wizyty w anglikańskiej katedrze w Lusace odbyło się spotkanie ekumeniczne, które miało charakter Liturgii Słowa. Po czytaniach biblijnych Ojciec Święty wygłosił przemówienie, w którym powiedział m.in.: Jeśli teraz jeszcze nie możemy całkowicie się zgodzić, to możemy i musimy unikać wszelkich form współzawodnictwa i rywalizacji. Jan Paweł II poświęcił również kamień węgielny pod anglikański ośrodek w pobliżu katedry.
Ostatnim punktem pielgrzymki była msza św. sprawowana w miejscu, w którym będzie zbudowana nowa katedra katolicka. Po poświęceniu Zambii Matce Bożej, a przed udzieleniem końcowego błogosławieństwa Papież zwrócił się do zgromadzonych następującymi słowami: Zambio, dziękuję Ci z głębi serca! Ludu zambijski, dziękuję ci za twoją gościnność. Niech Bóg zawsze was błogosławi. Oby Kościół Boży mógł być budowany jak ta katedra, oby lud Zambii wzrastał w sprawiedliwości i miłości. Zambio, dziękuję ci z głębi serca!. Na koniec Ojciec Święty dokonał poświęcenia kamienia węgielnego pod nową katedrę.
(DS)
4-6 maja 1989 MALAWI
Cel pielgrzymki
Utwierdzenie w wierze lokalnego Kościoła, 100-lecie chrześcijaństwa w Malawi.
Przebieg wizyty w Malawi
- 4 maja
- BLANTYRE: Przylot z Zambii • Powitanie na lotnisku przez przedstawicieli władz, z prezydentem Hastingsem Kamuzu Banda na czele • Spotkanie z korpusem dyplomatycznym w hallu lotniska • Wizyta w siedzibie prezydenta • Liturgia Słowa w katedrze katolickiej
- 5 maja
- BLANTYRE: Msza Św. w Kwacha Park i zawierzenie Malawi Matce Bożej • Spotkanie z Konferencją Episkopatu Malawi • Spotkanie z młodzieżą • Spotkanie z katolickim laikatem • Spotkanie w bibliotece szkoły „Our Lady of Wisdom" z przedstawicielami wyznań chrześcijańskich i innych religii
- 6 maja
- BLANTYRE: Ceremonia pożegnalna
- LILONGWE: Msza św. na terenie lotniska wojskowego • Odlot do Rzymu
Charakterystyka i najważniejsze przesłanie pielgrzymki
Jan Paweł II zakończył 41. podróż apostolską pielgrzymką do Malawi - państwa, w którym dominują protestanci(58%), a katolicy stanowią 17% ogółu mieszkańców. Pierwsi misjonarze pojawili się na tych ziemiach w 1889 r., a systematyczną działalność Kościół katolicki rozpoczął w 1901 r.
czasie swej wizyty Papież spotkał się z politykami, przedstawicielami hierarchii kościelnej i wiernymi. W pierwszym dniu pobytu przeważały spotkania z przedstawicielami świata polityki. Tuż po ceremonii powitalnej Ojciec Święty spotkał się w hallu lotniska z korpusem dyplomatycznym, a następnie udał się z wizytą do siedziby prezydenta.
Drugiego dnia Jan Paweł II odprawił mszę św. w Kwacha Park w Blantyre. Homilia poświęcona była dziełu Chrystusa, które przedłuża się we wszystkich narodach przez działalność Kościoła. Papież nawiązał również do 100-lecia obecności Kościoła w Malawi. Na zakończenie mszy św. dokonał aktu zawierzenia Malawi opiece Matki Bożej.
Po mszy św. Jan Paweł II spotkał się w siedzibie arcybiskupa Blantyre z Konferencją Episkopatu Malawi. Przewodniczący Konferencji przedstawił dzieje chrystianizacji Malawi i zarysował obecną sytuację Kościoła w tym kraju. Ojciec Święty wygłosił do zebranych przemówienie, w którym powiedział m.in.: Różnorodność religii w Malawi sprawia, iż szczególnie ważne jest, aby katolicy dobrze znali prawdy swej wiary i dobrze umieli stosować tę wiarę w życiu. (…) Zachęcam was do dalszych starań, aby zapewnić odpowiednie wychowanie religijne i moralne wszystkim wiernym, a szczególnie młodzieży. Wzrastając w nowym życiu łaski, będą oni wnosić istotny wkład w rozwój społeczeństwa Malawi (...).
Na zakończenie wizyty Papieża w Malawi odbyła się w Blantyre ceremonia pożegnalna z udziałem prezydenta Hastingsa Kamuzu Banda. W przemówieniu Papież wyraził swą radość z tej wizyty i powiedział: Mocno wierzę we wrodzoną dobroć każdej istoty ludzkiej i dlatego wszędzie, gdzie się udaję, wzywam do poszanowania godności wszystkich ludzi. Wierzę w moc orędzia o nawróceniu i życiu, które wam głosiłem. Nawróćcie się i żyjcie! Taki był główny temat mojej wizyty. Wierzę w prawdę i miłość, które rodzą się z nawrócenia i prowadzą do pokoju. Mówię wam dziś z radością: wierzę w naród Malawi. Po zakończeniu ceremonii Ojciec Święty odleciał do Lilongwe, gdzie odprawił ostatnią podczas tej podróży apostolskiej mszę św. W homilii zwrócił uwagę na znaczenie życia rodzinnego, a także poruszył problemy, z jakimi boryka się Malawi. Nawiązując do tematu swej wizyty, który brzmiał: „Nawrócić się i żyć", Ojciec Święty apelował: Wzywam was dziś, abyście odrzucili styl życia niezgodny z tym, co najlepsze w waszych tradycjach i z wiarą chrześcijańską. (...)Wzywam was dziś, abyście sięgali w głąb własnych serc. Zwracajcie się ku bogactwu własnych tradycji, ku wierze, której dajemy świadectwo przez to spotkanie. W nich znajdziecie prawdziwą wolność, w nich znajdziecie Chrystusa, który was poprowadzi ku prawdzie.
(DS)
Źródła
Bibliografia
- (red.) Antoni Jackowski, Izabela Sołjan, Leksykon pielgrzymek Jana Pawła II, Wydawnictwo WAM, Kraków 2005, s. 74-76, 77-79, 103-104, 138-140.
- Jan Paweł II, Dzieła zebrane, Wydawnictwo M, Kraków 2006, t. XIII, s. 827-840, 843-846, 901-910, 955-964.
- Insegnamenti di Giovanni Paolo II, Libreria Editrice Vaticana, Rzym 1989, t.XII,1, s.965-1199.